Lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng và ngành văn hóa tỉnh đón nhận quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Bảo vật quốc gia tượng Avalokitesvara Bắc Bình.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng Đinh Văn Tuấn cho biết, tượng Avalokitesvara Bắc Bình là kiệt tác nghệ thuật Chăm Pa, phản ánh sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ giữa văn hóa Chăm và văn hóa Ấn Độ. Với giá trị lịch sử, nghệ thuật và khoa học độc đáo, tượng Avalokitesvara là nguồn tư liệu quý để nghiên cứu lịch sử nghệ thuật điêu khắc và tôn giáo của văn hóa Chăm Pa.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng Đinh Văn Tuấn phát biểu tại buổi lễ.
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia tại Quyết định số 1712/QĐ-TTg, ngày 31/12/2024.
Tượng được chế tác từ đá sa thạch hạt mịn màu xám đen, cao 61cm, nặng 13kg, có niên đại thế kỷ 8-9; là một trong những tác phẩm tiêu biểu, đại diện cho giai đoạn chuyển tiếp từ phong cách nghệ thuật tạo hình thế kỷ 8-9 sang thời kỳ đỉnh cao của nghệ thuật Chăm Pa thế kỷ 9-10.
Quang cảnh buổi lễ.
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình được người dân tình cờ phát hiện trong quá trình làm nương rẫy tại khu vực thôn Thanh Kiết, xã Hồng Thái, tỉnh Lâm Đồng (xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận cũ) từ trước năm 1945 cùng với 4 pho tượng đá khác nhưng đã bị thất lạc.
Năm 1996, tượng Avalokitesvara Bắc Bình được người dân đem chôn giấu trong vườn nhà. Đến năm 2001, một người dân ở thôn Hồng Chính, xã Hồng Thái, tỉnh Lâm Đồng trong quá trình đào móng để xây trụ cổng đã phát hiện và bàn giao cho Bảo tàng tỉnh quản lý, giữ gìn và trưng bày.
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình được chế tác từ đá sa thạch hạt mịn màu xám đen, cao 61cm, nặng 13kg, có niên đại thế kỷ 8-9.
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình mang đầy đủ các đặc trưng của nghệ thuật điêu khắc Chăm Pa, có ảnh hưởng rõ nét từ nghệ thuật điêu khắc đá miền châu thổ sông Mê Kông. Đây là một trong những hiện vật tiêu biểu cho quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa mạnh mẽ của yếu tố văn hóa ngoại sinh, cụ thể là văn hóa Ấn Độ đã ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa Chăm Pa, có tính độc đáo riêng. Tượng mang yếu tố Phật giáo, bên cạnh Hindu giáo vốn được xem là tôn giáo chính trong văn hóa Chăm Pa.
Chuyên gia về văn hóa Chăm và các nhà khoa học tham gia hội đồng thẩm định xét lại hiện vật, hồ sơ hiện vật năm 2024.
Cục trưởng Di sản văn hóa, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Thị Thu Hiền cho biết, tỉnh Lâm Đồng hiện có ba Bảo vật quốc gia được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Đàn đá Đắk Sơn, Linga vàng Po Dam và Tượng Avalokitesvara Bắc Bình. Đây là những tư liệu quan trọng về lịch sử, quá trình hình thành và phát triển của vùng đất Tây Nguyên thời tiền sử, Nam Trung bộ, diện mạo lịch sử văn hóa Chăm Pa, góp phần làm rõ tiến trình lịch sử-văn hóa Việt Nam.
Không gian trưng bày, giới thiệu Bảo vật quốc gia Tượng Avalokitesvara Bắc Bình.
Để bảo vệ và khai thác hiệu quả giá trị Bảo vật quốc gia, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng đề nghị ngành văn hóa tỉnh lập phương án bảo vệ nghiêm ngặt đối với bảo vật; đẩy mạnh truyền thông, quảng bá qua các kênh truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và thu hút du khách; tổ chức các chương trình nghiên cứu, giáo dục để quảng bá giá trị của bảo vật, góp phần phát triển du lịch văn hóa, thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương.
Không gian văn hóa-âm nhạc-ẩm thực các dân tộc và triển lãm hiện vật, hình ảnh tiêu biểu của tỉnh tại Bảo tàng Lâm Đồng.
Dịp này, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng khai mạc không gian văn hóa-âm nhạc-ẩm thực các dân tộc và triển lãm hiện vật, hình ảnh, giới thiệu sách tiêu biểu của tỉnh tại Bảo tàng Lâm Đồng.
Đây là sự kiện hưởng ứng chương trình “Tháng trải nghiệm điểm đến du lịch Lâm Đồng năm 2025” diễn ra đến ngày 5/10.
MAI VĂN BẢO