Công nghệ - lời giải cho nguồn năng lượng xanh

13 giờ trướcBài gốc

Đây là nhận định chung được các chuyên gia, nhà quản lý đưa ra tại diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới”, do Tạp chí Kinh tế Việt Nam -VnEconomy tổ chức, ngày 29/7.

Đòi hỏi cấp thiết trong kỷ nguyên mới

Nền kinh tế Việt Nam đang trải qua giai đoạn phát triển nhanh chóng, kéo theo nhu cầu điện năng dự kiến tăng trưởng mạnh mẽ, ước tính khoảng 8-10% mỗi năm trong những năm tới. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch truyền thống không chỉ đặt ra thách thức về an ninh năng lượng do nguồn cung hữu hạn, mà còn gây ra những tác động tiêu cực đáng kể đến môi trường. Trong bối cảnh đó, việc chuyển dịch các giải pháp năng lượng mới, đặc biệt là năng lượng tái tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến không còn là lựa chọn mà đã trở thành mệnh lệnh chiến lược. Đây là con đường then chốt để Việt Nam không chỉ đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định mà còn hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, bảo vệ môi trường sống và thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Quang cảnh diễn đàn.

Phát biểu tại diễn đàn, Phó Chủ tịch Hội đồng biên tập, Tổng thư ký tòa soạn Tạp chí Kinh tế Việt Nam - VnEconomy Đào Quang Bính nhấn mạnh, chúng ta cần một tư duy mới, một cuộc cách mạng thực sự trong lĩnh vực năng lượng. Công nghệ chính là “chìa khóa vàng” để mở ra cánh cửa tương lai năng lượng xanh và bền vững. Công nghệ sẽ giúp hóa giải những thách thức, biến thách thức thành cơ hội. Để Việt Nam không chỉ “vươn mình” về kinh tế, mà còn “vươn mình” trong việc trở thành một hình mẫu về phát triển bền vững.

Khẳng định sự cấp thiết của chuyển dịch năng lượng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi cho rằng, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cùng với những thách thức toàn cầu như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng, đã biến việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và công nghệ hiện đại không còn là một lựa chọn đơn thuần, mà là con đường tất yếu để đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường cho thế hệ mai sau.

Đồng quan điểm, TSKH Phan Xuân Dũng – Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam khẳng định vai trò trung tâm và không thể thay thế của khoa học công nghệ. Ông nhấn mạnh, khoa học và công nghệ chính là chìa khóa để giải quyết đồng bộ mọi thách thức, biến khó khăn thành cơ hội trong chìa khóa để giải quyết đồng bộ mọi thách thức, biến khó khăn thành cơ hội trong ngành năng lượng. Đây không chỉ là một chiến lược mà đã được Đảng ta khẳng định là quốc sách hàng đầu.

Từ thực tế quốc tế, nhiều quốc gia đã chứng minh được năng lực dẫn dắt bằng đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng từ pin lưu trữ thế hệ mới, điện mặt trời hiệu suất cao, cho đến công nghệ gió ngoài khơi và hydro xanh. Việt Nam không nằm ngoài xu thế đó. Tuy nhiên, để tiến nhanh và bền vững, cần có cơ chế đột phá về chính sách, vốn, đào tạo nhân lực và đặc biệt là môi trường pháp lý khuyến khích đổi mới.

Cần ổn định và minh bạch hóa khung chính sách

Chỉ ra những thách thức của ngành năng lượng trong nước, TSKH Phan Xuân Dũng cho rằng, an ninh năng lượng vẫn là một thách thức lớn khi nguồn cung sơ cấp trong nước ngày càng cạn kiệt, phụ thuộc nhiều vào năng lượng nhập khẩu gia tăng. Nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện năng được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức cao trong những năm tới để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nhất là mục tiêu phát triển 2 con số trong thời gian tới để bước vào thời kỳ mới rực rỡ của đất nước.

Trong khi đó, quá trình chuyển dịch năng lượng sang các nguồn sạch hơn, bền vững hơn tuy đã có những kết quả ban đầu nhưng còn nhiều vướng mắc. Việc phát triển “nóng” năng lượng tái tạo trong thời gian qua đã gây áp lực lớn lên hệ thống truyền tải điện, gây ra tình trạng quá tải cục bộ, đòi hỏi các giải pháp vận hành linh hoạt, hiệu quả.

Mặt khác, khung khổ pháp lý và các cơ chế, chính sách để khuyến khích đầu tư vào năng lượng sạch, công nghệ mới vẫn cần tiếp tục nhanh chóng được hoàn thiện để tạo ra một môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và hấp dẫn cho các nhà đầu tư.

Để thúc đẩy nguồn năng lượng xanh, TS Nguyễn Anh Tuấn - Ủy viên thường trực Ban chấp hành Hiệp hội Năng lượng Việt Nam khuyến nghị, cần ổn định và minh bạch hóa khung chính sách. Xây dựng khung pháp lý ổn định, dễ đoán, đặc biệt về cơ chế giá; triển khai đấu giá cạnh tranh minh bạch; hoàn thiện tiêu chuẩn phân loại xanh quốc gia. Cùng với đó, cần đầu tư cấp bách vào hạ tầng lưới điện và lưu trữ. Ưu tiên và đẩy nhanh đầu tư nâng cấp lưới điện; phát triển chính sách khuyến khích triển khai hệ thống lưu trữ năng lượng quy mô lớn; tăng cường năng lực dự báo năng lượng tái tạo.

Chia sẻ kinh nghiệm tại Hàn Quốc, Tổng Giám đốc Điều hành VINA Tech, Enersol Kim Gyeng đưa ra một số đề xuất chính sách cụ thể nhằm tạo điều kiện cho Việt Nam đẩy nhanh ứng dụng các công nghệ năng lượng mới, hướng tới mục tiêu chuyển dịch năng lượng an toàn, ổn định và bền vững. Theo ông Kim Gyeng Chul, cần có sự tham gia chủ động từ phía các cơ quan chính phủ trong vai trò “Người mua đầu tiên” (First Buyer), giúp giảm thiểu rủi ro thị trường ban đầu đối với công nghệ mới. Cơ chế này được khuyến nghị áp dụng trong các chương trình thí điểm cấp quốc gia, với mô hình hợp tác công – tư (PPP) nhằm phát triển công nghệ năng lượng tiên tiến.

Trên thực tế, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, đặc biệt Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cùng với đó, Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII Điều chỉnh) đã đặt ra mục tiêu phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện, đạt tỷ lệ khoảng 28 - 36% vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050 tỷ lệ năng lượng tái tạo lên đến 74 - 75%.

Chính phủ Việt Nam đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc thúc đẩy chuyển dịch năng lượng. Tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Đây vừa là thách thức lớn, vừa là động lực để Việt Nam quyết tâm thực hiện chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và phát thải thấp.

phương nga

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/cong-nghe-loi-giai-cho-nguon-nang-luong-xanh.788162.html