Công nghệ mới cho Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp

18 giờ trướcBài gốc

Thu hoạch lúa bằng nông cơ ở ĐBSCL - Ảnh: L.X.C

Nhiều công nghệ mới cho Đề án 1 triệu ha

Cũng theo PGS-TS Mai Văn Trịnh, quy trình MRV - tối ưu hóa việc sử dụng phân bón, nước thông qua các kỹ thuật tiên tiến như sạ hàng, sạ cụm, vùi phân chậm tan, quản lý nước thông minh; áp dụng phương pháp canh tác lúa tiên tiến bền vững và bảo vệ môi trường. MRV góp phần nâng cao năng lực quản lý, giám sát và kiến thức sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp cho cán bộ quản lý, người dân trồng lúa ở các hợp tác xã và các doanh nghiệp ở các tỉnh, thành vùng ĐBSCL.

Bên cạnh đó, các chuyên gia, trung tâm khuyến nông các địa phương vùng ĐBSCL cũng chia sẻ những bài học thực tiễn trong việc liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, truy xuất nguồn gốc, giảm phát thải khí nhà kính. Đặc biệt là định hướng chính sách hỗ trợ để nhân rộng các mô hình có hiệu quả ra toàn vùng.

“Ứng dụng các công nghệ trong quản lý canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại vùng ĐBSCL” là chủ trương của Bộ Nông nghiệp & Môi trường (NN&MT) nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu, báo cáo đánh giá và kinh nghiệm triển khai các mô hình ứng dụng công nghệ số, IoT, tưới nước thông minh trong quản lý đồng ruộng cũng như các công nghệ đo đạc khí thải nhà kính và dinh dưỡng trong đất phục vụ Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp (gọi tắt là Đề án).

Bà Nguyễn Thị Giang – Phó giám đốc Sở NN&MT TP.Cần Thơ - Ảnh: K.A

Phó giám đốc Sở NN&MT TP.Cần Thơ Nguyễn Thị Giang khẳng định, ĐBSCL cần rất nhiều các công nghệ trong quản lý canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Đây không chỉ là bước cụ thể hóa Đề án mà còn là nền tảng để chuyển đổi nông nghiệp của vùng ĐBSCL theo hướng số hóa, kinh tế xanh và bền vững.

Đề án hướng đến mục tiêu thúc đẩy các phương pháp canh tác bền vững, giảm phát thải khí nhà kính. Trong đó, việc áp dụng Quy trình đo đạc, báo cáo và thẩm định MRV là hoạt động cốt lõi. Quy trình này là một trong những hệ thống ứng dụng công nghệ mạnh mẽ để thu thập dữ liệu, hỗ trợ các cán bộ khuyến nông và HTX báo cáo thông tin cơ sở theo yêu cầu.

Ông Lê Văn Dũng – Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang cho biết, trải qua 3 vụ áp dụng công nghệ cảm biến AWD (là tưới ngập khô xen kẽ hoặc tưới ướt khô xen kẽ) tại 4 HTX, thuộc 3 vùng sinh thái trong Đề án 1 triệu ha, kết quả cho thấy, các thiết bị đã thu thập tốt các thông tin quan trắc, kết cấu đất, theo dõi mực nước trên mặt ruộng và đo lượng phát thải khí nhà kính.

Các dữ liệu thu thập được từ các thiết bị thông minh và cảm biến đều được lưu trữ tự động trên điện toán đám mây. Nhờ đó đảm bảo số liệu minh bạch và không bị can thiệp bằng bất kỳ lý do nào. Các dữ liệu được lưu trữ và báo cáo trực quan thời gian thực thông qua ứng dụng LuaGPT. Nhờ đó, các mô hình tiết kiệm được chi phí và nguồn nhân lực để thực hiện công tác đo đạc, báo cáo và thẩm định MRV trên đồng.

Công nghệ cảm biến tưới ướt khô xen kẽ (AWD) giúp tiết kiệm chi phí - Ảnh: K.A

Hiệu quả từ Đề án và đẩy mạnh áp dụng khoa công nghệ

Theo báo cáo của Cục trồng trọt - Bộ NN&MT, vụ hè thu 2025, toàn vùng ĐBSCL có 11 mô hình thí điểm sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp với tổng diện tích hơn 543ha. Vụ Đông Xuân 2025 – 2026, các tỉnh vùng ĐBSCL sẽ thực hiện hơn 5.149ha. Nông dân tham gia mô hình đã thực hiện giảm lượng giống, giảm phân và thuốc bảo vệ thực vật, quản lý nguồn nước, xử lý và tận dụng rơm rạ.

Kết thúc vụ hè thu 2025, năng suất 11 mô hình đạt bình quân 64,8 tạ/ha, tổng sản lượng đạt 3.524 tấn. So với ruộng canh tác theo phương pháp truyền thống, các mô hình đạt năng suất cao hơn từ 1,4 đến 15,9 tạ/ha, lợi nhuận tăng 4,6 – 15,8 triệu đồng/ha.

Bà Nguyễn Thị Giang cho biết, thực hiện Đề án, TP.Cần Thơ đăng ký 170.000ha lúa tham gia Đề án (năm 2030). Từ năm 2024 đến nay, TP.Cần Thơ đã triển khai thực hiện 12 mô hình thí điểm (quy mô 50 ha/mô hình) theo tiêu chí Đề án. Hầu hết các mô hình đều áp dụng công nghệ gieo sạ bằng cơ giới, sử dụng kỹ thuật bón phân vùi… Theo kết quả của IRRI về việc đo đạc phát thải khí nhà kính, các mô hình giảm từ 2-12 tấn CO2/ha, hiệu quả về năng suất, chất lượng, lợi nhuận tăng ít nhất 20% so với ngoài mô hình.

Tại An Giang, theo kế hoạch, tỉnh sẽ có khoảng 351.000ha lúa tham gia Đề án, chiếm hơn 35% diện tích lúa thực hiện Đề án đến 2030. Trong đó, An Giang là một trong những địa phương đang ứng dụng khá tốt công nghệ trong quản lý canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Thực hiện Dự án Khuyến nông Trung ương “Xây dựng mô hình canh tác lúa giảm phát thải phục vụ phát triển bền vững vùng nguyên liệu lúa gạo xuất khẩu của ĐBSCL”, Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang đã áp dụng công nghệ quản lý nước theo quy trình AWD rất thành công.

Những mô hình sản xuất theo Đề án tại TP.Cần Thơ - Ảnh: H.X

Tổng kết về Đề án vào trung tuần tháng 9, Thứ trưởng Bộ NN&MT Trần Thanh Nam đánh giá cao những kết quả các địa phương đạt được khi tham gia Đề án. Đồng thời, yêu cầu ngành nông nghiệp và các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nông dân về hiệu quả của việc canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp.

Ông Trần Thanh Nam cũng đề nghị Cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật sớm bổ sung quy trình canh tác lúa chất lượng cao, các tiêu chí đo đạc trong phương pháp MRV trình Bộ NN&MT ban hành làm cơ sở thực hiện. Đề nghị Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, ngành nông nghiệp các địa phương tăng cường tập huấn, nâng cao năng lực của cán bộ về các tiêu chí đo đạc trong phương pháp MRV phục vụ cho yêu cầu nhiệm vụ thời gian tới.

Văn Kim Khanh

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/cong-nghe-moi-cho-de-an-1-trieu-ha-lua-chat-luong-cao-phat-thai-thap-238732.html