Công nghệ số giúp du lịch TP.HCM tăng tốc

5 giờ trướcBài gốc

Sáu tháng đầu năm 2025, TP.HCM đã đón hơn 22 triệu lượt khách, trong đó có 3,85 triệu lượt quốc tế và 18,3 triệu lượt nội địa, lần lượt tăng 44% và 7% so với cùng kỳ năm trước. Tổng doanh thu du lịch đạt trên 117 nghìn tỉ đồng, tăng 27,3%, hoàn thành xấp xỉ 45% kế hoạch năm. Những con số này không chỉ cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, mà còn phản ánh hiệu quả rõ nét từ quá trình số hóa sâu rộng trong ngành.

Chợ Bến Thành - một trong 50 biểu tượng du lịch của TP.HCM - Ảnh: Cao Kỳ Nhân

Quá trình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong ngành du lịch TP.HCM không đợi đến khi đầy đủ nguồn lực mới hành động mà từ cách nhìn nhận công nghệ như một đòn bẩy chiến lược. Vì vậy, trong giai đoạn từ 2022 đến đầu năm 2025, thành phố đã chủ động tích hợp công nghệ vào hạ tầng văn hóa và dịch vụ du lịch để vận hành.

Cách tiếp cận này không chỉ giúp TP.HCM sớm định hình nền tảng du lịch thông minh, mà còn mở ra những phương thức tương tác mới giữa thành phố và du khách. Giờ đây, chỉ với một thiết bị di động, người dùng đã có thể khám phá thành phố và các vùng phụ cận thông qua bản đồ 3D, ảnh 360 độ và thuyết minh song ngữ tại các địa danh biểu tượng như chợ Bến Thành, nhà thờ Đức Bà hay địa đạo Củ Chi, ngay cả khi chưa từng đặt chân đến nơi.

Bảo tàng Lịch sử Việt Nam TP.HCM là một trong những bảo tàng số hóa đầu tiên của TP.HCM - Ảnh: Thiên Hợp

Ở một đô thị năng động như TP.HCM, sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống và công nghệ hiện đại chính là chất xúc tác cho sức bật mới. Những điểm đến quen thuộc như nhà Bưu điện trung tâm, quán ăn vỉa hè, hay quán cà phê sữa đá góc đường Nguyễn Huệ vẫn giữ nguyên hình hài vật lý, nhưng trải nghiệm đi kèm đã thay đổi. Du khách có thể tra cứu lịch sử địa điểm qua mã QR, gọi món qua app, chia sẻ trải nghiệm bằng ảnh 360 độ. Một đô thị sống động, nhưng cũng kết nối liền mạch với ký ức và dữ liệu.

Sự chuyển hóa này cũng diễn ra ở tầng sâu hơn của văn hóa. Nhiều bảo tàng đang “lột xác” để trở thành không gian trải nghiệm công nghệ cao. Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ đi đầu với công nghệ thực tế ảo, hộp tương tác và dữ liệu thuyết minh sống động. Các bảo tàng Lịch sử, Mỹ thuật đã trang bị màn hình cảm ứng để thay thế hướng dẫn viên, mang lại tương tác trực tiếp và cá nhân hóa hơn cho người tham quan.

Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ sử dụng công nghệ 3D để tương tác với khách tham quan - Ảnh: T.L

Bà Nguyễn Thị Ánh Hoa - Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM khẳng định: “Việc ứng dụng công nghệ không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn giúp tái cấu trúc lại toàn bộ trải nghiệm du lịch, đưa văn hóa đến gần hơn với công chúng bằng những cách mới mẻ”.

Không chỉ trung tâm thành phố, các vùng ven cũng đang được kết nối vào dòng chảy chuyển đổi. Các mô hình du lịch nông nghiệp và làng nghề truyền thống đã bắt đầu tích hợp mã QR, thanh toán điện tử và truy xuất nguồn gốc trực tuyến. Du khách không chỉ thưởng ngoạn phong cảnh mà còn tương tác được với chuỗi giá trị hàng hóa và văn hóa bản địa, một cách minh bạch và tiện lợi.

Bà Nguyễn Thị Ánh Hoa chia sẻ về chuyển đổi số phát triển du lịch ở TP.HCM - Video: Tiểu Vũ

Từ nền tảng này, TP.HCM đã xúc tiến thành lập Trung tâm Điều hành du lịch thông minh (IOC), đóng vai trò đầu mối chiến lược thu thập và phân tích dữ liệu theo thời gian thực. Từ lượng du khách, lịch trình sự kiện, đến hành vi tiêu dùng hay luồng di chuyển... tất cả đều được số hóa để phục vụ việc điều phối linh hoạt, đồng bộ và thích ứng với thị trường.

Hiện thành phố có hơn 3.100 cơ sở lưu trú, trong đó 134 khách sạn từ 1 - 5 sao. Cùng với gần 1.700 doanh nghiệp lữ hành quốc tế, TP.HCM đã hình thành một hạ tầng tiếp nhận quy mô lớn, và điều đáng nói là hệ thống này đang được nối kết bằng dữ liệu số.

Các doanh nghiệp lữ hành và lưu trú cũng đang tăng tốc bắt nhịp. Một số khách sạn đã trang bị hệ thống điều khiển bằng giọng nói, ứng dụng thực tế ảo trong tiếp khách, phát triển app đa ngôn ngữ cho du khách quốc tế. Các công ty lữ hành khai thác AI để phân tích hành vi khách, từ đó cá nhân hóa dịch vụ theo từng nhu cầu và thói quen tiêu dùng.

Lễ hội Áo dài TP.HCM kết hợp truyền thống và công nghệ - Ảnh: Tiểu Vũ

Ông Nguyễn Hữu Yên - Chủ tịch Chi hội Lữ hành TP.HCM cho rằng: “Chuyển đổi số đang giúp doanh nghiệp rút ngắn chu trình vận hành, đồng thời mở rộng khả năng tương tác với khách hàng. Việc ứng dụng công nghệ giúp tiết kiệm chi phí nhưng vẫn nâng cao trải nghiệm, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt sau dịch”.

Một trong những điểm sáng khác là cách thành phố dùng công nghệ để kích cầu du lịch và truyền thông hình ảnh. Mùa hè năm 2025, chương trình “Find your flavor” đã gây tiếng vang nhờ kết hợp dữ liệu Michelin, nghệ thuật trình chiếu video art và tương tác đa giác quan nhằm giới thiệu ẩm thực đường phố Sài Gòn. Không gian thực tế ảo được dựng lại tại các phố ẩm thực như Vĩnh Khánh, Nguyễn Thượng Hiền, giúp du khách “nếm thử bằng công nghệ” trước khi trải nghiệm thực tế.

Chương trình nghệ thuật “Tinh hoa tỏa sáng” thu hút du khách vào mùa du lịch hè năm 2025 - Ảnh: BTC

Tiếp nối đó là sự kiện “Tinh hoa tỏa sáng” nhân kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước, ứng dụng ánh sáng thông minh và công nghệ trình diễn để tạo nên trải nghiệm nghệ thuật đêm giữa lòng thành phố. Đây không chỉ là một show diễn mà còn là minh chứng cho cách TP.HCM dùng công nghệ kể lại những câu chuyện lịch sử - văn hóa một cách sinh động.

TP.HCM cũng đang hướng đến khai thác tiềm năng từ ngành công nghiệp sáng tạo, trong đó du lịch điện ảnh là một mảng đang nổi. Việc quảng bá hình ảnh thành phố tại Cannes, Hollywood hay các nền tảng quốc tế không còn là hoạt động PR đơn thuần. Cảnh quan đô thị, đời sống đường phố được đưa vào phim, kết hợp với tour thông minh, thực tế ảo và livestream tại điểm đến đang tạo ra làn sóng thu hút mạnh mẽ từ giới trẻ và du khách quốc tế.

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi số của ngành du lịch thành phố không hoàn toàn trải hoa hồng. Hạ tầng công nghệ ở một số khu vực vẫn còn bất cập. Nhiều doanh nghiệp nhỏ thiếu vốn, thiếu thiết bị và nhân lực. Lực lượng tuyến đầu như tài xế, hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ chưa được đào tạo đầy đủ về công nghệ. Một vấn đề lớn khác là việc ứng dụng các công nghệ mới như AI, dữ liệu lớn hay blockchain đang đối mặt với các rào cản pháp lý, bảo mật và quyền sở hữu dữ liệu.

Trình diễn drone khai mạc Lễ hội sông nước TP.HCM 2024 - Ảnh: Tiểu Vũ

TS Phạm Anh Tuấn - chuyên gia nghiên cứu du lịch số cảnh báo: “Chúng ta có công cụ, có dữ liệu, có công nghệ nhưng để phát huy hiệu quả thì cần có khung pháp lý rõ ràng. Nếu không có chiến lược đào tạo và quy chuẩn bảo vệ người dùng, quá trình số hóa sẽ bị đứt đoạn”.

Từ góc nhìn chính sách, bà Nguyễn Thị Ánh Hoa cho biết TP.HCM đang xây dựng các chương trình đào tạo chuyển đổi số chuyên biệt, đồng thời phát triển quỹ hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư công nghệ. “Đổi mới sáng tạo sẽ là tiêu chí đánh giá chất lượng phát triển du lịch chứ không chỉ dựa vào số lượng khách”, bà Hoa nhấn mạnh.

Ông Trần Minh Đạt - chuyên gia tư vấn chuyển đổi số cũng nhìn nhận: “Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến công nghệ cao nếu tận dụng được lợi thế hạ tầng mạng và thế hệ lao động trẻ. TP.HCM đang đi đúng hướng khi tích hợp công nghệ vào văn hóa thay vì tách rời chúng”.

Drone tạo hình xếp chữ trong đêm khai mạc Lễ hội sông nước TP.HCM 2024 - Ảnh: Tiểu Vũ

Dưới góc độ hoạch định dài hạn, thành phố đang chuẩn bị hành lang pháp lý cho các tiêu chuẩn về AI trong du lịch, bảo mật dữ liệu người dùng và quyền sở hữu nội dung số. Mô hình phygital kết hợp giữa không gian vật lý và trải nghiệm kỹ thuật số, được đánh giá là lối đi trung hạn khả thi, vừa bảo tồn di sản vừa cập nhật công nghệ.

TP.HCM không chạy theo công nghệ để tạo ấn tượng tức thời. Điều thành phố đang làm là xây dựng một cấu trúc hạ tầng số vững chắc, lấy con người làm trung tâm, lấy văn hóa làm nền tảng và công nghệ làm phương tiện.

Trong hành trình ấy, công nghệ không làm lu mờ văn hóa, mà chính là cách để văn hóa được lan tỏa mạnh mẽ và bền vững hơn.

TP.HCM, trong đó có ngành du lịch, đang kể câu chuyện mới về mình bằng công nghệ, nhưng không đánh mất đi bản sắc và giá trị văn cốt lõi của thành phố.

Tiểu Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/cong-nghe-so-giup-du-lich-tp-hcm-tang-toc-234712.html