Cú nhấp chuột chết người ở Trung Quốc: Bán thuốc trừ sâu online nguy hại ra sao?

4 giờ trướcBài gốc

Dễ dàng tiếp cận với thuốc trừ sâu trên các trang bán hàng trực tuyến ở Trung Quốc. (Nguồn: ThinkChina)

Ngày 13/1, cô con gái 13 tuổi của một người đàn ông họ Dương đã bị ngộ độc sau khi uống thuốc diquat mua trực tuyến từ hai tháng trước đó. Cô bé đã qua đời sau 36 giờ cấp cứu tại một bệnh viện ở Thâm Quyến (Trung Quốc).

Sau khi nói chuyện với truyền thông, ông Dương, người làm việc tại Quảng Đông, hy vọng sẽ khiến các nền tảng mua sắm trực tuyến và người bán phải chịu trách nhiệm vì đã bán các chất độc hại cho trẻ vị thành niên, để ngăn chặn nhiều thảm kịch hơn nữa.

Mới chỉ 13 tuổi, Tiểu Vũ, con gái ông Dương, đã không đủ hiểu biết về những điểm nguy hiểm của thuốc trừ sâu.

Sử dụng thuốc trừ sâu rộng rãi trên toàn thế giới

Trung Quốc là nước sử dụng thuốc trừ sâu lớn. Theo cơ sở dữ liệu mới nhất từ Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), lượng thuốc trừ sâu nông nghiệp toàn cầu sử dụng vào năm 2022 là 3,7 triệu tấn thành phần hoạt tính, tăng 4% so với năm 2021, tăng 13% so với một thập kỷ trước và gấp đôi lượng sử dụng vào năm 1990. Lượng thuốc trừ sâu sử dụng trung bình trên một hécta đất nông nghiệp là 2,38kg, tăng 3% so với năm 2021.

Vào năm 2022, Brazil là nước tiêu thụ thuốc trừ sâu lớn nhất thế giới, sử dụng 801.000 tấn, tiếp đó là Hoa Kỳ với 468.000 tấn. Ba quốc gia tiếp theo là Indonesia (295.000 tấn), Argentina (263.000 tấn) và Trung Quốc (236.000 tấn).

Cho dù ở Trung Quốc hay các quốc gia khác, việc sử dụng rộng rãi thuốc trừ sâu (bao gồm thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ) luôn gây nguy hiểm cho sự an toàn của con người, khiến việc quản lý việc bán và sử dụng thuốc trừ sâu an toàn trở nên đặc biệt quan trọng.

Quản lý an toàn thuốc trừ sâu không chỉ liên quan đến khả năng dễ dàng tiếp cận thuốc trừ sâu, có thể dẫn đến tác hại cấp tính và tức thời, mà còn liên quan đến việc tiếp xúc với dư lượng thuốc trừ sâu sau khi sử dụng, dẫn đến tác hại mãn tính và gián tiếp.

Tiểu Vũ, 13 tuổi, đã tự tử vì mua thuốc trừ sâu dễ dàng - một thảm kịch không thể phủ nhận đối với cả gia đình và xã hội.

Hơn nữa, nhiều trẻ em không biết về độc tính gây chết người của thuốc trừ sâu, lầm tưởng rằng tác động của chúng chỉ giới hạn ở các vấn đề sức khỏe như buồn nôn và đau dạ dày. Kết quả là trẻ em dễ dàng mua thuốc trừ sâu trực tuyến và sử dụng chúng, dẫn đến hậu quả tàn khốc.

Tỷ lệ tự tử cao ở phụ nữ nông thôn

Trung Quốc đã có nhiều kinh nghiệm trong việc ngăn ngừa các vụ tự tử liên quan đến thuốc trừ sâu.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet năm 2002, từ năm 1995 đến năm 1999, tỷ lệ tự tử hàng năm ở phụ nữ Trung Quốc trong độ tuổi từ 15 đến 34 là khoảng 37,8/100.000 người, trong đó phụ nữ nông thôn chiếm tới 93% các trường hợp.

Ở các vùng nông thôn, tỷ lệ tự tử của phụ nữ là khoảng 35,2/100.000 người mỗi năm. Tuy nhiên, đến năm 2011, con số này đã giảm xuống chỉ còn 3/100.000 người - giảm hơn 90%.

Nghiên cứu đã xác định một số lý do dẫn đến sự suy giảm này.

Đầu tiên, nền kinh tế phát triển, giao thông đi lại thuận tiện hơn cho phép phụ nữ di chuyển tự do hơn, đặc biệt là đến các thành phố để làm việc, giảm xung đột gia đình, nguyên nhân thường thấy trong các vụ tự tử.

Thứ hai, để giảm thiểu độc tính, các phương pháp sản xuất thuốc trừ sâu đã thay đổi bao gồm pha loãng để giảm tác động gây chết người của chúng.

Thứ ba, các hạn chế đã được áp dụng đối với việc mua thuốc trừ sâu và các hộ gia đình ở nông thôn không còn tích trữ thuốc trừ sâu thường xuyên như trước nữa.

Trước đây, 75% hộ gia đình nông thôn giữ thuốc trừ sâu ở nhà, không phải để tự tử mà để sử dụng trong nông nghiệp. Nhưng khi xảy ra xung đột - chẳng hạn như cãi nhau với chồng - những người phụ nữ sẽ bốc đồng uống thuốc trừ sâu mà không suy nghĩ nhiều. Trong những trường hợp như vậy, 62% cá nhân cố gắng tự tử bằng cách ngộ độc thuốc trừ sâu không sống sót mặc dù đã được can thiệp y tế.

(Nguồn: Vietnam+)

Quan niệm sai lầm: Thuốc trừ sâu ngày nay "không độc như ngày xưa"

Tiểu Vũ, cô bé 13 tuổi, đã nói với một người bạn rằng thuốc trừ sâu đã được pha loãng và sẽ không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nhiều loại thuốc trừ sâu, ngay cả khi đã pha loãng, vẫn có độc tính cao.

Thuốc diệt cỏ mà cô bé mua, diquat, có liên quan về mặt hóa học với paraquat, một loại thuốc diệt cỏ cực độc đã bị cấm ở Trung Quốc vào tháng 7/2016. Sau lệnh cấm, diquat đã thay thế paraquat và kể từ đó đã được sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp.

Tuy nhiên, nhiều người dùng lầm tưởng rằng diquat ít độc hơn và do đó ít đề phòng hơn. Trên thực tế, diquat, giống như paraquat, rất độc và không có thuốc giải độc hiệu quả, với tỷ lệ tử vong cao.

Nếu một người uống phải hơn 12 gam, phản ứng viêm toàn thân có thể xảy ra trong vòng 24 giờ, dẫn đến suy đa tạng và tử vong trong vòng 24 đến 48 giờ.

Từ tháng 1/2019 đến tháng 4/2022, Bệnh viện Nhân dân số 12 của Quảng Châu đã điều trị cho 37 trường hợp ngộ độc diquat cấp tính, trong đó 24 bệnh nhân đã không qua khỏi.

Theo quan điểm này, một chiến dịch nâng cao nhận thức về độc tính và tác hại của thuốc trừ sâu là điều cần thiết. Việc xóa bỏ quan niệm sai lầm rằng thuốc trừ sâu ngày nay được pha loãng và tương đối vô hại là rất quan trọng để ngăn ngừa những thảm kịch tiếp theo.

Tại sao việc mua thuốc trừ sâu lại đơn giản như vậy?

Đồng thời, việc quản lý chặt chẽ hơn đối với việc bán thuốc trừ sâu cũng quan trọng không kém.

Hồ sơ mua hàng cho thấy vào khoảng 7 giờ tối 13/11/2024, Tiểu Vũ đã sử dụng số điện thoại di động của mình để đặt mua một chai diquat 200g từ một cửa hàng trực tuyến. Giá gốc là 6 nhân dân tệ (hơn 21.000 đồng), nhưng sau khi được giảm giá, cô bé chỉ phải trả 3 nhân dân tệ. Chai thuốc trừ sâu 3 nhân dân tệ này cuối cùng đã khiến Tiểu Vũ mất mạng.

Đơn hàng của Tiểu Vũ. (Nguồn: ThinkChina)

Tại sao mua thuốc trừ sâu lại đơn giản và tiện lợi đến vậy?

Ngay cả khi mua thuốc trực tuyến, vẫn có sự phân biệt rõ ràng giữa thuốc theo toa và thuốc không kê đơn, trong đó thuốc theo toa không thể mua tự do.

Tuy nhiên, thuốc trừ sâu cực độc, gây ra mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng, vẫn có thể dễ dàng mua trực tuyến, điều này cho thấy rõ lỗ hổng về quy định.

Mặc dù luật hiện hành ở Trung Quốc cấm bán thuốc trừ sâu trực tuyến mà không có giấy phép, nhưng Kế hoạch phát triển ngành thuốc trừ sâu năm năm 2022 của Trung Quốc đề xuất cho phép bán trực tuyến với đăng ký tên thật và quản lý truy xuất nguồn gốc. Mâu thuẫn rõ ràng này đặt ra câu hỏi về tương lai của quy định về thuốc trừ sâu ở nước này.

... thậm chí còn nhiều lỗ hổng hơn

Cha của Tiểu Vũ, ông Dương, đã lần tìm từ người bán thuốc diquat đến một doanh nghiệp cung cấp nông sản ở Tích Sơn, Vô Tích, Giang Tô. Khi ông đến địa chỉ đã đăng ký của cửa hàng, đại diện hợp pháp được liệt kê trên giấy phép kinh doanh đã nói với ông rằng ông không phải là người bán thực sự. Một người khác đã mượn giấy phép kinh doanh của ông để điều hành cửa hàng.

Điều này làm nổi bật những lỗ hổng nghiêm trọng về quy định trong việc bán thuốc trừ sâu. Việc dễ dàng "mượn" giấy phép kinh doanh cho thấy sự thiếu giám sát. Những hành vi như vậy là bất hợp pháp và những người có trách nhiệm phải chịu trách nhiệm pháp lý khi mọi việc diễn ra không như mong muốn.

Trong các vụ kiện trước đây liên quan đến việc bán diquat và các hóa chất nguy hiểm khác cho trẻ vị thành niên, tòa án luôn phán quyết rằng người bán hoặc nền tảng trực tuyến phải chịu trách nhiệm pháp lý.

Một vụ việc đáng chú ý đã xảy ra ở Liêu Thành, Sơn Đông, vào năm 2023.

Vào tháng 4/2023, Tiểu Gia, 15 tuổi, đã mua một chai thuốc diquat từ một cửa hàng trực tuyến. Sau đó, cô bé đã uống thuốc ở trường và mặc dù đã được điều trị khẩn cấp nhưng vẫn không qua khỏi.

Tiểu Gia đã sử dụng số điện thoại di động của mình để đăng ký tài khoản mua sắm trực tuyến và thanh toán thuốc trừ sâu bằng tài khoản Alipay dưới tên thật của mình.

Tòa án đã tuyên người bán phải chịu trách nhiệm 20% vì không xác minh danh tính của người mua và những đối tượng không được phép bán thuốc trừ sâu. Nền tảng thương mại điện tử phải chịu trách nhiệm 10% vì giám sát không đầy đủ. Người giám hộ hợp pháp của Tiểu Gia phải chịu trách nhiệm về phần trách nhiệm còn lại.

Điều này cho thấy các cửa hàng trực tuyến, nền tảng thương mại điện tử và phụ huynh đều có trách nhiệm chung.

Tuy nhiên, nhiều cửa hàng và nền tảng trực tuyến hiện chỉ dừng lại ở việc hiển thị các cảnh báo như "Không có thuốc giải độc hiệu quả" và "Nuốt phải hoặc tham gia vào bất kỳ hành vi nguy hiểm nào đều bị nghiêm cấm" mà không thực sự xác minh danh tính của người mua.

Do đó, vẫn còn nhiều việc phải làm, từ việc đảm bảo sản xuất thuốc trừ sâu ưu tiên các công thức ít hoặc không độc hại, đến việc thực thi xác minh tên thật và kiểm tra danh tính và độ tuổi của người mua. Nếu những vấn đề này không được giải quyết, nhiều thảm kịch hơn có thể xảy ra trong tương lai./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/cu-nhap-chuot-chet-nguoi-o-trung-quoc-ban-thuoc-tru-sau-online-nguy-hai-ra-sao-post1013801.vnp