Cục trưởng Xuân Bắc: Những biểu hiện phản cảm, đi ngược thuần phong mỹ tục đều phải xử lý nghiêm khắc

4 giờ trướcBài gốc

Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Nguyễn Xuân Bắc

Ngày 27/10, Cục Nghệ thuật biểu diễn và Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - Bộ VHTTDL) đã có buổi làm việc về phương án chấn chỉnh và xử lý nghiêm tình trạng gần đây xuất hiện nhiều ca khúc có lời lẽ phản cảm, lệch chuẩn văn hóa.

Trước tình trạng nghệ sĩ hát phản cảm, quan điểm của lãnh đạo Bộ VHTTDL là chấn chỉnh nghiêm khắc, lập lại trật tự trên không gian mạng, các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới, ngăn chặn những tác động xấu đối với cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ

Theo đó, NSND Xuân Bắc khẳng định: "Nghệ thuật là cuộc sống, sân khấu là cuộc đời nhưng cuộc sống đó phải được chọn lọc mới trở thành nghệ thuật. Một tác phẩm nghệ thuật phải đáp ứng chức năng thẩm mỹ, giáo dục, truyền tải giá trị nhân văn tích cực. Những biểu hiện phản cảm trong ca từ, trang phục, ngôn ngữ… đi ngược thuần phong mỹ tục đều phải bị xử lý nghiêm khắc.

Trong thời gian tới, Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để vừa tạo hành lang pháp lý khích lệ sự sáng tạo, phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, vừa đảm bảo việc quản lý nhà nước để nghệ thuật phát triển theo đúng định hướng và tuân thủ các quy định".

Quang cảnh cuộc làm việc

Âm nhạc phát triển phải hướng tới chân - thiện - mỹ

Trước thực tế nhiều sản phẩm âm nhạc thời gian qua bị phản ứng vì lời lẽ dung tục, gợi cảm quá mức, truyền tải thông điệp lệch chuẩn, các chuyên gia cho rằng việc siết chặt quản lý là cần thiết nhưng cũng cần nhìn nhận nguyên nhân sâu xa của hiện tượng này.

Trao đổi với PV Báo Phụ nữ Việt Nam, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ nhấn mạnh: "Nghệ thuật có quyền tự do ngôn luận, nhưng tự do đó luôn nằm trong giới hạn của pháp luật và đạo đức xã hội. Ở bất kỳ quốc gia nào, quyền tự do cũng không được phép làm tổn hại hay xúc phạm người khác. Trong nghệ thuật, những gì vi phạm thuần phong mỹ tục, đạo đức hay tôn giáo đều phải có chế tài hạn chế".

Bên cạnh đó, ông ủng hộ việc các cơ quan chức năng của Bộ VHTTDL có biện pháp xử lý nghiêm với những trường hợp vi phạm.

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ

Trước xu hướng âm nhạc bị "thị trường hóa", chạy theo lượt xem và lợi nhuận, nhà nghiên cứu cho rằng cần có chính sách khuyến khích nghệ sĩ hướng đến giá trị thẩm mỹ và văn hóa chuẩn mực.

"Âm nhạc có thể phát triển đa dạng, sáng tạo, nhưng cái gốc vẫn phải hướng tới chân - thiện - mỹ. Đó là giá trị bền vững và cũng là giới hạn mà nghệ sĩ không được vượt qua" - nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ nhấn mạnh.

Cần xây dựng hệ sinh thái sáng tạo văn hóa lành mạnh cho nghệ sĩ trẻ

Nhận định về nguyên nhân sâu xa dẫn tới tình trạng một bộ phận nghệ sĩ trẻ hiện nay sử dụng ngôn ngữ phản cảm, thô tục hoặc cổ xúy lối sống lệch chuẩn trong các sản phẩm âm nhạc. PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội thẳng thắn chia sẻ: "Tôi cho rằng điều này bắt nguồn từ sự thiếu hụt nền tảng văn hóa và nhận thức về trách nhiệm xã hội của người làm nghệ thuật. Khi nghệ thuật bị chi phối quá mạnh bởi thị trường và lượt xem, người ta dễ sa vào "cám dỗ của sự nổi tiếng" mà quên rằng âm nhạc không chỉ là phương tiện giải trí, mà còn là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, là tiếng nói của tâm hồn dân tộc.

Một số nghệ sĩ trẻ chưa trải qua quá trình rèn luyện nghiêm túc, thiếu môi trường định hướng giá trị, trong khi mạng xã hội lại tạo ra ảo giác về thành công nhanh chóng, khiến họ dễ chọn con đường "gây sốc để được chú ý". Mặt khác, công tác quản lý và giáo dục thẩm mỹ công chúng, đặc biệt là trong gia đình, nhà trường và truyền thông đại chúng, vẫn còn những khoảng trống. Khi chuẩn mực văn hóa chưa được củng cố mạnh mẽ, những nội dung lệch chuẩn sẽ có "đất sống", thậm chí được tung hô vì sự khác biệt bề ngoài.

Tôi cho rằng vấn đề không chỉ nằm ở nghệ sĩ, mà là một "vấn đề văn hóa" mang tính hệ thống - nơi mà cả 3 yếu tố giáo dục, quản lý và thị trường cần cùng tham gia điều chỉnh. Chúng ta không nên chỉ dừng lại ở việc phê phán hành vi cá nhân, mà cần tạo dựng lại nền tảng văn hóa lành mạnh để nghệ sĩ trẻ hiểu rằng sáng tạo là tự do trong trách nhiệm, là tôn trọng công chúng và chính giá trị nghệ thuật mà họ đang theo đuổi".

PGS.TS Bùi Hoài Sơn cũng cho rằng, việc hỗ trợ nghệ sĩ trẻ sáng tạo trong khuôn khổ văn hóa lành mạnh cần được xem là nhiệm vụ trọng tâm, song hành với công tác giám sát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực nghệ thuật.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội

"Thay vì chỉ tập trung vào xử lý sai phạm, chúng ta cần hướng đến việc xây dựng hệ sinh thái sáng tạo văn hóa - nơi nghệ sĩ trẻ được khích lệ thử nghiệm, thể hiện cá tính, nhưng đồng thời được trang bị nền tảng văn hóa, đạo đức và pháp lý vững vàng để không vượt khỏi chuẩn mực xã hội", ông nhấn mạnh.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho biết, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội sẽ phối hợp với Bộ VHTTDL rà soát, điều chỉnh các quy định liên quan đến hoạt động biểu diễn, sáng tác và phát hành sản phẩm âm nhạc, phù hợp với bối cảnh chuyển đổi số.

Một trong những hướng ưu tiên là xây dựng hành lang pháp lý bảo vệ sáng tạo văn hóa, đồng thời ban hành chính sách hỗ trợ sáng tạo trẻ, khuyến khích các dự án âm nhạc mang giá trị nghệ thuật, nhân văn và lan tỏa cảm hứng tích cực trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, cần tăng cường giáo dục thẩm mỹ và đạo đức nghề nghiệp trong các cơ sở đào tạo nghệ thuật, giúp nghệ sĩ trẻ hiểu rằng tự do sáng tạo luôn phải song hành với trách nhiệm xã hội. "Người nghệ sĩ không chỉ là người làm nghề, mà còn là người giữ hồn dân tộc, là tấm gương về nhân cách và giá trị sống. Khi nghệ sĩ hiểu sâu điều đó và xã hội biết trân trọng, nuôi dưỡng tài năng bằng cơ chế cởi mở, nhân văn, thì nền nghệ thuật Việt Nam sẽ thật sự cất cánh - vừa hiện đại, vừa đậm đà bản sắc dân tộc", ông khẳng định.

Có 2 quan điểm chỉ đạo xuyên suốt được Bộ VHTTDL quán triệt. Đó là, phải chấn chỉnh nghiêm khắc và lập lại trật tự trên không gian mạng, không để những sản phẩm phản cảm, lệch chuẩn lan truyền, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ. Bộ cũng quán triệt nghệ sĩ, người có sức ảnh hưởng (KOL) cần ý thức rõ vai trò làm gương của mình. Đây là nhóm đối tượng có tác động mạnh đến công chúng nên càng phải thể hiện sự chuẩn mực trong hành vi, phát ngôn và sản phẩm sáng tạo.

Trong thời gian qua, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã và đang triển khai các biện pháp xử lý mạnh mẽ, thậm chí phối hợp với Bộ Công an để xử lý, kể cả các trường hợp phải xử lý hình sự. Qua kiểm tra, thẩm định, nghe đi nghe lại nội dung một số bài hát lan truyền trên mạng, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử nhận thấy có bài hát có dấu hiệu vi phạm với ca từ phản cảm, ngôn ngữ không phù hợp.

Phía đơn vị tổ chức từng có giải trình đăng tải trên báo chí, nhưng "các nội dung này còn mang tính chống chế, thiếu thuyết phục" và khẳng định trường hợp này cần được xử lý nghiêm minh.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng đang nỗ lực hoàn thiện hành lang pháp lý, cụ thể Nghị định số 144/2020/NĐ-CP của Chính phủ Quy định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn đang được sơ kết và xin ý kiến chỉnh sửa, bổ sung; Nghị định số 38/2021/NĐ-CP của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo đang được tham mưu chỉnh sửa và có những quy định đảm bảo đủ sức răn đe.

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ VHTTDL)

Thúy Ngọc

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/cuc-truong-xuan-bac-nhung-bieu-hien-phan-cam-di-nguoc-thuan-phong-my-tuc-deu-phai-xu-ly-nghiem-khac-20251027160815488.htm