Cuộc thanh trừng dữ liệu của ông Trump đã bắt đầu

4 giờ trướcBài gốc

Các nguồn dữ liệu quan trọng về môi trường và sức khỏe cộng đồng đã bị xóa khỏi những trang web liên bang Mỹ. Nhiều nguồn dữ liệu khác có thể sớm biến mất khi chính quyền Trump nỗ lực xóa bỏ mọi thứ liên quan đến biến đổi khí hậu, bình đẳng chủng tộc hoặc nhận dạng giới tính.

Hôm 31.1, các cảnh báo đã lan truyền trên mạng xã hội về một cuộc thanh trừng sắp xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), thúc đẩy các lời kêu gọi lưu càng nhiều dữ liệu càng tốt. CDC chia sẻ dữ liệu về nhiều chủ đề, từ các bệnh mãn tính đến thương tích do tai nạn giao thông, sử dụng thuốc lá, tiêm chủng và mang thai tại Mỹ. Đây chỉ là một trong những cơ quan bị ông Trump nhắm tới.

Cổng dữ liệu chính của CDC, nơi lưu trữ phần lớn các tập dữ liệu đó, đã ngừng hoạt động vào tối 31.1.

“Data.CDC.gov tạm thời ngừng hoạt động để tuân thủ Lệnh hành pháp 14168: Bảo vệ phụ nữ khỏi chủ nghĩa cực đoan về tư tưởng giới tính và khôi phục sự thật sinh học cho Chính phủ liên bang”, theo một thông báo trên trang web. Trang web sẽ hoạt động trở lại khi phù hợp với lệnh hành pháp.

May mắn thay, nhà nghiên cứu đã lưu trữ các trang web của chính phủ Mỹ trong nhiều tháng. Đây là hoạt động phổ biến mỗi khi có sự thay đổi chính quyền, nhưng việc này càng trở nên cấp thiết hơn khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng.

Khoảng 20% nội dung trên trang web Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ đã bị gỡ bỏ ở đợt cắt giảm quy định đầu tiên của ông Trump. Bây giờ, dường như những động thái tương tự đang diễn ra nhanh chóng.

Chỉ số dễ tổn thương xã hội (SVI) và Chỉ số công lý môi trường (EJI) của CDC, những công cụ cho thấy một số nhóm dân cư có thể đối mặt với rủi ro sức khỏe không cân xứng, đều ngừng hoạt động trong tuần qua. Vào năm 2007, dưới thời chính quyền Bush, các nhà khoa học xã hội, nhà địa lý và nhà thống kê đã bắt đầu xây dựng SVI, kết hợp các yếu tố nhân khẩu học và kinh tế xã hội như nghèo đói, chủng tộc và sắc tộc trong nhiều năm.

Chính quyền Biden đã đưa ra EJI vào năm 2022. “Quá nhiều cộng đồng trên khắp đất nước chúng ta, đặc biệt là các cộng đồng thu nhập thấp và da màu, tiếp tục gánh chịu hậu quả nặng nề của ô nhiễm. Đáp ứng nhu cầu những cộng đồng này đòi hỏi sự tập trung chú ý của chúng ta. Chúng ta sẽ sử dụng EJI để làm điều đó”, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Xavier Becerra cho biết trong một thông cáo báo chí vào thời điểm đó.

Kể từ khi nhậm chức Tổng thống Mỹ hôm 20.1, ông Trump đã tìm cách đảo ngược những nỗ lực của các chính quyền trước đây nhằm giải quyết sự chênh lệch về y tế liên quan đến chủng tộc và giới tính. Trong một lệnh hành pháp nhằm bãi bỏ các chính sách thời Biden, ông Trump viết rằng các sáng kiến về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) đã “làm suy thoái” các cơ quan chính phủ.

DEI là một khái niệm và chiến lược thường được áp dụng trong các tổ chức và doanh nghiệp để tạo ra một môi trường làm việc đầy đủ sự đa dạng, công bằng trong cơ hội và bao gồm tất cả mọi người.

Các yếu tố trong DEI:

Diversity (đa dạng): Đề cập đến sự đa dạng về chủng tộc, giới tính, tuổi tác, tôn giáo, nền văn hóa, khả năng và các yếu tố khác trong cộng đồng hay môi trường làm việc.

Equity (công bằng): Đảm bảo rằng tất cả mọi người có cơ hội công bằng để phát triển, không phân biệt hoàn cảnh xuất phát và sự công nhận với những người có nhu cầu đặc biệt.

Inclusion (hòa nhập): Tạo ra một môi trường nơi mọi người cảm thấy được chào đón, tôn trọng và có cơ hội tham gia vào các quyết định, hoạt động mà không bị loại trừ.

Các chiến lược DEI được thiết kế để giúp các tổ chức không chỉ tuyển dụng mà còn duy trì một môi trường làm việc tích cực, công bằng và hòa nhập hơn.

Ông Trump cũng tuyên bố rằng "chủ nghĩa cực đoan về khí hậu đã làm bùng nổ lạm phát và gây quá tải cho các doanh nghiệp bằng quy định". Trong nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ đầu tiên của ông Trump, thuật ngữ "biến đổi khí hậu" đã giảm gần 40% trên trang web các cơ quan môi trường liên bang.

Các nguồn dữ liệu quan trọng về môi trường và sức khỏe cộng đồng đã bị xóa khỏi những trang web liên bang sau khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ lần thứ hai - Ảnh: Getty Images

Hiện vẫn còn quá sớm để biết mức độ ảnh hưởng lần này sẽ ra sao, nhưng một số trang đã biến mất.

Website của Bộ Giao thông vận tải Mỹ đã xóa các trang về cả "khí hậu và tính bền vững" lẫn "công bằng". Điều này diễn ra sau khi một bản ghi nhớ nội bộ được gửi đi trong tuần này, yêu cầu các đơn vị thuộc Bộ Giao thông vận tải Mỹ xác định và cuối cùng "chấm dứt" các hoạt động liên quan đến biến đổi khí hậu lẫn DEI dưới thời ông Biden.

Những nỗ lực hạn chế viện trợ nước ngoài của Tổng thống Trump dường như cũng dẫn đến việc thông tin về HIV và AIDS bị xóa. Trang web dữ liệu về Kế hoạch Cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Mỹ về AIDS (PEPFAR) đã bị xóa trong tuần này. PEPFAR đã hoạt động từ năm 2003 và giúp hơn 20,6 triệu người tiếp cận được liệu pháp kháng vi rút chỉ riêng trong năm 2024 trước khi bị gỡ xuống, theo một bản lưu trữ trên Wayback Machine vào ngày 26.1.

Wayback Machine là một công cụ lưu trữ web do tổ chức Internet Archive phát triển, cho phép người dùng truy cập vào các phiên bản cũ của các trang web.Chức năng chính

Lưu trữ các trang web theo thời gian, giúp người dùng xem lại nội dung đã bị xóa hoặc thay đổi.

Cho phép tra cứu lịch sử của một trang web bằng cách nhập URL.

Hữu ích cho nghiên cứu, điều tra hoặc phục hồi thông tin bị mất.

Cách hoạt động

Wayback Machine tự động thu thập và lưu trữ các trang web định kỳ.

Người dùng có thể nhập một địa chỉ web và chọn mốc thời gian để xem phiên bản cũ của trang đó.

Ví dụ: Nếu một trang web đã bị xóa vào năm 2024, bạn có thể dùng Wayback Machine để xem nội dung trang đó vào thời điểm trước khi nó bị gỡ bỏ.

Dự án End of Term Web Archive (Lưu trữ Web Cuối nhiệm kỳ) đã lưu trữ nội dung trên các trang web của chính phủ liên bang trong mỗi lần chuyển giao Tổng thống Mỹ kể từ năm 2008.

Được thành lập sau khi ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ lần đầu tiên, Sáng kiến EDGI (Dữ liệu và Quản trị tôi trường) cũng ghi lại các thay đổi với các trang web của chính phủ và nỗ lực để cung cấp các tập dữ liệu đã lưu trữ ở những nơi khác. EDGI đã hợp tác với các tổ chức, gồm cả Open Environmental Data Project (Dự án Dữ liệu môi trường mở), để sao lưu dữ liệu từ SVI và EJI của CDC. Họ đã chia sẻ dữ liệu này trên một trang web của The Public Environmental Data Project (Dự án Dữ liệu môi trường công cộng).

Tuy nhiên, ngay cả khi các tập dữ liệu này đã được lưu trữ, chúng cũng không hữu ích khi không được cập nhật. Dan Pisut, kỹ sư trưởng cấp cao tại công ty phần mềm GIS Esri, cho biết: "Bất kỳ tập dữ liệu nào cũng chỉ có giá trị sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định".

Dan Pisut chỉ ra rằng các tập dữ liệu cũ có thể không phản ánh đầy đủ những gì thực sự đang diễn ra trên thực tế, vì vậy mọi người phải cẩn thận khi sử dụng chúng. Điều đó có thể tiềm ẩn rủi ro, nhưng Dan Pisut nói rằng "còn hơn là không có gì".

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/cuoc-thanh-trung-du-lieu-cua-ong-trump-da-bat-dau-229022.html