Thuốc lá không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người hút mà khói thuốc còn ảnh hưởng tới sức khỏe những người xung quanh, gây tổn thất về kinh tế và nhiều hệ lụy đối với gia đình, xã hội. Mỗi năm trên thế giới có 8 triệu người chết do thuốc lá, tại Việt Nam trên 40.000 người tử vong do thuốc lá và trên 1.200 người bị ngộ độc thuốc lá điện tử (TLĐT) phải nhập viện.
Những năm gần đây, bên cạnh các sản phẩm thuốc lá, trên thị trường xuất hiện các sản phẩm mới, phổ biến nhất là TLĐT, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe con người như tác hại đến hệ hô hấp, tim mạch, gây nguy cơ ung thư, bệnh về răng miệng và các nguy cơ sức khỏe khác. Đặc biệt, nicotine trong TLĐT ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của thanh, thiếu niên, làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh, thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và lâu dài nghiêm trọng, đó là nghiện, rối loạn nhận thức, cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần. Những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện nicotine hơn, vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai. Chưa kể đến thanh, thiếu niên sử dụng thuốc lá kéo theo ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.
Hiện nay, 100% cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn tỉnh có kế hoạch “Xây dựng môi trường trường học không khói thuốc” và thực hiện lồng ghép chương trình giáo dục PCTHTL, thuốc lào, TLĐT, thuốc lá nung nóng, shisha,… thông qua các hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt 15 phút đầu giờ và các hoạt động giáo dục khác của nhà trường. Kết quả, tuyên truyền ngoại khóa trên 40 buổi/13.275 lượt người tham gia; tập huấn 5 lớp cho 200 giáo viên về nội dung PCTHTL; cấp phát 20.000 tờ rơi cho học sinh…
Năm 2024, các trường THCS Thị Xuân, Cao Bình, Chu Trinh, Tân Giang trên địa bàn Thành phố tổ chức 4 buổi biểu diễn tiểu phẩm để tuyên truyền về PCTHTL. Với cách thể hiện sinh động, nội dung gần gũi, dễ hiểu, mang đến cho người xem bức tranh toàn cảnh về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và những ảnh hưởng, hệ lụy mà thuốc lá gây ra. Chỉ trong vòng gần 30 phút nhưng các tiểu phẩm đã truyền tải bao hàm được rất nhiều nội dung về tác hại của thuốc lá, lợi ích của việc xây dựng môi trường không khói thuốc, hướng dẫn, vận động những người đang hút thuốc cai thuốc lá càng sớm càng tốt...
Học sinh Trường THCS Tân Giang (Thành phố) biểu diễn tiểu phẩm tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Em Đàm Thị Nguyệt, học sinh lớp 9B, Trường THCS Cao Bình (Thành phố) cho biết: Sau buổi ngoại khóa tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và TLĐT giúp em có thêm nhiều kiến thức bổ ích. Chúng em hiểu được tác hại của thuốc lá và TLĐT. Sau buổi ngoại khóa hôm nay về nhà em sẽ tuyên truyền các bạn của mình và những người hàng xóm đang hút thuốc lá hãy dừng ngay hành động này để bảo vệ sức khỏe.
Năm 2024, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tổ chức 5 lớp tập huấn về các nội dung liên quan đến Luật PCTHTL; quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong công tác PCTHTL; kỹ năng tư vấn ngắn cho người bệnh và người nhà người bệnh. Từ đó, giúp đội ngũ nhân viên y tế thôn bản được cập nhật kiến thức, nâng cao kỹ năng truyền thông, tư vấn về cai nghiện thuốc lá, góp phần xây dựng môi trường không khói thuốc tại cộng đồng, giảm tỷ lệ hút thuốc lá và mắc bệnh do các bệnh liên quan đến thuốc lá.
Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, tích cực từ tỉnh đến cơ sở, công tác PCTHTL trên địa bàn tỉnh đạt được những kết quả tích cực. Các đơn vị, địa phương thành lập ban chỉ đạo PCTHTL, triển khai nhiều hoạt động cụ thể. Nỗ lực triển khai nhiều giải pháp tuyên truyền cụ thể, thiết thực, công tác PCTHTL trên địa bàn tỉnh những năm qua có sự chuyển biến tích cực, góp phần xây dựng môi trường không khói thuốc, giảm số lượng người hút thuốc trên địa bàn. Đặc biệt, nhận thức của cán bộ và nhân dân về tác hại của thuốc lá được nâng cao, hành vi hút thuốc lá tại nơi công cộng được thay đổi.
Phó trưởng Khoa không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Sầm Ngọc Bắc cho biết: Để tuyên truyền về PCTHTL, Trung tâm tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, UBND các huyện, Thành phố tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá, Tuần lễ quốc gia không thuốc lá và tiếp tục tăng cường thực thi Luật PCTHTL. Trong đó, tăng cường tuyên truyền Luật PCTHTL; phổ biến thông tin về tác hại của TLĐT, thuốc lá nung nóng tới công chức, viên chức, người lao động tại cơ quan, đơn vị, người dân trên địa bàn. Kịp thời ban hành các văn bản để ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm TLĐT, thuốc lá nung nóng tại các cơ sở giáo dục và đào tạo, các cơ quan, đơn vị. Tổ chức thực hiện nghiêm Luật PCTHTL; đưa nội dung PCTHTL vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị; treo biển báo cấm hút thuốc tại các địa điểm có quy định cấm hút thuốc...
Hoàng Phúc