Đã đến lúc kết thúc những chuyến tàu xuyên tâm Hà Nội?

11 giờ trướcBài gốc

Hà Nội rất muốn xóa bỏ phố cafe đường tàu vì tiềm ẩn quá nhiều nguy hiểm

Nhiều năm trước, mỗi khi có việc đi công tác tại các tỉnh phía bắc như Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, tôi luôn lựa chọn tàu hỏa là phương tiện đi lại chính. Những chuyến tàu từ Hà Nội lên Lào Cai hoặc ngược lại rất đông đúc.

Nhưng thời gian để đi tàu hỏa thực sự là cơn “ác mộng”. Ví dụ từ ga Ấm Thượng (huyện Hạ Hòa, Phú Thọ) về ga Hà Nội có chiều dài khoảng 110km, nhiều lần tôi đã phải tốn 5,6 tiếng đồng hồ. Vì sự chậm chạp này, từ nhiều năm nay, ngành đường sắt đã đóng cửa ga Ấm Thượng vì không có khách.

Hiện nay, với sự phát triển của hệ thống đường cao tốc cũng như gia tăng các phương tiện cá nhân hoặc xe ghép, vận tải đường bộ đã lấy đi phần lớn lượng khách của tàu hỏa. Ngay cả tàu Hà Nội đi Hải Phòng giờ đây cũng phục vụ phần nhiều là thượng đế du lịch. Nếu có việc phải tới Hà Nội thì xe khách chạy cao tốc luôn là ưu tiên hàng đầu của đại đa số người dân.

Mặc dù bị cạnh tranh gay gắt, hành khách giảm sút nhưng ngành đường sắt vẫn giữ cung đường từ ga Gia Lâm vào ga Hà Nội. Ở phía nam, tàu từ ga Ngọc Hồi, Thường Tín cũng vẫn kiên nhẫn chạy xuyên tâm vào thẳng nội đô.

Trong bối cảnh một đô thị chật chội, mật độ phương tiện cao, dân cư đông đúc, sự tồn tại của một tuyến đường sắt xuyên tâm không còn là niềm tự hào, mà đã trở thành một bất cập lớn trong quản lý, vận hành hệ thống giao thông của một đô thị hiện đại.

Tàu hỏa – phương tiện vận tải công cộng đường dài không nên và không thể tiếp tục đóng vai trò như một phần của giao thông nội đô. Việc các đoàn tàu liên tỉnh vẫn hàng ngày tiến vào trung tâm thành phố qua những tuyến phố dân cư dày đặc, không những làm gia tăng xung đột giao thông, gây ách tắc nghiêm trọng vào giờ cao điểm, mà còn tiềm ẩn rủi ro lớn về an toàn. Có rất nhiều vụ tai nạn thương tâm đã xảy ra khi tàu hỏa vào nội đô.

Nhiều năm nay, Hà Nội luôn đau đầu với thực trạng bát nháo ở các tuyến phố có cà phê đường tàu đặc biệt là khu vực phố Phùng Hưng là một ví dụ rõ rệt về những hệ lụy kéo dài.

Việc để hàng ngày tàu hỏa cắt ngang khu dân cư, đi sát nhà dân, cạnh nơi buôn bán, sinh hoạt và tụ tập của cả người dân lẫn du khách là một kiểu tổ chức đô thị lạc hậu, đặt lợi ích giao thông quá khứ lên trên sự an toàn và chất lượng sống của hiện tại. Tai nạn đã từng xảy ra. Bất cập đã được chỉ ra nhiều lần. Nhưng tình trạng "cấm rồi lại thả rồi lại cấm" vẫn luẩn quẩn, phản ánh sự thiếu nhất quán và thiếu quyết liệt trong quản lý.

Trên thế giới, có lẽ ít thủ đô nào vẫn để một hệ thống đường sắt lạc hậu xuyên qua lõi trung tâm như Hà Nội. Tàu liên tỉnh thường dừng ở các nhà ga ngoại vi nơi có đầy đủ cơ sở hạ tầng trung chuyển: metro, xe buýt để hành khách có thể vào trung tâm một cách thuận tiện và không gây áp lực lên lõi giao thông. Chính điều đó tạo nên một cấu trúc đô thị thông minh, hiệu quả và bền vững.

Hiện nay, Hà Nội đang thể hiện một quyết tâm rất rõ rệt trong việc cải tạo, chỉnh trang và tái cấu trúc không gian nội đô. Đặc biệt, khu vực Hồ Gươm được xem là "trái tim" của thành phố đã và đang được ưu tiên đầu tư mạnh mẽ cả về hạ tầng, cảnh quan và công năng sử dụng.

Hàng loạt hạng mục được thực hiện đồng bộ: mở rộng toàn bộ tuyến vỉa hè quanh hồ bằng đá granite, hạ ngầm dây điện, lắp hệ thống chiếu sáng mới, trồng lại cây xanh, tổ chức lại giao thông xung quanh đền Ngọc Sơn, Tháp Bút và tượng đài Lý Thái Tổ.

Đáng chú ý, thành phố cũng đã có những quyết định rất mạnh tay với các công trình tồn tại nhiều năm nhưng không còn phù hợp định hướng quy hoạch. Điển hình là nhà hàng Hàm Cá Mập, dù từng gắn bó với nhiều thế hệ người dân nhưng công trình này đã bị tháo dỡ toàn bộ để trả lại không gian đi bộ, kết nối trực quan với hồ Hoàn Kiếm và tạo điều kiện cho tổ chức các hoạt động cộng đồng.

Đây là minh chứng cho thấy thành phố sẵn sàng hy sinh những cấu trúc cũ, kể cả các công trình kinh doanh lâu năm, nếu điều đó giúp nâng cao chất lượng sống đô thị và phục vụ lợi ích chung.

Song song với đó, hệ thống giao thông đang được nâng cấp theo hướng hiện đại, đồng bộ. Tất cả các tuyến đường sắt đô thị mới tại Hà Nội, từ Cát Linh Hà Đông đến Nhổn ga Hà Nội đều được thiết kế theo mô hình đường sắt trên cao hoặc tàu điện ngầm, hoàn toàn tránh xung đột với giao thông mặt đất. Sự thay đổi tư duy quy hoạch từ "chia sẻ mặt đường" sang "tách lớp giao thông" là bước ngoặt lớn, thể hiện rõ mục tiêu hiện đại hóa hạ tầng và nâng cấp chất lượng sống đô thị.

Trong một tổng thể như vậy, sự tồn tại của tuyến đường sắt cổ lỗ xuyên tâm, cắt qua các phố dân cư, giao lộ đông đúc mỗi ngày có vẻ đã đi ngược với định hướng chiến lược phát triển của chính thành phố.

Hà Nội nếu quyết tâm hoàn toàn có thể phối hợp với ngành đường sắt để tổ chức, sắp xếp cho những đoàn tàu từ Lào Cai, Yên Bái dừng tại Gia Lâm; những đoàn tàu từ phía nam kết thúc hành trình tại Ngọc Hồi. Hành khách nếu muốn tiếp tục di chuyển vào nội đô có thể sử dụng xe buýt nhanh hoặc các phương tiện gom, kết nối khác.

Việc di dời chức năng liên tỉnh của ga Hà Nội không có nghĩa là xóa bỏ ga Hà Nội. Ngược lại, nơi này có thể được cải tạo thành một trung tâm điều phối giao thông đô thị.

Đồng thời, cầu Long Biên công trình đang ngày càng quá tải và xuống cấp cũng có thể được giải phóng khỏi áp lực của tàu hàng, để trở thành một tuyến cầu đi bộ, văn hóa và du lịch thực sự, đây là điều mà người dân và du khách đều mong chờ.

Việc cải tổ hệ thống đường sắt xuyên tâm Hà Nội không chỉ là giải quyết bài toán giao thông, mà là bước đi cần thiết trong tư duy quy hoạch đô thị hiện đại. Nếu không làm, Hà Nội sẽ mãi giẫm chân tại chỗ trong mâu thuẫn giữa quá khứ và hiện tại, giữa di sản lỗi thời và hiệu quả trong vận tải, quản lý đô thị.

Hà Nội đang thay da đổi thịt rất nhanh chóng, bộ mặt đô thị cũng như hệ thống giao thông đã và đang được nâng cấp từng ngày, không có lý do gì để tiếp tục "lưu luyến" những con tàu xuyên tâm gây ra nhiều hệ lụy, nhiều mối nguy về an toàn giao thông. Hà Nội cũng không nên và không muốn nổi tiếng với du khách thế giới bằng tuyến cafe đường tàu rất nhếch nhác và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.

Đã đến lúc phải thay đổi. Vì một Hà Nội thông minh, an toàn, bền vững không còn những chuyến tàu nặng nề xuyên tâm thành phố.

Song Hoàng

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/da-den-luc-ket-thuc-nhung-chuyen-tau-xuyen-tam-ha-noi.htm