Đặc sắc trò chơi dân gian và các môn thể thao dân tộc Mường

10 giờ trướcBài gốc

Bên cạnh các trò chơi mới lạ, bộ môn thể thao hiện đại như bóng chuyền, bóng đá… có xu hướng phát triển, những năm qua, trò chơi dân gian, các môn thể thao dân tộc vẫn nắm giữ vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa cộng đồng người Mường tỉnh Hòa Bình.

Tại lễ hội đình Cổi xuân Ất Tỵ 2025 ở xã Vũ Bình (Lạc Sơn), người dân và du khách được trải nghiệm trò chơi dân gian ném còn, đi cà kheo dân tộc Mường.

Khi lao động sản xuất trên đồng ruộng, các chị em ở xã Vũ Bình (Lạc Sơn) thường hẹn nhau giờ giải lao cùng chơi ô ăn quan, đánh chắt, đánh chuyền như một hình thức thư giãn, xua tan những mệt nhọc, vất vả. Chị Bùi Thị Xuân ở xóm Cài chia sẻ: Là các trò chơi đơn giản, dụng cụ dễ tìm, chơi ở bất cứ nơi đâu và tạo được không khí vui vẻ, kết nối nên chị em ở đây vẫn ham thích các chơi trò này.

Trong hàng chục trò chơi dân gian truyền thống của người Mường, đánh mảng, đẩy gậy, kéo co luôn thu hút đông đảo người dân nhất. Bà Bùi Thị Hượp ở xóm Chiến, xã Vân Sơn (Tân Lạc) bộc bạch: Từ khi 7, 8 tuổi, tôi và bạn bè đồng trang lứa đã tập chơi đánh mảng. Vào các ngày Tết, lễ hội, xóm, xã tổ chức hoạt động vui chơi, chị em tụ họp ở đó để chơi cùng nhau. Có cuộc mải chơi, chỉ mang theo cái bánh chưng mà giao lưu đánh mảng từ sáng đến chiều.

Tình yêu đối với trò chơi dân gian ở cộng đồng thuộc 4 vùng Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động được khơi dậy, phát huy cùng với việc đưa một số trò chơi dân gian truyền thống trở thành bộ môn thi đấu ở giải thể thao các cấp. Từ đó, phong trào rèn luyện thể dục, thể thao ở cơ sở cũng được khuyến khích, đẩy mạnh. Ông Bùi Văn Sơn, xóm Mận Bùi, xã Văn Sơn (Lạc Sơn) cho biết: Ở quê tôi, trò chơi phổ biến nhất đối với phụ nữ là đánh mảng, còn đàn ông thì chơi đẩy gậy. Vào những chiều rảnh rỗi, chị em ra sân nhà văn hóa xóm chơi đánh mảng. Con em độ tuổi thanh, thiếu niên thì rủ nhau tập luyện, chơi đẩy gậy. Bãi tập là sân ruộng, bãi cỏ, sân đất, dụng cụ chỉ đơn giản là cây gậy làm bằng gỗ tốt, thẳng hoặc khúc tre già. Cách chơi, luật chơi không đặt nặng tính tranh giành quyết liệt mà chủ yếu mang ý nghĩa giải trí, gắn kết tình cảm cộng đồng.

Hàng năm, vào các ngày lễ lớn, dịp lễ hội, ở khắp các vùng Mường trong tỉnh tổ chức các hoạt động trải nghiệm trò chơi dân gian và thi đấu, giao lưu thể thao, ngày hội thể thao dân tộc, quy tụ các vận động viên và người dân tham gia. Nhất là từ năm 2020 đến nay, nhiều trò chơi dân gian, giải đấu thể thao được đưa vào phần hội của lễ hội, tạo không khí vui tươi, sôi nổi. Tiêu biểu tại lễ hội đình Khênh - xã Văn Sơn, Rước Bụt Khụ Dúng - xã Nhân Nghĩa, đình Cổi - xã Vũ Bình (Lạc Sơn), ngoài trải nghiệm trò chơi dân gian nhảy dây, đi cà kheo, ném còn, đánh chắt, đánh chuyền, đánh đu… du khách còn được chứng kiến những màn so tài ấn tượng trên sân thi đấu đánh mảng, bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy. Trong khuôn khổ Ngày hội Văn hóa, thể thao và du lịch các xã vùng cao huyện Tân Lạc năm 2024 đã đưa 3 môn thể thao dân tộc (bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy) vào nội dung thi đấu và tổ chức thi trò chơi dân gian đánh mảng giữa 3 xã vùng cao của huyện, gồmVân Sơn, Quyết Chiến, Ngổ Luông. Tại lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình năm 2025 mang đến không gian trải nghiệm trò chơi dân gian và các môn thể thao dân tộc đặc sắc: đánh mảng, kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, đi cà kheo, bịt mắt đánh trống, đánh đu, cầu bập bênh…

Theo đồng chí Đào Tiến Cường, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trò chơi dân gian, các môn thể thao dân tộc Mường mang đậm bản sắc, góp phần làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng các dân tộc thiểu số và đóng góp cho sự nghiệp thể dục thể thao tỉnh nhà. Hàng năm, ở cấp huyện và cấp tỉnh duy trì tổ chức giải thi đấu bắn nỏ, đẩy gậy, kéo co. Qua đó tạo động lực bảo tồn, phát huy nét đẹp trò chơi dân gian, khích lệ phong trào tập luyện các môn thể thao dân tộc. Đồng thời nhằm phát hiện các tài năng thể thao dân tộc, tuyển chọn, bổ sung lực lượng cho đội tuyển quốc gia. Thành tích đáng kể ở Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc lần thứ XV - năm 2022 tổ chức tại tỉnh Phú Thọ, đoàn vận động viên Hòa Bình tham gia thi đấu 6/6 môn (việt dã, bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, tung còn, tu lu) đã xuất sắc giành ngôi vị nhất toàn đoàn. Ở giải vô địch đẩy gậy quốc gia lần thứ XVIII - năm 2024 diễn ra tại Trung tâm Văn hóa tỉnh Đắk Lắk, đoàn Hòa Bình giành được 6 huy chương, gồm 1 huy chương vàng, 3 huy chương bạc và 2 huy chương đồng. Vận động viên mang về 1 huy chương vàng hạng cân 48kg cho đoàn Hòa Bình là Bùi Văn Nam, xã Văn Sơn (Lạc Sơn).

Bùi Minh

Nguồn Hòa Bình : http://www.baohoabinh.com.vn/15/199924/dac-sac-tro-choi-dan-gian-va-cac-mon-the-thao-dan-toc-muong.htm