“Sự tích hợp các tiềm năng, lợi thế sẽ giúp gom tụ nguồn lực, tạo ra cơ hội phát triển mới rõ rệt.” - Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị), nguyên Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, đã nhấn mạnh như vậy khi trao đổi với phóng viên Báo Công Thương bên hành lang Quốc hội, xoay quanh việc sáp nhập tỉnh và mô hình chính quyền hai cấp đang được triển khai tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị). Ảnh: Hoàng Nhưỡng
Ông đánh giá như thế nào về việc sáp nhập tỉnh và mô hình chính quyền hai cấp đang được triển khai?
Đại biểu Hà Sỹ Đồng: Việc sửa đổi, sắp xếp lại bộ máy để các tỉnh mới đi vào vận hành là một điểm rất mới và nổi bật, không chỉ về thể chế, mô hình chính quyền mà còn về tổ chức bộ máy và con người. Đây là một bước đi mang tính đột phá, tạo ra không gian phát triển đầy hứa hẹn cho tương lai, không chỉ với cả nước nói chung mà đặc biệt là với các địa phương mới được sáp nhập.
Sự tích hợp các tiềm năng, lợi thế sẽ giúp gom tụ nguồn lực, tạo ra cơ hội phát triển mới rõ rệt. Ví dụ cụ thể là việc sáp nhập tỉnh Quảng Bình vào tỉnh Quảng Trị, hai địa phương vốn đã có nhiều nét tương đồng về văn hóa, địa lý, phong tục và tiềm năng phát triển du lịch, biển, rừng. Tuy nhiên, khi còn tách rời, quy mô nhỏ, nội lực chưa phát huy hết, đầu tư công còn dàn trải, nhà đầu tư nhất là doanh nghiệp FDI – cũng khó nhận thấy đủ các điều kiện để đầu tư dài hạn.
Sáp nhập lại, địa phương mới sẽ sở hữu một vị trí chiến lược rõ ràng hơn, có cả cảng biển, sân bay, hạ tầng giao thông kết nối đồng bộ, vùng nguyên liệu lớn, lực lượng lao động dồi dào, không còn manh mún. Việc tích hợp không gian phát triển này hoàn toàn phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia.
Từ góc nhìn của một người đã có thời gian dài trực tiếp điều hành chính quyền cấp tỉnh, ông có thể chia sẻ rõ hơn về hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp?
Đại biểu Hà Sỹ Đồng: Phải nói rằng, cộng đồng doanh nghiệp rất phấn khởi trước mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Điều đầu tiên là giảm bớt được tầng nấc trung gian, từ đó giảm đáng kể chi phí tuân thủ về mặt pháp lý.
Trước đây, với mô hình ba cấp, doanh nghiệp phải đi qua nhiều “cửa” từ xin chủ trương, quy hoạch, kế hoạch, đến thẩm định khiến chi phí thời gian và thủ tục rất lớn. Nay, với chính quyền hai cấp, việc phân cấp sẽ mạnh mẽ hơn, gần dân hơn, gần doanh nghiệp hơn. Cấp xã chịu trách nhiệm trực tiếp với cấp tỉnh, các nhiệm vụ của cấp huyện được chuyển về xã. Như vậy, mọi thủ tục hành chính được xử lý gần gũi, thực tiễn, chính xác hơn.
Rất rõ ràng, mô hình này giúp kết nối tốt hơn với dữ liệu quốc gia. Việc vận hành theo bộ máy mới, với mô hình quản trị mới và cách tiếp cận đổi mới, sẽ đảm bảo các thể chế, cơ chế chính sách được tuân thủ hiệu quả hơn. Những điểm nghẽn về luật pháp chồng chéo, phức tạp đã được Quốc hội tháo gỡ thông qua các nghị quyết sửa đổi. Đây là điều mà người dân và doanh nghiệp rất kỳ vọng, vì nó tạo nên niềm tin, tạo dựng nền tảng vững chắc cho một mô hình quản trị hiện đại.
Nhiều ý kiến lo ngại sẽ có “độ trễ” trong vận hành bộ máy mới sau sáp nhập. Ông nghĩ sao về điều này?
Đại biểu Hà Sỹ Đồng: Đúng vậy, khi một chính quyền mới đi vào hoạt động, nếu không chuẩn bị kỹ, sẽ có độ trễ nhất định. Nhưng nếu chuẩn bị tốt, chu đáo, có trách nhiệm, chúng ta sẽ chuyển từ thế bị động sang chủ động, biến thách thức thành thuận lợi.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng chia sẻ với phóng viên bên hành lang nghị trường
Tôi cho rằng, trước hết cần có hướng dẫn đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, từ việc quản lý và sử dụng tài sản công, đến sắp xếp bộ máy và cải cách thủ tục hành chính cấp độ 3, 4. Các thủ tục hành chính phải được giải quyết tại chỗ, liên thông, không bị gián đoạn.
Vậy theo ông, giải pháp nào để bộ máy mới vận hành trơn tru và hiệu quả hơn?
Đại biểu Hà Sỹ Đồng: Thứ nhất, cần có tổ công tác của Trung ương trực tiếp theo dõi tại các địa phương, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, để kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc.
Thứ hai, tăng cường tập huấn, đào tạo đội ngũ cán bộ ở cơ sở, nhất là về nội dung phân cấp, phân quyền. Cán bộ phải chịu trách nhiệm rõ ràng, giải quyết công việc có thời hạn cụ thể, từ đó đánh giá được năng lực thực tế.
Thứ ba, cần trang cấp lại thiết bị, hạ tầng dữ liệu cho cơ sở để đảm bảo vận hành đồng bộ có cả con người lẫn cơ sở vật chất đầy đủ.
Với sự chuẩn bị đầy đủ và đồng bộ như vậy, tôi tin tưởng bộ máy mới sẽ vận hành trơn tru, hiệu quả, tạo nên sự chuyển mình mạnh mẽ cho một giai đoạn phát triển mới.
Trân trọng cảm ơn Đại biểu Hà Sỹ Đồng đã chia sẻ!
Hoàng Nhưỡng