Bịt kẽ hở hậu kiểm ngăn chặn "công ty ma"
Sáng 16/5, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) nhất trí với chủ trương chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đặc biệt trong quản lý điều kiện kinh doanh.
Song đại biểu cho rằng, nếu không có cơ chế hậu kiểm đủ mạnh, minh bạch và hiệu quả thì chính sách này rất dễ trở thành kẽ hở để các "công ty ma" lợi dụng.
"Nhiều đối tượng đã lợi dụng chính sách thông thoáng để lập ra hàng trăm công ty không hoạt động thực tế, mua bán hóa đơn, trốn thuế, rửa tiền, gây thất thu ngân sách và làm méo mó môi trường cạnh tranh. Có vụ việc cơ quan chức năng đã phát hiện tới hơn 600 doanh nghiệp "ma" xuất trên 1 triệu hóa đơn khống, với giá trị giao dịch lên tới gần 64.000 tỷ đồng", bà Nga nói.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Ảnh: Media Quốc hội).
Do đó, nữ đại biểu đề nghị để triển khai Nghị quyết, Chính phủ cần quy định cụ thể những vấn đề cụ thể như bổ sung rõ các yêu cầu cụ thể đối với hệ thống hậu kiểm: liên thông dữ liệu giữa các cơ quan thuế, hải quan, ngân hàng; kiểm tra thực địa; ứng dụng công nghệ số trong giám sát; và chế tài đủ sức răn đe.
Đồng thời, cần quy định rõ các ngành, lĩnh vực buộc phải tiền kiểm, trên cơ sở rủi ro và kinh nghiệm quốc tế, để tránh áp dụng tràn lan hoặc lỏng lẻo.
Đại biểu Tạ Văn Hạ - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho biết, hiện doanh nghiệp có rất nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ thì mới phát triển được.
Theo đại biểu, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là đột phá mà còn tạo động lực thúc đẩy khơi thông nguồn lực nội tại, đầy tiềm năng để thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới.
Đặc biệt, đại biểu cũng kỳ vọng Nghị quyết này như một "luồng gió thổi cánh diều" kinh tế tư nhân Việt nam cất cánh và bay xa.
Đại biểu Hạ cho rằng, có những quy định không cần đưa vào dự thảo Nghị quyết vì đã có quy định của pháp luật, ví dụ việc đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội vì đã được nêu rõ trong Hiến pháp. "Bởi người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự tố tụng. Đây không phải cơ chế đặc biệt cho doanh nghiệp tư nhân", ông Hạ nói.
Đại biểu Tạ Văn Hạ - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội (Ảnh: Media Quốc hội).
Đại biểu góp ý cần bổ sung nội dung hỗ trợ về chính sách thương mại và hội nhập quốc tế, vì hiện nay doanh nghiệp rất khó đưa sản phẩm ra cạnh tranh trên thị trường quốc tế cũng như hỗ trợ về tư pháp, và mỗi khi tranh chấp thương mại với nước ngoài, Việt Nam luôn chịu thua thiệt.
Vì vậy, đại biểu đề nghị có chính sách, sự hỗ trợ của nhà nước để doanh nghiệp được hưởng các chính sách thương mại và hội nhập quốc tế.
Ngoài chính sách trên đại biểu nhấn mạnh doanh nghiệp cũng cần sự ổn định của chính sách. "Nhiều doanh nghiệp mới khởi nghiệp rất khó khăn về mọi điều kiện như tài chính, đất đai... nhưng chính sách không ổn định, thay đổi liên tục thì phải mất 10-15 năm hoặc dài hơn thì khởi nghiệp mới thành công được", ông Hạ nói.
Theo đại biểu, doanh nghiệp vừa khởi nghiệp, vừa đầu tư về nguồn lực thì chính sách thay đổi lại quay về điểm xuất phát thì rất khó thực hiện.
Đại biểu cũng nhấn mạnh cần tiếp tục cải cách hành chính, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước thuận lợi khi làm thủ tục, có điều kiện phát triển.
Cần giải pháp đặc biệt để có 2 triệu doanh nghiệp
Tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn Tp.HCM) cho rằng, dự thảo đã kịp thời thể chế hóa đường lối của Đảng, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân để đất nước bước vào kỷ nguyên mới, giai đoạn tắc tốc phát triển.
Trong khi đó, khu vực kinh tế tư nhân đang chiếm một tỉ trọng rất lớn của nền kinh tế, 51% GDP, 33% tổng thu ngân sách và 55% tổng vốn đầu tư xã hội.
Đi vào nội dung cụ thể, đại biểu đề nghị phải làm rõ khái niệm về doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Về cải thiện môi trường kinh doanh, đại biểu nhấn mạnh mục tiêu để khu vực tư nhân có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030. Muốn đạt được mục tiêu như vậy thì phải có giải pháp đặc biệt bởi mỗi năm bình quân chỉ tăng được từ 30.000 - 40.000 doanh nghiệp.
Để 5 năm có thể tăng lên 2 triệu doanh nghiệp thì phải có chính sách hỗ trợ cho hộ kinh doanh để chuyển sang loại hình doanh nghiệp thì mới đạt được mục tiêu. Đồng thời, Nhà nước cũng phải nâng cao, mở rộng thêm những doanh nghiệp có quy mô lớn hơn.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Ảnh: Media Quốc hội).
Tương tự, một điều mà doanh nhân rất quan tâm, theo ông Ngân là việc phân định rõ trách nhiệm của pháp nhân với trách nhiệm cá nhân, trách nhiệm hình dự với hành chính, trách nhiệm dân sự với trách nhiệm hành chính...
Đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát lại tất cả các phụ lục có liên quan như Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Hình sự, các Nghị định của Chính phủ... để thể chế hóa các nội dung này cho doanh nghiệp.
Liên quan đến hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh, đại biểu đồng tình với các quy định trong dự thảo Nghị quyết. Đại biểu đề nghị bổ sung nội dung các địa phương có đất đai, có tiềm năng và thế mạnh thì cần tạo cơ chế để thành lập, mở rộng các khu công nghiệp cho doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa thuê với giá hỗ trợ.
"Điều này rất quan trọng vì mục tiêu nước ta trở thành nước phát triển, có thu nhập cao nhưng phải độc lập tự chủ về kinh tế. Muốn làm được như vậy thì khu vực kinh tế tư nhân phải lớn mạnh, phải có cơ chế hỗ trợ về tài chính, tín dụng, đất đai", địa biểu nói và nhấn mạnh cần điều khoản để khuyến khích các địa phương tạo đất sạch cho khu vực tư nhân.
Về chính sách hỗ trợ lãi suất, đại biểu cho rằng phải quy định rõ ràng vì thời gian qua có nhiều chính sách nêu nhưng không giải quyết được. Phải làm rõ cơ chế hỗ trợ từ ngân sách ở đâu để ngân hàng thương mại có thể giải ngân cho doanh nghiệp.
Nguyễn Thu Huyền