Đại biểu Quốc hội: bỏ án tử hình, áp dụng chung thân 'mở ra cơ hội sửa sai'

10 giờ trướcBài gốc

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 9, chiều 20/5, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi). Tham gia thảo luận, các đại biểu đồng tình với quy định tại dự thảo Luật là bổ sung hình thức phạt tù với người sử dụng ma túy trái phép; các đại biểu đề nghị tăng trách nhiệm hình sự, mức xử phạt với các tội về môi trường, ma túy, an toàn thực phẩm, hàng giả để răn đe.

Quang cảnh thảo luận tổ của các đại biểu Quốc hội đoàn TP Hà Nội - Ảnh: Phạm Thắng

Đại biểu cũng đồng tình với việc xem xét bỏ hình thức tử hình với tội tham ô, nhận hối lộ bởi đây không phải tội phạm xâm phạm tính mạng, nên có thể xử lý bằng các biện pháp khác (tù chung thân, tù chung thân không xem xét giảm án, tịch thu tài sản, cấm đảm nhiệm chức vụ...).

Cần hạn chế áp dụng và thi hành hình phạt tử hình

Góp ý vào dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành (Đoàn TP Hà Nội) bày tỏ tán thành khi cơ quan soạn thảo bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh; bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án ở các tội bỏ hình phạt tử hình; bổ sung quy định không thi hành án tử hình trong các trường hợp người bị kết án tử hình bị bệnh hiểm nghèo như ung thư giai đoạn cuối, nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS đang có nhiễm trùng cơ hội.

Đại biểu Đoàn TP Hà Nội cho rằng, quy định như trong dự thảo Luật là phù hợp với yêu cầu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn hiện nay và yêu cầu tránh oan, sai trong tố tụng hình sự; đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tư pháp hình sự.

Đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành (Đoàn TP Hà Nội) - Ảnh: Khánh Duy

"Trên thế giới hiện nay có 104 quốc gia đã xóa bỏ hình phạt tử hình; có 28 quốc gia tuy pháp luật còn quy định nhưng trên thực tế không còn áp dụng; 8 quốc gia đã xóa bỏ hình phạt tử hình trên thực tế nhưng sẽ áp dụng trong một vài trường hợp bất khả kháng (như tội phạm chiến tranh)" - đại biểu Nhật Thành nêu.

Theo đại biểu, với tình hình chính trị, kinh tế - xã hội hiện nay chưa phải là thời điểm Việt Nam xóa bỏ hình phạt tử hình, tuy nhiên, cũng cần hạn chế áp dụng và thi hành hình phạt tử hình. Điều này vừa phù hợp với xu hướng tất yếu và yêu cầu chung của thế giới, vừa phù hợp với điều kiện kinh tế và tình hình xã hội ở Việt Nam.

Đại biểu Nhật Thành cho biết, việc loại bỏ bớt tội tử hình với một số tội danh thể hiện tính nhân đạo của pháp luật hình sự, tuy nhiên vẫn bảo đảm tính răn đe và nghiêm khắc cần thiết.

"Những tội danh được bỏ hình phạt tử hình sẽ được thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án, một mặt đảm bảo quyền được sống của con người, một mặt vẫn đảm bảo cách ly vĩnh viễn họ khỏi đời sống xã hội" - đại biểu Nhật Thành nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Hải Trung (Đoàn TP Hà Nội) phát biểu thảo luận tại tổ - Ảnh: Khánh Duy

"Bỏ án tử hình không phải là khoan dung với tội phạm"

Thảo luận tại tổ, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn tỉnh Hải Dương) cũng phân tích những cơ sở của việc bỏ án tử hình và nêu rõ: tử hình là hình phạt nghiêm khắc nhất, không thể khắc phục nếu có oan sai. Trong khi đó, thực tiễn xét xử ở nước ta cho thấy, có những vụ án rất phức tạp về chứng cứ, đặc biệt là với các tội danh kinh tế, tham nhũng hay ma túy.

Việc duy trì án tử hình, trong một số trường hợp cụ thể, chưa thực sự đồng nghĩa với hiệu quả răn đe cao hơn. Thay vào đó, hình phạt tù chung thân không giảm án - nếu được thiết kế và thực thi nghiêm túc - hoàn toàn có thể bảo đảm tính nghiêm khắc, tính răn đe và trừng phạt tương đương.

"Hơn thế nữa, việc áp dụng hình phạt tù chung thân thay vì tử hình còn mở ra cơ hội sửa sai và bảo vệ nguyên tắc công lý, nếu trong tương lai có căn cứ mới cho thấy sai sót trong điều tra hay xét xử" - đại biểu tỉnh Hải Dương nêu.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thành Trung (Đoàn tỉnh Yên Bái) thảo luận tại tổ - Ảnh: Quochoi.vn

Đại biểu Việt Nga đề nghị Chính phủ, các cơ quan truyền thông và các đoàn thể cần truyền thông minh bạch, nhất quán, giúp Nhân dân hiểu rõ rằng: bỏ án tử hình không phải là khoan dung với tội phạm, mà là lựa chọn pháp lý phù hợp hơn với quyền con người và cam kết cải cách tư pháp.

"Việc bỏ hình phạt đối với một số tội danh phản ánh tư duy lập pháp tiến bộ, thể hiện sự coi trọng quyền con người, góp phần hoàn thiện hệ thống hình phạt theo hướng công bằng, nhân đạo, và hiệu quả hơn" - đại biểu Việt Nga nêu.

Đề xuất giữ nguyên mức tử hình với tội vận chuyển ma túy

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Trung (Đoàn TP Hà Nội) - Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo, nguyên Giám đốc Công an TP Hà Nội bày tỏ ủng hộ bỏ bớt án tử hình với một số tội danh, tuy nhiên vẫn băn khoăn khi bỏ tử hình với tội vận chuyển ma túy. Theo đại biểu, hiện tội phạm ma túy có rất nhiều hành vi sản xuất, buôn bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng, trong khi đó, dự thảo Luật giảm cho án cho hành vi vận chuyển.

"Ở các tỉnh miền núi vất vả quá, không có tiền người ta nghĩ ngay đến vận chuyển ma túy từ biên giới sang. Nếu vận chuyển vài gam thì khác, còn vận chuyển cả tấn thì sao. Có nước làm cả tàu ngầm để vận chuyển thì tác hại thế nào?"- đại biểu Hải Trung nêu vấn đề.

Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị vẫn cần tử hình tội vận chuyển ma túy nhưng phân hóa theo mức độ vận chuyển để áp dụng các hình phạt khác nhau.

Quang cảnh thảo luận của các đại biểu Quốc hội tại tổ 8 - Ảnh: Quochoi.vn

Cùng chung góc nhìn này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thành Trung (Đoàn tỉnh Yên Bái) cho rằng, cần cân nhắc việc bỏ án tử hình đối với tội phạm buôn bán, vận chuyển ma túy. Theo đại biểu, lý do bởi tình hình tội phạm ma túy ở nước ta hiện nay vẫn rất phức tạp, mang tính xuyên quốc gia và ngày càng tinh vi với nhiều hình thức buôn bán, vận chuyển mới; số lượng ma túy vận chuyển thường rất lớn, có thể gây nguy hại cho nhiều người. Ngoài ra, tâm lý xã hội vẫn mong muốn giữ tử hình để răn đe.

"Tôi kiến nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc không nên bỏ ngay hình phạt tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Tuy nhiên, có thể thu hẹp phạm vi áp dụng: chỉ áp dụng hình phạt tử hình với hành vi đặc biệt nghiêm trọng (khối lượng lớn, tái phạm, tổ chức chuyên nghiệp...). Đồng thời, tăng cường phân định, làm rõ trách nhiệm giữa người cầm đầu và người bị lợi dụng" - đại biểu Thành Trung đề xuất.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự để xuất sửa đổi, bổ sung để thu hẹp hình phạt tử hình. Theo đó, dự kiến bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội) tại 8/18 tội danh (44,44%) có khung hình phạt tử hình ở Bộ Luật Hình sự hiện hành.

Các tội danh này gồm: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Tội gián điệp (Điều 110); Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194); Tội vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Tội tham ô tài sản (Điều 353); Tội nhận hối lộ (Điều 354); Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421).

Dự Luật dự kiến bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án đối với 10/18 tội danh còn duy trì hình phạt tử hình.

Vân Hà

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/dai-bieu-quoc-hoi-bo-an-tu-hinh-ap-dung-chung-than-mo-ra-co-hoi-sua-sai.709742.html