Đại biểu Quốc hội cảnh báo hệ lụy từ ưu đãi tràn lan trong bất động sản

một giờ trướcBài gốc

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn TP.HCM) nhấn mạnh, quy định về ưu đãi và hỗ trợ đầu tư là nhóm chính sách then chốt, có vai trò định hình chất lượng môi trường đầu tư của Việt Nam trong giai đoạn mới. Tuy nhiên, theo đại biểu, dự thảo luật hiện nay vẫn còn những bất cập cần được hoàn thiện theo ba hướng trọng tâm.

Thứ nhất, cần phân biệt rõ ràng giữa ưu đãi đầu tư và hỗ trợ đầu tư. Ưu đãi đầu tư mang bản chất giảm nghĩa vụ tài chính cho doanh nghiệp, chủ yếu thông qua thuế và đất đai. Trong khi đó, hỗ trợ đầu tư nhằm nâng cao năng lực cho doanh nghiệp thông qua các chính sách về đào tạo nhân lực, phát triển hạ tầng, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Việc chưa phân định rạch ròi hai công cụ này có thể dẫn đến tình trạng áp dụng chồng chéo, thiếu thống nhất giữa các địa phương.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn TP.HCM) phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Quochoi.vn

Thứ hai, đại biểu đề xuất cần thiết lập mức trần đối với các hình thức ưu đãi. Thực tế nhiều năm qua cho thấy không ít địa phương cạnh tranh bằng cách gia tăng ưu đãi để thu hút các dự án bất động sản, dệt may và lắp ráp giản đơn.

Cách tiếp cận này tuy có thể mang lại tăng trưởng ngắn hạn nhưng về dài hạn làm xói mòn nguồn thu ngân sách và không tạo ra động lực phát triển bền vững. Theo đại biểu, luật cần bổ sung quy định về ngưỡng ưu đãi tối đa và yêu cầu đánh giá tác động tài khóa trước khi quyết định cấp ưu đãi.

Thứ ba, cần gắn chặt các chính sách ưu đãi và hỗ trợ với hiệu quả thực thi cam kết của nhà đầu tư. Theo đó, doanh nghiệp muốn hưởng ưu đãi phải đáp ứng đầy đủ các cam kết về tiến độ, chất lượng, môi trường và hiệu quả kinh tế - xã hội. Trường hợp không đạt yêu cầu, cơ quan nhà nước cần được trao quyền điều chỉnh, thu hồi ưu đãi hoặc yêu cầu hoàn trả các khoản đã được hưởng.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) đề xuất bổ sung quy định bắt buộc kiểm toán, công khai vốn đầu tư và các giao dịch liên kết trước khi cho phép doanh nghiệp chuyển lợi nhuận ra nước ngoài. Ảnh: Quochoi.vn

Cùng tham gia góp ý, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) cho rằng, dự thảo luật đã khẳng định quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, song vẫn thiếu cơ chế kiểm soát dòng tiền đủ mạnh trong bối cảnh hoạt động chuyển giá ngày càng tinh vi. Ông đề xuất bổ sung quy định bắt buộc kiểm toán, công khai vốn đầu tư và các giao dịch liên kết trước khi cho phép doanh nghiệp chuyển lợi nhuận ra nước ngoài, nhằm hạn chế thất thu ngân sách.

Về quy định bảo đảm đầu tư kinh doanh, đại biểu Hà Sỹ Đồng đồng tình với nguyên tắc bảo đảm ổn định chính sách, nhưng nhấn mạnh không thể duy trì ưu đãi đối với các dự án gây ô nhiễm môi trường. Ông kiến nghị bổ sung cơ chế thu hồi ưu đãi đối với những dự án có mức phát thải vượt quy chuẩn trong thời gian liên tục từ 6 tháng trở lên.

Đối với chính sách ưu đãi đặc biệt dành cho các dự án quy mô lớn, đại biểu cảnh báo nguy cơ Việt Nam tiếp tục bị “mắc kẹt” ở vị trí gia công nếu ưu đãi không đi kèm điều kiện chuyển giao công nghệ.

Theo đó, với các dự án có tổng vốn từ 3.000 đến 6.000 tỷ đồng, cần bổ sung yêu cầu bắt buộc về chuyển giao công nghệ đạt mức tối thiểu và đào tạo nhân lực trình độ cao cho Việt Nam. Trường hợp không hoàn thành cam kết, phải áp dụng cơ chế thu hồi ưu đãi và xử lý bồi hoàn với mức chế tài đủ sức răn đe.

Những ý kiến này cho thấy xu hướng chung trong hoạch định chính sách là chuyển trọng tâm từ thu hút đầu tư bằng mọi giá sang thu hút có chọn lọc, đặt trọng tâm vào chất lượng dự án, hiệu quả dài hạn và phát triển bền vững.

Hùng Nguyễn

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/dai-bieu-quoc-hoi-canh-bao-he-luy-tu-uu-dai-tran-lan-trong-bat-dong-san-329219.html