Cơ chế tài chính chưa theo kịp mô hình tổ chức mới
Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (đoàn Khánh Hòa) nhận xét, thực hiện chính quyền 2 cấp không ít địa phương còn thiếu công chức có trình độ chuyên môn trong các lĩnh vực như khoa học - công nghệ, địa chính, tài chính, xây dựng... dẫn đến áp lực công việc lớn, hiệu quả công việc chưa cao.
Một số địa phương hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, còn thiếu trang thiết bị, đường truyền, phần mềm quản lý; điều này gây khó khăn trong triển khai chính quyền số và cung cấp dịch vụ công trực tuyến.
Phân cấp, phân quyền là nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng và cấp bách, nhưng việc thực hiện gắn với cải cách thủ tục hành chính chưa đạt so với yêu cầu đặt ra. Một số quy định pháp luật còn chưa rõ ràng, thiếu hướng dẫn cụ thể dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau, gây khó khăn trong áp dụng. Cơ chế tài chính - ngân sách cũng chưa theo kịp mô hình tổ chức mới; có nơi được giao nhiệm vụ theo hình thức ủy quyền nhưng lại không có nguồn kinh phí đi kèm, gây khó khăn cho việc triển khai.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Vĩnh Long) nhận xét, sau gần 4 tháng, kể từ khi chính thức triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, bộ máy hành chính đã "nhẹ hơn" về đầu mối, nhưng "nặng hơn" về công việc. Cán bộ, công chức ở nhiều địa phương, nhất là cấp cơ sở phải đi làm xa hơn, làm nhiều việc hơn, mà thu nhập… không khá hơn, điều này ảnh hưởng đến tâm lý, động lực và hiệu quả làm việc của họ.
ĐBQH Tô Văn Tám ( đoàn Quảng Ngãi) cho rằng, chính quyền 2 cấp đã phục vụ người dân tốt rồi, nhưng thời gian tới cần tốt hơn. Ảnh Quốc hội
Còn đại biểu Tô Văn Tám, đoàn Quảng Ngãi cho rằng, chính quyền 2 cấp đã phục vụ người dân tốt rồi, nhưng thời gian tới cần tốt hơn, kịp thời hơn và thuận tiện hơn nữa, nhanh chóng đáp ứng các yêu cầu chính đáng của dân.
Muốn làm được điều này, điểm mấu chốt là ở đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là cán bộ, công chức cấp xã. Chính quyền cấp xã hiện nay phải thực hiện hầu hết các nhiệm vụ của chính quyền cấp huyện trước đây. Cán bộ công chức cấp xã phải đảm nhiệm nhiều loại công việc khác nhau như xử lý giấy tờ, tiếp công dân và trực tiếp giải quyết các vấn đề phát sinh của người dân. Khối lượng công việc lớn, đa dạng hỏi chuyên môn sâu và tinh thần trách nhiệm cao.
Hiện nay, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã gồm cán bộ cấp xã tại chỗ và cán bộ, công chức cấp huyện được bố trí về. Tỷ lệ có trình độ đại học đạt khoảng 94%. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là năng lực chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ và tinh thần trách nhiệm của một bộ phận cán bộ cấp xã chưa đáp ứng yêu cầu vận hành chính quyền hai cấp. Có nhiều trường hợp trình độ năng lực chưa phù hợp với vị trí việc làm nên còn lúng túng trong xử lý công việc.
Sáng 29/10/2025, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026... (Ảnh: Quốc hội)
Tăng cường đạo tào, bổ sung biên chế
Trước thực tế đó, đại biểu Tô Văn Tám kiến nghị, Chính phủ cần quan tâm giải quyết theo hướng rà soát trình độ đào tạo, đánh giá năng lực, kỹ năng của cán bộ, công chức để bố trí đúng người, đúng việc. Bổ sung biên chế cho những nơi còn thiếu. Bên cạnh đó cần cải cách chế độ tiền lương, chính sách đãi ngộ, quy hoạch và đầu tư cơ sở vật chất, trụ sở làm việc theo hướng hiện đại hóa, tập trung, khắc phục tình trạng phân tán trụ sở làm việc như hiện nay. Hiện tại, ở nhiều địa phương, cơ quan hành chính, đoàn thể và công an bố trí rời rạc khiến việc đi lại, giải quyết thủ tục hành chính của người dân gặp nhiều khó khăn.
Việc đẩy mạnh công tác đào tạo lại, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, đặc biệt là kiến thức pháp luật, quy trình thực hiện công vụ, kỹ năng hành chính và kỹ năng giao tiếp. Trước hết, nên tập trung vào các lĩnh vực tài chính, đầu tư, địa chính và xây dựng.
Đồng tình với ý kiến của đại biểu Tô Văn Tám, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (đoàn Khánh Hòa) kiến nghị: Thứ nhất, cần bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ cấp xã có năng lực và ổn định, nhất là cán bộ chuyên môn về tài chính, đất đai, khoa học - công nghệ, xây dựng… để công việc được giải quyết kịp thời, hiệu quả. Đồng thời, cần có chính sách đặc thù thu hút, đãi ngộ hợp lý, tăng cường đầu tư cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở, đặc biệt tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.
ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương (đoàn Khánh Hòa) cho rằng, cần rà soát, bố trí và phân bổ nguồn lực hợp lý cho cấp xã gắn với chức năng, nhiệm vụ được giao. Ảnh Quốc hội
Thứ hai, cần rà soát, bố trí và phân bổ nguồn lực hợp lý cho cấp xã gắn với chức năng, nhiệm vụ được giao theo nguyên tắc "nhiệm vụ đến đâu, nguồn lực đến đó", tránh tình trạng giao việc mà không bảo đảm kinh phí. Ngân sách cấp xã cần được phân bổ bảo đảm để chủ động thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, quốc phòng và an ninh.
Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số đồng bộ từ cơ sở. Nhà nước cần đầu tư hạ tầng kỹ thuật, phần mềm quản lý thống nhất để tiếp nhận, xử lý, giám sát công việc trên nền tảng số, qua đó giảm áp lực hành chính, nâng cao tính minh bạch.
Thứ tư, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện quy định về phân cấp, phân quyền giữa các cấp chính quyền, bảo đảm thống nhất, rõ ràng, minh bạch; quy định cụ thể trách nhiệm, quyền hạn và cơ chế kiểm soát quyền lực, tránh tình trạng ủy quyền hành chính không có cơ sở pháp lý. Đồng thời, cần bổ sung quy định về cơ chế kiểm tra, giám sát, phòng ngừa và xử lý sai phạm một cách kịp thời, hiệu quả.
Thanh Vân/VOV.VN