Đại biểu Quốc hội đề nghị nâng tỷ lệ đồng thuận khi thu hồi đất lên 80 - 85%

một giờ trướcBài gốc

Nâng tỷ lệ đồng thuận lên 80 - 85% để tăng độ an toàn pháp lý

Chiều 1/12, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn trong tổ chức thi hành Luật Đất đai 2024. Trong đó, cơ chế thu hồi phần diện tích còn lại của dự án khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và nhận được sự đồng thuận của trên 75% số lượng người sử dụng đất là điểm nóng được nhiều đại biểu quan tâm.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam (đoàn Phú Thọ) bày tỏ băn khoăn về cơ chế thỏa thuận kết hợp với thu hồi: “Cơ sở và tính khả thi của việc xác định phương án tái trung bình mà dự thảo đưa ra, thực tế thời gian qua cho thấy việc áp dụng cơ chế thỏa thuận đối với hầu hết các dự án đã khiến việc triển khai bị đình trệ, vỡ nguyên tắc công bằng về giá, dẫn đến giá đàm phán riêng lẻ chứ không phải giá thị trường công khai. Điều này tạo ra sự bất công và thiếu minh bạch. Thậm chí, đề xuất ngưỡng thỏa thuận 75% cũng chưa rõ cơ sở và tiềm ẩn nhiều bất cập vì tạo ra tình trạng đầu thì dân sự, đuôi thì hành chính trong một dự án. Vừa không đảm bảo tính công bằng, vừa phá vỡ nguyên tắc pháp chế trong thực thi pháp luật”.

Ông Nam nhấn mạnh, cần định vị lại cơ chế quản lý đất đai dựa trên nguyên lý sở hữu toàn dân về đất đai, Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và phải bảo đảm lợi ích tối cao của nhân dân, tránh đồng hóa đất đai như sở hữu tư nhân, đồng thời mạnh dạn chuyển đổi tư duy quản lý để đặt lợi ích toàn dân lên trên giá tiền thuần túy.

Cùng quan điểm, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) lưu ý, nhóm nội dung đang được quan tâm nhất, đó là cơ chế thu hồi đất khi dự án đạt trên 75% diện tích và 75% số người sử dụng đất đồng thuận. Đây là điểm mở quan trọng nhưng cũng nhạy cảm nhất, tác động trực tiếp đến quyền tài sản của công dân được Hiến pháp bảo hộ. Nếu quy định không chặt chẽ, nguy cơ khiếu kiện kéo dài, mất đồng thuận, thậm chí tạo điểm nóng xã hội là hoàn toàn có thể xảy ra. “Vì vậy, tôi đề nghị Quốc hội cần cân nhắc kỹ hoặc nâng tỷ lệ này lên 80 đến 85% để tăng độ an toàn pháp lý và sức thuyết phục xã hội, hoặc chỉ áp dụng đối với các dự án trọng điểm quốc gia, dự án hạ tầng chiến lược”, ông Đồng nêu quan điểm.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị)

Về quy định diện tích tối thiểu tách thửa, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Tây Ninh) phản ánh thực tiễn gây bức xúc: “Luật Đất đai, được quy định tại điểm c khoản 2 Điều 9 và điểm c khoản 2 Điều 220 năm 2024, nhằm quản lý chặt việc phân lô bán nền nhưng đang áp dụng cứng nhắc trong dân sự, thừa kế, ly hôn. Ví dụ 2 ông bà có mảnh đất 2000 m², chia cho 4 người con nhưng diện tích tối thiểu tách thửa là 1000 m², tòa xử 2 người con nhận 1000 m², 2 người còn lại phải trả tiền. Điều này không đảm bảo nguyện vọng, quyền thừa kế và nhu cầu về chỗ ở của người dân”.

Giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định việc thu hồi đất

Đại biểu Rơ Châm H′Phik (đoàn Gia Lai) cho biết, quy định trường hợp chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất khi thực hiện tách thửa, diện tích tối thiểu của thửa đất sau khi tách phải bằng hoặc lớn hơn diện tích tối thiểu của loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng. Quy định này rất chung chung, làm cho người thực thi nhiệm vụ sẽ hiểu theo hai trường hợp: Trường hợp thứ nhất, có người sẽ hiểu diện tích tối thiểu là đất được quy hoạch, đất phi nông nghiệp.

Trường hợp thứ hai lại hiểu là diện tích tối thiểu của đất phi nông nghiệp và cả đất nông nghiệp của từng loại đất nên nhiều thửa đất sau khi tách thửa đủ điều kiện diện tích tối thiểu của đất phi nông nghiệp nhưng không đủ điều kiện tối thiểu của đất nông nghiệp. “Bắt buộc người dân phải chuyển mục đích toàn bộ diện tích thì kinh phí vô cùng lớn, vượt mức tài chính của người dân. Vì vậy rất nhiều hộ không thể thực hiện được việc tách thửa để chuyển nhượng, thừa kế, cho, tặng”, đại biểu Rơ Châm H′Phik nói.

Còn đại biểu Hà Sỹ Đồng bổ sung: “Đối với thửa đất có đất ở và đất khác, không bắt buộc thực hiện khi tách thửa, trừ khi người sử dụng đất có nhu cầu. Mục đích bổ sung Điều 220 là tạo khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, vừa bảo đảm quyền lợi người dân, vừa phù hợp quy hoạch. Tuy nhiên, cách thức và phạm vi áp dụng đang gây vướng mắc, đặc biệt ở nông thôn, nơi người dân có nhu cầu chuyển một phần đất nông nghiệp sang đất ở để xây nhà.”

Giải trình về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Trần Đức Thắng cho hay, nhiều ý kiến tán thành quy định cho phép nhà nước thu hồi phần diện tích còn lại khi đã đạt trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất. Một số ý kiến khác đề nghị tăng tỷ lệ đồng thuận để tăng đồng thuận xã hội, giảm rủi ro, dễ phát sinh tranh chấp. Một số ý kiến đề nghị thấp hơn 75% hoặc chỉ cần đáp ứng một trong 2 điều kiện, không bắt buộc phải đồng thời cả 2 điều kiện.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Trần Đức Thắng

Bộ trưởng khẳng định: “Cơ quan soạn thảo xác định đây là trường hợp đặc biệt, cần phải được cân nhắc, đánh giá kỹ lưỡng, thận trọng trên các khía cạnh về kinh tế - xã hội, an ninh trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân. Tại dự thảo Nghị quyết đã giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân xem xét, quyết định thông qua việc có hay không thu hồi phần diện tích đất còn lại khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất”.

Ánh Phương/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/chinh-tri/quoc-hoi/dai-bieu-quoc-hoi-de-nghi-nang-ty-le-dong-thuan-khi-thu-hoi-dat-len-80-85-post1250391.vov