Thiết lập sàn giao dịch vàng
Trong phiên thảo luận sáng 3/12 về báo cáo tổng hợp việc thực hiện của các thành viên Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước đối với nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Phòng) góp ý đối với báo cáo thực hiện các nghị quyết chất vấn trong lĩnh vực ngân hàng. Bà ghi nhận nỗ lực của Ngân hàng Nhà nước trong điều hành chính sách tiền tệ, giữ ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát và giảm mặt bằng lãi suất trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng vẫn còn những nội dung chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Quốc hội, đặc biệt là vấn đề cơ chế cấp hạn mức tín dụng (room tín dụng).
Theo Nghị quyết 622, Ngân hàng Nhà nước phải nghiên cứu và tiến tới bỏ hẳn cơ chế phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng mang tính hành chính. Dù báo cáo cho thấy đã có nhiều điều chỉnh như phân loại tổ chức tín dụng theo mức độ an toàn, giao quyền chủ động hơn cho một số ngân hàng, nhưng cơ chế room tín dụng vẫn tồn tại. Đại biểu nhận xét báo cáo chưa nêu rõ lộ trình cụ thể để xóa bỏ cơ chế này và chưa lý giải vì sao sau nhiều năm yêu cầu vẫn chưa thực hiện được.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Phòng)
Về xử lý tổ chức tín dụng yếu kém và nợ xấu, đại biểu cho rằng báo cáo còn nặng về quy trình mà thiếu đánh giá kết quả thực chất. Quốc hội yêu cầu đến năm 2025 phải xử lý cơ bản các ngân hàng yếu kém, đưa nợ xấu gộp xuống dưới 3% và kiểm soát sở hữu chéo. Tuy nhiên, báo cáo chưa thể hiện rõ số lượng tổ chức tín dụng yếu kém còn lại, tỉ lệ nợ xấu tiềm ẩn và mức độ khắc phục sở hữu chéo.
Đại biểu Việt Nga cũng bày tỏ lo ngại về tiến độ giải ngân các chương trình tín dụng mục tiêu, đặc biệt là gói tín dụng cho nhà ở xã hội và gói 500.000 tỷ đồng cho hạ tầng chuyển đổi số. Nhiều chương trình vẫn “đứng bánh” do thiếu dự án đủ điều kiện hoặc vướng thủ tục, trong khi nhu cầu của người dân và doanh nghiệp rất lớn. Bà cho rằng Ngân hàng Nhà nước không thể chỉ nêu nguyên nhân từ các bộ, ngành khác mà cần chủ động hơn trong tham mưu và điều phối chính sách.
Một nội dung khác được đại biểu Nga quan tâm là ổn định thị trường vàng. Bà Nga cho hay: “Dù Ngân hàng Nhà nước đã tăng cung vàng, tổ chức đấu thầu và thanh tra doanh nghiệp, chênh lệch giá vàng trong nước thế giới vẫn có thời điểm tăng mạnh, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ và thao túng”. Đại biểu đề nghị. cần phân tích sâu nguyên nhân gốc rễ và phải sớm hoàn thiện lộ trình tổ chức lại thị trường vàng sau khi sửa Nghị định 24, hướng tới mục tiêu giảm độc quyền, tăng cạnh tranh và không để biến động giá vàng gây ảnh hưởng tới ổn định kinh tế vĩ mô. Đồng thời nghiên cứu khả năng thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung theo thông lệ quốc tế.
Không để lặp lại tình trạng cắt điện đột ngột
Đại biểu Trần Nhật Minh (đoàn Nghệ An) nêu ra những hạn chế còn tồn tại trong thực hiện các chương trình liên quan trực tiếp đến đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo. Theo đại biểu Minh, mục tiêu bố trí đủ nguồn lực để đến năm 2025 hoàn thành việc cung cấp điện cho toàn bộ người dân, kể cả vùng sâu, vùng xa, hải đảo vẫn đang đứng trước nguy cơ không đạt được.
Ông Minh cho biết, báo cáo của Chính phủ cho thấy, chương trình cấp điện giai đoạn 2016 - 2020 theo Quyết định 1740 mới chỉ đạt 18,5% nhu cầu vốn trên tổng mức 30.116 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu vốn bố trí. Dù Bộ Công Thương đã trình hồ sơ đề nghị phê duyệt chủ trương đầu tư cho giai đoạn 2021 - 2025, đến nay chương trình vẫn chưa được thông qua vì vướng mắc về pháp lý và nguồn lực tài chính. Việc chậm trễ này khiến mục tiêu tiếp cận điện năng của người dân vùng khó khăn gặp nhiều trở ngại, dù tỷ lệ tiếp cận điện năng trên toàn quốc đạt khoảng 99,74%, nhưng vẫn còn nhiều thôn bản chưa có điện, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sản xuất và khả năng tiếp cận các dịch vụ thiết yếu trong thời đại chuyển đổi số.
Đại biểu Trần Nhật Minh (đoàn Nghệ An)
Theo đại biểu Minh, hai chương trình cấp điện và bố trí dân cư đều gặp điểm chung là thiếu nguồn lực. Đây là vấn đề không thể giải quyết trong một sớm một chiều, nhưng vẫn có thể xử lý nếu có kế hoạch đầu tư theo thứ tự ưu tiên. Ông nêu rõ, các chương trình này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với mục tiêu phát triển bền vững khu vực dân tộc thiểu số, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền và ổn định cuộc sống của người dân. Vì vậy, đại biểu Minh đề nghị, Chính phủ giai đoạn 2026 - 2030 cần có lộ trình cụ thể, ưu tiên nguồn lực đất đai, tài chính, khoa học - công nghệ để đẩy nhanh bố trí, tái định cư tại các vùng có nguy cơ thiên tai cao, đồng thời bảo đảm hoàn thành mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo trong thời gian sớm nhất.
Đồng quan điểm này, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng nhấn mạnh những thách thức trong phát triển năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo. Ông đánh giá cao các nỗ lực quy hoạch ngành điện, thu hút đầu tư và phát triển điện gió, điện mặt trời nhằm thay thế dần năng lượng hóa thạch, góp phần giảm phát thải CO₂. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều bất cập. Điện mặt trời áp mái chưa có cơ chế rõ ràng về giá mua lại phần điện dư, khiến người dân và doanh nghiệp chưa mạnh dạn đầu tư. Cùng với đó, nhiều dự án điện gió chưa thể vận hành hết công suất vì vướng mắc trong đàm phán giá và kết nối lưới điện quốc gia.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp)
Ông cảnh báo nguy cơ thiếu điện cục bộ trong mùa khô nếu các yếu tố thời tiết bất lợi xảy ra, hồ thủy điện cạn nước hoặc hệ thống gặp sự cố. Đại biểu Hòa đề nghị, ngành điện phải có giải pháp tối ưu, bảo đảm không để lặp lại tình trạng cắt điện đột ngột gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp như những năm trước. Đồng thời, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Công Thương sớm tháo gỡ thủ tục pháp lý, thúc đẩy triển khai các dự án năng lượng trọng điểm và tận dụng hiệu quả các nguồn điện tái tạo.
Ánh Phương/VOV.VN