Bệnh nhân khám BHYT tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cơ sở 2. Ảnh: Duy Hiệu.
Tại phiên thảo luận về tình hình Kinh tế - Xã hội sáng 18/6, nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh việc miễn viện phí toàn dân là bước tiến cần thiết, thể hiện tính nhân văn trong chính sách y tế của Việt Nam.
Trong bối cảnh dân số già hóa nhanh, chi phí y tế ngày càng trở thành gánh nặng với người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế, các đại biểu đề xuất triển khai lộ trình bắt đầu từ năm 2026, đồng thời tăng ngân sách cho Quỹ bảo hiểm y tế, cải cách hệ thống bệnh viện công và mở rộng danh mục chi trả, để người dân được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng mà không lo chi phí điều trị.
Ưu tiên nhóm yếu thế
Tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) đề xuất Chính phủ sớm hiện thực hóa chính sách miễn viện phí toàn dân, một mục tiêu lớn, mang tính nhân văn và đột phá trong chính sách y tế quốc gia.
Theo bà Thanh, lộ trình cần bắt đầu từ năm 2026, trước hết áp dụng cho người cao tuổi, người khuyết tật, những nhóm dễ bị tổn thương, gặp nhiều rào cản trong tiếp cận dịch vụ y tế. Tiếp đó, mỗi năm mở rộng thêm đối tượng, hướng tới miễn viện phí cho toàn bộ người dân vào năm 2030.
Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) đề xuất sớm hiện thực hóa chính sách miễn viện phí toàn dân. Ảnh: Quochoi.
Bà Thanh cũng kiến nghị Chính phủ xây dựng cơ chế hỗ trợ khám sức khỏe định kỳ cho người thuộc nhóm ưu tiên, nhất là trong bối cảnh già hóa dân số đang diễn ra nhanh, nhu cầu chăm sóc sức khỏe dài hạn ngày càng lớn.
Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nhấn mạnh miễn viện phí toàn dân là chủ trương đúng đắn và rất nhân văn, song cần gắn chặt với hệ thống bảo hiểm y tế để bảo đảm tính bền vững.
Ông Trí cho rằng bản chất của chính sách này là Nhà nước hỗ trợ người dân thông qua việc tăng ngân sách cho Quỹ bảo hiểm y tế. Điều này sẽ giúp người bệnh được tiếp cận các dịch vụ chất lượng cao mà không phát sinh thêm chi phí.
Để triển khai hiệu quả, đại biểu Trí đề nghị chia nhóm thụ hưởng theo mức độ ưu tiên: trẻ em dưới 6 tuổi, người có công, người già, bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo... Nhóm cuối cùng cần được áp dụng ngay từ năm 2026 vì đây là những người cần được chăm sóc y tế sớm và liên tục.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cho rằng cần tăng ngân sách của Quỹ BHYT. Ảnh: Quochoi.
Ngoài ra, ông Trí lưu ý đến những điều kiện cần đi kèm như đảm bảo đủ thuốc, hóa chất, sinh phẩm y tế; cập nhật phác đồ điều trị hiện đại, bổ sung thuốc mới; ứng dụng công nghệ cao vào khám chữa bệnh.
Về cơ chế vận hành hệ thống y tế, ông Trí đề nghị Bộ Y tế cần xem lại chủ trương tự chủ ở các bệnh viện công. Theo ông, nếu không được kiểm soát chặt chẽ, điều này có thể dẫn đến tình trạng tư nhân hóa trá hình, làm giảm khả năng tiếp cận dịch vụ y tế đối với người nghèo và người thu nhập thấp.
Cần mở rộng danh mục bảo hiểm chi trả
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (Lào Cai) cho rằng dù ngành y tế đã đạt nhiều thành tựu như làm chủ kỹ thuật ghép tạng, can thiệp tim thai… nhưng thực tế cho thấy hệ thống y tế vẫn tồn tại không ít bất cập.
Chất lượng dịch vụ giữa các tuyến còn chênh lệch rõ rệt, nhất là tuyến cơ sở, vốn được xem là “người gác cổng” của hệ thống vẫn yếu cả về nhân lực, cơ sở vật chất lẫn trang thiết bị. Trong khi đó, các kỹ thuật y học tiên tiến như sàng lọc trước sinh, chẩn đoán dị tật thai nhi… lại có chi phí cao, chưa được bảo hiểm y tế chi trả, khiến phụ nữ ở vùng sâu, vùng xa khó tiếp cận.
Bà Lan Anh đề xuất mở rộng danh mục dịch vụ được bảo hiểm chi trả, đồng thời đưa sàng lọc trước sinh và sơ sinh vào chương trình y tế bắt buộc tại tuyến cơ sở.
"Tỷ lệ trẻ mắc dị tật bẩm sinh vẫn ở mức đáng lo ngại, ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng dân số và an sinh xã hội", bà Lan nói.
Ngoài ra, đại biểu Lan Anh cho rằng cần cải thiện chính sách đãi ngộ với sinh viên y khoa và bác sĩ, nhất là ở vùng khó khăn. Việc thiếu nhà ở công vụ, phụ cấp chưa tương xứng với khối lượng và áp lực công việc khiến ngành y khó giữ chân nhân lực chất lượng cao.
Bà Lan Anh đề nghị phát triển hệ thống bác sĩ gia đình, bác sĩ cộng đồng, gắn chăm sóc sức khỏe thể chất với sức khỏe tinh thần; xây dựng thang bảng lương đặc thù cho ngành y; đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số và xã hội hóa đầu tư y tế.
"Sắp tới sẽ có nghị quyết Trung ương về chương trình mục tiêu quốc gia về y tế. Tôi mong Chính phủ đặc biệt quan tâm các tỉnh vùng núi, vùng sâu, vùng xa để mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe một cách công bằng", đại biểu Lan Anh nhấn mạnh.
Nguyễn Thuận