Tiếp tục hoàn thiện cơ chế điều hành tín dụng, ổn định thị trường vàng
Sáng 3/12, theo chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về Báo cáo tổng hợp việc thực hiện của các thành viên Chính phủ đối với Nghị quyết của Quốc hội về nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên thảo luận. (Ảnh: DUY LINH)
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) đánh giá cao nỗ lực của ngành ngân hàng trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động, đã góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, giảm mặt bằng lãi suất và bảo đảm an toàn hệ thống. Tuy vậy, qua báo cáo, đại biểu cho rằng còn một số vấn đề chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Quốc hội.
Về cơ chế quota tín dụng, đại biểu nhắc lại Nghị quyết 62/2022 đã yêu cầu nghiên cứu hạn chế và tiến tới xóa bỏ việc phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng theo từng tổ chức tín dụng. Báo cáo cho thấy Ngân hàng Nhà nước đã có điều chỉnh theo hướng minh bạch hơn, mở rộng tự chủ cho một số tổ chức tín dụng.
Tuy nhiên, cơ chế quota vẫn được duy trì và đại biểu cho rằng, báo cáo chưa thể hiện được rõ lộ trình xóa bỏ hẳn cơ chế này và chưa lý giải đầy đủ vì sao sau nhiều năm yêu cầu tiến tới bỏ quota vẫn chưa có mốc thời gian cụ thể.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)
Về xử lý tổ chức tín dụng yếu kém và nợ xấu, đại biểu nhận định báo cáo còn nặng về quy trình, trong khi kết quả thực chất chưa được làm rõ. Đại biểu đề nghị báo cáo cần bổ sung thông tin như: Số lượng tổ chức tín dụng yếu kém còn lại, tỷ lệ nợ xấu gộp kể cả nợ đã bán cho Công ty Quản lý tài sản (VAMC), mức độ khắc phục sở hữu chéo, thao túng ngân hàng.
Về các chương trình tín dụng mục tiêu, đặc biệt là tín dụng nhà ở xã hội, đại biểu nêu rõ tiến độ giải ngân còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu của Quốc hội. Dù nhu cầu rất lớn, nhiều chương trình như gói 500.000 tỷ hạ tầng công nghệ số và kinh tế xanh vẫn chưa giải ngân được do thiếu danh mục dự án từ các bộ, ngành.
Đại biểu cũng đề cập thị trường vàng, cho rằng dù Ngân hàng Nhà nước đã hành động quyết liệt như tăng cung vàng, đấu thầu, thanh tra doanh nghiệp, tham mưu sửa Nghị định 24, song thị trường vàng chưa thực sự ổn định vững chắc, độ bền vững chưa cao, chênh lệch giá vàng có thời điểm tăng mạnh trở lại, tiềm ẩn đầu cơ và thao túng thị trường.
Nữ đại biểu đề nghị báo cáo cần phân tích rõ nguyên nhân gốc rễ và thể hiện lộ trình tổ chức lại thị trường vàng sau sửa Nghị định 24 theo hướng giảm độc quyền, tăng cạnh tranh lành mạnh, không để biến động giá vàng ảnh hưởng tới ổn định vĩ mô như Quốc hội đã yêu cầu nhiều lần.
Các đại biểu Quốc hội tham gia phiên thảo luận. (Ảnh: DUY LINH)
Từ các vấn đề trên, đại biểu kiến nghị Ngân hàng Nhà nước sớm ban hành hướng dẫn chi tiết sau khi sửa Nghị định 24, công khai lộ trình tổ chức lại thị trường vàng bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, giảm độc quyền, tăng minh bạch; nghiên cứu khả năng thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung với cơ chế quản lý chặt chẽ, tiệm cận thông lệ quốc tế.
Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng cần xây dựng và báo cáo Quốc hội một lộ trình cụ thể để giảm dần và tiến tới bỏ hẳn cơ chế phân bổ chỉ tiêu, tăng trưởng tín dụng mang tính chất hành chính.
Trong thời gian chưa bỏ được hoàn toàn việc giao chỉ tiêu tín dụng cần được thực hiện ổn định, hạn chế điều chỉnh giữa năm và mở rộng số lượng tổ chức tín dụng được tự chủ kiểm soát tăng trưởng tín dụng trong khung an toàn đã định.
Đối với các chương trình tín dụng dành cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ, hạ tầng công nghệ số, đại biểu đề nghị Ngân hàng Nhà nước chủ động hơn trong việc tham mưu cơ chế phối hợp liên ngành, đơn giản hóa quy trình xác định thủ tục, điều kiện vay, rà soát lại thiết kế chương trình, nếu thấy điều kiện quá chặt hoặc cơ chế không hấp dẫn cần mạnh dạn đề xuất điều chỉnh để bảo đảm vốn đến được đúng đối tượng và đúng địa chỉ.
Gỡ vướng cho các dự án tồn đọng
Đại biểu Trần Hoàng Ngân phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)
Nêu ý kiến tại phiên họp, đại biểu Trần Hoàng Ngân (Thành phố Hồ Chí Minh) đánh giá Chính phủ đã phản ánh đầy đủ kết quả thực hiện 16 nghị quyết giám sát trên nhiều lĩnh vực. Đại biểu nhấn mạnh ý nghĩa lớn của Nghị quyết 43 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ phục hồi kinh tế-xã hội, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn vướng thủ tục, có chương trình ban hành nhưng không triển khai được, cần rút kinh nghiệm.
Đại biểu bày tỏ quan tâm đến tác động của biến đổi khí hậu, nhấn mạnh những thiệt hại nặng nề người dân đang phải đối mặt và mong muốn các chính sách được triển khai hiệu quả hơn, sát thực tiễn hơn trong thời gian tới.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Thái Nguyên) đánh giá cao tinh thần nghiêm túc của Chính phủ trong thực hiện nghị quyết giám sát và chất vấn, đặc biệt là công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Nữ đại biểu nhấn mạnh việc Thủ tướng thành lập Ban Chỉ đạo 751 để rà soát toàn bộ dự án tồn đọng trên cả nước, đánh giá cụ thể nguyên nhân, đề xuất phương án xử lý. Kết quả bước đầu cho thấy hiệu quả của 5 chính sách đặc thù trong Nghị quyết 170, giúp nhiều dự án trở lại hoạt động.
Đại biểu kiến nghị Quốc hội chấp thuận đề xuất của Chính phủ và thông qua nghị quyết cho phép Chính phủ được áp dụng 5 chính sách đặc thù tại Nghị quyết 170 của Quốc hội để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các dự án tồn đọng trên quy mô cả nước.
Đồng thời kiến nghị các địa phương ngay sau khi Quốc hội ban hành nghị quyết này cần tập trung chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong dự án tại địa phương mình.
Trong thời gian tới đây, trong quá trình tháo gỡ những vướng mắc cho dự án, nếu tiếp tục phát sinh những vấn đề vướng mắc pháp lý mới, đại biểu kiến nghị việc tháo gỡ vướng mắc này thuộc thẩm quyền tháo gỡ của cấp nào thì cấp đó phải tháo gỡ kịp thời.
Đại biểu Trần Nhật Minh phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)
Tập trung vào các chương trình liên quan đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An) cho biết, về Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi, hải đảo, giai đoạn 2016-2020 chỉ đạt 18,5% so với tổng nhu cầu vốn 30.116 tỷ đồng của chương trình do thiếu vốn.
Chương trình đầu tư công cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2021-2025 dù đã trình phê duyệt vẫn chưa triển khai vì vướng thiếu vốn và quy định pháp luật. Tỷ lệ hộ có điện tuy đạt 99,74% nhưng vẫn còn thôn, bản chưa có điện, ảnh hưởng đến đời sống, chuyển đổi số và tiếp cận dịch vụ thiết yếu.
Về Chương trình bố trí dân cư vùng thiên tai, vùng đặc biệt khó khăn, đại biểu ghi nhận gần 21,9 nghìn hộ đã được bố trí ổn định nhưng nêu rõ nhiều khó khăn: Danh mục dự án chậm, tổng mức đầu tư lớn, một số chính sách như hỗ trợ đất đai, di chuyển còn thấp, triển khai thiếu chủ động ở một số địa phương.
Từ đó, đại biểu đề nghị Chính phủ trong giai đoạn 2026-2030 cần có lộ trình và giải pháp cụ thể cho các chương trình nêu trên, trong đó ưu tiên nguồn lực đất đai, tài chính, khoa học-công nghệ cho các dự án di dời, tái định cư vùng nguy cơ cao.
Đồng thời, ưu tiên bố trí đủ nguồn lực để hoàn thành chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo như đã đề ra, xem đây là nhiệm vụ hết sức cần thiết và cấp bách.
TRUNG HƯNG