Đại biểu Quốc hội: Nhiều dự án trọng điểm bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài

2 giờ trướcBài gốc

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH TP HCM. Ảnh: Media Quốc hội.

Sáng ngày 28/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đề xuất bổ sung trách nhiệm giải trình công khai trong lập, thẩm định và điều chỉnh quy hoạch

Thảo luận về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH TP HCM tán thành cao với sự cần thiết ban hành Luật Quy hoạch, bởi việc xây dựng một đạo luật thống nhất nhằm điều phối không gian phát triển: Quốc gia, vùng, tỉnh sẽ góp phần tháo gỡ triệt để các mâu thuẫn, chồng chéo, phân mảnh trong hệ thống quy hoạch hiện nay. Đồng thời tạo nền tảng pháp lý cho phân bổ nguồn lực hiệu quả, khai thác tiềm năng và bảo đảm phát triển bền vững.

Về nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch, ông Hùng đề nghị bổ sung rõ nguyên tắc "bảo đảm trách nhiệm giải trình công khai trong lập, thẩm định và điều chỉnh quy hoạch". "Bởi thực tiễn cho thấy, nguyên nhân của nhiều sai lệch không xuất phát từ thiếu pháp luật mà do thiếu cơ chế giải trình minh bạch và giám sát trách nhiệm cá nhân. Việc luật hóa nguyên tắc này sẽ nâng tính liêm chính, hạn chế tiêu cực và củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp," đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho biết.

Về tổ chức, triển khai quy hoạch, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng bày tỏ sự đồng tình với chủ trương của dự thảo khi xác định quy hoạch là nền tảng định hướng đầu tư, bảo đảm phân bổ nguồn lực hiệu quả và hài hòa lợi ích quốc gia, địa phương, nhà đầu tư.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy việc tổ chức, triển khai quy hoạch ở một số ngành, lĩnh vực và địa phương vẫn còn tình trạng quản lý phân mảnh, thiếu sự liên thông, phối hợp thống nhất, dẫn đến chậm tiến độ phê duyệt dự án, gia tăng chi phí cho nhà đầu tư, làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực xã hội.

Do đó, đại biểu đề nghị cân nhắc bổ sung cơ chế bắt buộc cập nhật, chia sẻ, đồng bộ dữ liệu quy hoạch giữa các bộ, ngành và chính quyền địa phương trên hệ thống số hóa thống nhất; đồng thời quy định rõ trách nhiệm giải trình khi tiến độ quy hoạch chậm hoặc không khớp nối giữa các ngành. Việc này khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, bảo đảm môi trường đầu tư ổn định, thông thoáng và có thể dự báo.

Về xử lý trường hợp có mâu thuẫn giữa các quy hoạch, đại biểu Hùng cho biết, mặc dù dự thảo đã xác định thứ bậc ưu tiên nhưng cơ chế điều chỉnh vẫn thiên về giải thích hành chính. Thực tiễn cho thấy có những trường hợp các quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị và quy hoạch sử dụng đất chưa thống nhất dẫn đến chậm triển khai dự án và gia tăng chi phí liên quan của nhà đầu tư.

Vì vậy, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị cân nhắc nghiên cứu bổ sung cơ chế điều phối và kết luận cuối cùng khi phát sinh xung đột quy hoạch giữa các cấp, các ngành; xác định thời hạn xử lý rõ ràng, trách nhiệm giải trình cụ thể.

"Cơ chế này không thay thế thẩm quyền của bất kỳ cơ quan nào, nhưng bảo đảm các bất đồng được xử lý dứt điểm, kịp thời, tránh tình trạng hồ sơ phải xin ý kiến nhiều vòng, kéo dài tiến độ thực hiện dự án," đại biểu nêu.

Còn về trình tự lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, vị đại biểu này nhận thấy quy trình hiện được dự thảo quy định kéo dài qua nhiều lượt lấy ý kiến, thẩm định và trình duyệt. Để rút ngắn thời gian phê duyệt mà vẫn bảo đảm chất lượng, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị cân nhắc luật hóa thêm cơ chế "nộp hồ sơ điện tử đồng bộ" kèm thời hạn bắt buộc phản hồi của từng cơ quan.

Theo đại biểu, nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế. Thực tiễn đã, đang diễn ra hiện nay là gánh nặng cho nhà đầu tư, doanh nghiệp. Nhà đầu tư phản ánh về một số quy hoạch chi tiết dù đã hoàn thành đầy đủ vẫn phải trải qua nhiều vòng thẩm định nội bộ tại các cơ quan khác nhau thay vì một quy trình một cửa thực sự.

"Doanh nghiệp, nhà đầu tư buộc phải đi lại giữa các cơ quan Nhà nước với nhau nhiều lần chỉ để giải trình nội dung đã được làm rõ trong hồ sơ điện tử. Cũng có những dự án phải chờ hàng tháng trời để lấy được văn bản góp ý của một phòng, ban, sau đó tiếp tục chờ đợi cơ quan xem xét lại toàn bộ," đại biểu Tâm Hùng nêu.

Đại biểu Lê Thanh Hoàn - Đoàn ĐBHQ tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Media Quốc hội.

Bãi bỏ các quy hoạch không cần thiết

Đại biểu Lê Thanh Hoàn - Đoàn ĐBHQ tỉnh Thanh Hóa đánh giá quá trình xây dựng Luật Quy hoạch lần này đã thể hiện sự thay đổi lớn về tư duy quản lý quy hoạch. Cùng với việc sửa đối toàn diện Luật Quy hoạch cũng dẫn đến phải sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến quy hoạch để đảm bảo tính thống nhất.

Đại biểu đề nghị, để bảo đảm sự thống nhất của hệ thống pháp luật, các Bộ ngành cần có sự phối hợp chặt chẽ trong quá trình sửa đối bố sung các Luật chuyên ngành có quy định liên quan đến quy hoạch và đề nghị xác định theo nguyên tắc Luật Quy hoạch phải là luật khung, là đạo luật gốc về nguyên tắc chung của hoạt động quy hoạch.

Về đánh giá sự phù hợp của dự án, theo đại biểu Lê Thanh Hoàn, quy định nguyên tắc "Dự án của ngành, lĩnh vực nào thì căn cứ vào quy hoạch liên quan đến ngành, lĩnh vực đó để đánh giá sự phù hợp của dự án" chưa thực sự hợp lý, bởi lẽ không phải ngành, lĩnh vực nào cũng có quy hoạch hoặc sẽ có quá nhiều quy hoạch có liên quan.

Do vậy, đề xuất chỉnh lý theo hướng "Việc chấp thuận hoặc phê duyệt chủ trương đầu tư của dự án căn cứ vào một trong các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch để đánh giá sự phù hợp của dự án".

Tuy nhiên, theo đại biểu, cần khái quát theo hướng, khi chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư chỉ cần căn cứ vào quy hoạch định hướng (như quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh), hay căn cứ vào một loại quy hoạch trực tiếp nhất đóng vai trò là một công cụ quản lý hành chính thể (như Quy hoạch chi tiết ngành hay Quy hoạch đô thị và nông thôn).

Đồng thời, làm rõ hơn cơ chế xử lý mâu thuẫn khi dự án đã được triển khai nhưng sau đó phát hiện mâu thuẫn, tránh trường hợp nhà đầu tư phải chịu thiệt hại mà không do lỗi của mình.

Đề cập đến việc Chính phủ đã rà soát, tinh gọn theo hướng chỉ còn một Danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành, giảm 37% số lượng quy hoạch của các ngành, đại biểu Hoàn đánh giá, đây là một nội dung rất quan trọng và được các đại biểu Quốc hội đánh giá cao.

Tuy nhiên, một số loại quy hoạch ngành, quy hoạch chi tiết ngành tại Phụ lục kèm theo chưa thể hiện rõ tính chất định hướng sắp xếp, phân bố không gian, có quy hoạch vẫn có sự trùng lặp về nội dung với các quy hoạch khác.

Do đó, đại biểu tỉnh Thanh Hóa đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành có liên quan tiếp tục rà soát, thu gọn Danh mục quy hoạch của các ngành theo đúng tiêu chí đã nêu tại tờ trình dự án luật. Cụ thể, khắc phục chồng lấn về nội dung giữa các quy hoạch; hợp nhất các quy hoạch có nội dung liên quan chặt chẽ hoặc chồng lấn với nhau; bãi bỏ các quy hoạch không cần thiết, không phù hợp với nền kinh tế; không phù hợp với khái niệm "quy hoạch".

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội.

Thu gọn tối đa quy hoạch ngành, quy hoạch chi tiết

Phát biểu giải trình về nội dung trên, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Luật Quy hoạch là luật khung và chỉ điều chỉnh những quy định mang tính nguyên tắc về mối quan hệ, về xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch và yêu cầu nội dung quy hoạch. Các luật chuyên ngành sẽ quy định cụ thể về lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh và nội dung của quy hoạch chi tiết ngành, quy hoạch đô thị và nông thôn.

Về mối quan hệ và xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã quy định rõ mối quan hệ giữa các loại quy hoạch, làm căn cứ cho việc xử lý mâu thuẫn.

Dự thảo cũng quy định các nguyên tắc bảo đảm cơ chế xử lý khi có mâu thuẫn giữa các quy hoạch ngành, giữa quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng với quy hoạch tỉnh; giữa quy hoạch chi tiết ngành với các quy hoạch khác trong hệ thống. Việc điều chỉnh quy hoạch khi có mâu thuẫn được thực hiện theo trình tự thủ tục rút gọn.

Bộ trưởng cho biết, qua thực tế, mặc dù có nhiều tình huống được nêu ra, nhưng khó khăn chủ yếu vẫn nằm ở các quy hoạch ngành, các quy hoạch có sự chồng lấn, mâu thuẫn với nhau. Đây cũng chính là vấn đề mà dự thảo đặt ra để xử lý triệt để và nhanh nhất khi có chồng lấn hoặc mâu thuẫn giữa các quy hoạch.

Về danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, đã lấy ý kiến rất kỹ của các Bộ, ngành liên quan nhiều lần. "Đến nay, số lượng quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành đã được rà soát, thu gọn tối đa để khắc phục chồng lấn nội dung giữa các quy hoạch, bãi bỏ các quy hoạch không cần thiết, không còn phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và không phù hợp với khái niệm quy hoạch," Bộ trưởng khẳng định.

Kiều Chinh

Nguồn Mekong Asean : https://mekongasean.vn/dai-bieu-quoc-hoi-nhieu-du-an-trong-diem-bi-cham-do-quy-trinh-noi-bo-keo-dai-49158.html