Cổng điện nổi bật với sắc vàng rực rỡ và những ô trang trí gốm men màu cổ kính, mang đậm triết lý phương Đông: trung đạo, công chính và sự cân bằng giữa trời – đất – người. Vượt qua cánh cổng ấy là không gian tĩnh lặng, nơi ngai vàng - biểu tượng tối thượng của quyền lực quân chủ - hiện ra sừng sững. Được chạm trổ công phu bằng gỗ quý và thếp vàng rực rỡ, ngai đặt trên bệ cao giữa nền điện sơn son thếp vàng, dưới hệ mái chạm rồng uy nghi, như còn phảng phất khí thế của bậc đế vương.
Du khách bước qua cổng Ngọ Môn
Ẩn mình phía sau Đại Nội, điện Kiến Trung là một trong những công trình đặc biệt bậc nhất triều Nguyễn, đánh dấu sự giao thoa tinh tế giữa kiến trúc truyền thống Á Đông và phong cách Tân cổ điển châu Âu. Đây từng là nơi nghỉ ngơi, làm việc và tiếp khách của vua Khải Định và vua Bảo Đại - những vị vua cuối cùng của triều đại phong kiến Việt Nam.
Tuy nhiên, trải qua chiến tranh và thời gian, điện Kiến Trung bị tàn phá gần như hoàn toàn. Trong nhiều năm, nơi đây chỉ còn lại nền móng và ký ức trong sách sử. Mãi đến năm 2019, công cuộc phục dựng điện Kiến Trung mới chính thức khởi động. Đến nay, công trình đã được tái hiện với độ chính xác cao dựa trên tư liệu lưu trữ quý giá: từ ảnh tư liệu, bản vẽ đến vật liệu truyền thống.
Sự trở lại của điện Kiến Trung không chỉ là một hành động bảo tồn di sản, mà còn là minh chứng cho nỗ lực phục hồi ký ức cố đô - nơi từng vang vọng những bước chân cuối cùng của một triều đại.
Ngai vàng bên trong điện Kiến Trung, biểu tượng quyền lực triều Nguyễn
Từ sân chùa Thiên Mụ cổ kính, phóng tầm mắt ra xa là khung cảnh sông Hương trải dài mềm mại như một dải lụa xanh ngọc vắt ngang núi rừng xứ Huế. Nước sông lặng như mặt gương, phản chiếu màu trời hoàng hôn nhạt dần, trong trẻo và dịu dàng đến nao lòng. Xa xa, những dãy núi trùng điệp hiện lên trong sương khói bảng lảng, vẽ nên một đường chân trời nên thơ, làm nền cho những ngôi nhà nhỏ ẩn hiện dưới tán cây.
Cảnh vật nơi đây khiến thời gian như ngừng lại. Không ồn ào, không vội vã, mọi chuyển động đều mềm mại, chậm rãi - như chính tâm hồn người Huế: nhẹ nhàng mà sâu lắng. Mỗi chiều buông, tiếng chuông chùa ngân dài trên sông gợi một vẻ trầm mặc, huyền hoặc, khiến du khách dù chỉ một lần đến cũng phải dừng lại lâu hơn để cảm nhận.
Sông Hương không chỉ là một dòng nước, mà là biểu tượng văn hóa, là ký ức và cảm xúc của bao thế hệ từng đi qua đất cố đô.
Rời xa nhịp sống nội đô, men theo dòng sông Hương về hướng Tây Nam, Lăng Minh Mạng hiện lên giữa không gian tĩnh lặng, được bao bọc bởi rừng thông xanh ngắt và thế núi Kim Phụng uy nghi. Đây không chỉ là nơi yên nghỉ của một vị vua tài năng nhà Nguyễn, mà còn là biểu tượng kiến trúc kết tinh triết lý trị quốc, nhân sinh và tư tưởng Nho giáo thấm đẫm.
Điện Kiến Trung - nơi giao thoa kiến trúc Đông - Tây
Điểm độc đáo của Lăng Minh Mạng là sự quy hoạch đối xứng chặt chẽ, chia theo trục dọc “thần đạo” kéo dài từ Đại Hồng Môn đến Hiếu Đức Môn, dẫn vào khu tẩm điện và mộ phần. Từng lớp mái ngói âm dương, từng bức bình phong, cột trụ, cầu đá đều mang đậm dấu ấn triết lý cổ Á Đông – nơi con người sống thuận theo đạo trời, hòa hợp với thiên nhiên.
Không ồn ã như Đại Nội, không đông đúc như chốn phố thị, Lăng Minh Mạng trầm mặc mà uy nghi, là nơi mỗi bước chân đều cảm thấy mình nhỏ bé trước không gian thấm đẫm triết lý và thời gian.
Khoảng sân triều lễ tại Lăng Minh Mạng
Nếu Đại Nội là trái tim vương triều, lăng tẩm là nơi vọng tưởng triết lý trị quốc, thì làng hương Thủy Xuân lại là nơi lưu giữ một Huế đời thường nhưng đậm đà và thơm thảo. Nằm nép mình bên triền đồi Vọng Cảnh, làng nghề có tuổi đời hơn 700 năm này là nơi những que hương bé nhỏ được làm nên bằng bàn tay cần mẫn của bao thế hệ.
Trên con đường làng rợp bóng cây, những bó tăm nhuộm màu rực rỡ được phơi đầy trước sân nhà: sắc đỏ, vàng, tím, xanh… như những đóa hoa bung nở giữa trời đất xứ Huế. Mỗi que hương không chỉ là vật phẩm tâm linh, mà còn gói trong đó niềm tin, lòng thành kính và vẻ đẹp của lao động thủ công.
Dòng Sông Hương khi nhìn từ phía chùa Thiên Mụ
Người Huế làm hương không vội. Họ nghiền bột trầm, quết hồ keo, se tay từng cây một. Hương Huế vì thế thơm lâu, cháy đều và nhẹ nhàng – như chính nhịp sống nơi đây. Ghé Thủy Xuân, không chỉ để chụp vài bức ảnh với những dãy hương rực nắng, mà còn để lắng nghe những câu chuyện đời, chuyện nghề, chuyện người gìn giữ hồn cốt xứ kinh kỳ.
Trên mảnh đất từng là trung tâm của một vương triều, Huế không phô trương sự lộng lẫy mà giữ cho mình một vẻ đẹp lặng thầm, sâu sắc. Mỗi mái ngói cổ trong Đại Nội, mỗi đường nét chạm khắc nơi lăng tẩm, mỗi dòng hương thoảng nhẹ từ bàn tay người thợ làng Thủy Xuân – tất cả như những sợi chỉ nhỏ dệt nên một tấm thổ cẩm mang màu thời gian, lịch sử và cả lòng người xứ kinh kỳ.
Tả Hồng Môn, cửa bên phải chỉ dành cho quan lại và binh lính, dân thường vào Lăng
Du lịch Huế không phải để “xem cho biết”, mà là để “ngừng lại mà cảm”: cảm được sự giao hòa giữa thiên nhiên, kiến trúc và con người; cảm được nhịp sống chậm rãi, đủ để thấy cái đẹp của một nơi mà mỗi viên gạch, mỗi nếp nhà đều mang theo một câu chuyện dài.
Bạn Thiên Hương, du khách tới từ Hà Nội trải nghiệm làm Hương
Và rồi, khi rời Huế, có thể bạn sẽ chẳng mang về nhiều món quà lưu niệm, nhưng chắc chắn sẽ mang theo một dư vị di sản – thứ ở lại lâu hơn bất kỳ bức ảnh nào và khiến bạn muốn quay trở lại, để lắng nghe Huế kể chuyện… thêm một lần nữa.
Nguyễn Huy Tùng