Đảm bảo nguồn cung năng lượng cho các địa phương khu vực phía Bắc

một ngày trướcBài gốc

Tại Hội nghị ngành Công Thương khu vực phía Bắc năm 2025, năng lượng là một trong những “điểm nóng” được bàn thảo, đồng thời đưa ra những đề xuất cụ thể nhằm gỡ vướng, tạo lực đẩy cho phát triển công nghiệp, thương mại ở các địa phương.

Toàn cảnh Hội nghị ngành Công Thương khu vực phía Bắc năm 2025. Ảnh: Cấn Dũng

Địa phương loay hoay giữa nhiều nút thắt

Tại Hội nghị, Giám đốc Sở Công Thương Lai Châu, ông Vương Thế Mẫn nêu, liên quan đến các dự án năng lượng, công tác đấu thầu dự án có sử dụng đất hiện chưa thống nhất giữa các địa phương. “Nơi giao Sở Tài chính, nơi lại giao Sở Công Thương, thậm chí có nơi giao cho cấp xã. Sự thiếu nhất quán này gây lúng túng trong xác định cơ quan chủ trì, kéo dài tiến độ”, ông Vương Thế Mẫn nhấn mạnh.

Ngoài ra, công tác khảo sát, quy hoạch, giám sát cũng gặp khó. Trước đây, doanh nghiệp được phép tự khảo sát, tự lập dữ liệu, trong khi Nhà nước chưa có nguồn lực thực hiện. Do đó, phần lớn dữ liệu hiện nằm trong tay doanh nghiệp, gây vướng khi tích hợp lên quy hoạch cấp quốc gia.

Ông Vương Thế Mẫn, Giám đốc Sở Công Thương Lai Châu. Ảnh: Cấn Dũng

Lai Châu cũng kiến nghị, bổ sung các loại giá năng lượng mới (điện mặt trời, điện tích năng, thủy điện tích năng...) và xem xét bỏ đấu thầu với dự án quy mô vừa và nhỏ để đẩy nhanh tiến độ đầu tư.

Với Điện Biên, bà Lê Thị Lưỡng, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh cũng nêu những “nút thắt” lớn về hạ tầng và cơ chế liên quan đến điện. Đến nay, Điện Biên vẫn chưa có đường dây 220kV và trạm biến áp 220kV, khiến việc thu hút đầu tư năng lượng gặp rất nhiều trở ngại. Tỉnh kiến nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam sớm chỉ đạo triển khai các công trình này.

Điện Biên cũng đề nghị sửa đổi Luật Điện lực và Luật Đầu tư, bỏ quy định đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trong một số trường hợp đặc thù, để ưu tiên cho những doanh nghiệp đã chủ động nghiên cứu, khảo sát, có dữ liệu đầy đủ. “Các quy định hiện hành chưa có cơ chế ưu tiên cho nhà đầu tư tiên phong, khiến họ bị thiệt thòi”, bà Lê Thị Lưỡng phân tích. Cùng với đó, địa phương đề nghị Bộ sớm hướng dẫn thực hiện Nghị định 62/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực về bảo vệ công trình điện lực và an toàn trong lĩnh vực điện lực. Đây là nội dung thiết yếu để đảm bảo năng lực quản lý, giám sát tại các dự án thủy điện.

Ông Quàng Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Công Thương Sơn La cũng nêu, năng lượng tái tạo là một trong bảy trụ cột phát triển của tỉnh giai đoạn 2020 - 2025. Tỉnh hiện có tiềm năng khoảng 10.200 MW, đã đưa vào vận hành gần 4.000 MW, cung cấp từ 12- 15 tỷ kWh/năm, chiếm 4 - 5% sản lượng điện quốc gia. Riêng năm 2024, thu ngân sách từ năng lượng đạt 2.900 - 3.400 tỷ đồng, chiếm 50% tổng thu của tỉnh.

Bà Lê Thị Lưỡng, Giám đốc Sở Công Thương Điện Biên. Ảnh: Cấn Dũng

Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn gặp vướng mắc, nhất là ở khâu quy hoạch và chấp thuận chủ trương đầu tư. Dù Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt hơn 2 năm, nhưng đến nay Sơn La chưa được cấp phép cho dự án nào mới. Tỉnh đang rà soát lại toàn bộ quy hoạch sử dụng đất, đảm bảo đồng bộ giữa các ngành, đồng thời đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm, trong đó ưu tiên hoàn thiện quy hoạch, rà soát cơ chế phối hợp giữa các ngành và đẩy mạnh thu hút đầu tư điện gió, điện mặt trời, thủy điện tích năng.

Nhiều vướng mắc sẽ sớm được tháo gỡ

Trước phản ánh của các địa phương, tại Hội nghị, ông Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương), ghi nhận các kiến nghị của địa phương và cho biết Bộ đã, đang tích cực xử lý.

Lãnh đạo Cục Điện lực cũng giải đáp một số kiến nghị cụ thể. Trong đó, về phân cấp công trình thủy điện, hiện quy định hầm dài trên 1,5 km được xếp loại “công trình đặc biệt”, kéo theo hàng loạt yêu cầu về giám sát, tư vấn, đấu thầu đặc biệt, gây khó cho địa phương. Đại diện Cục Điện lực cho biết Bộ đã hai lần kiến nghị Bộ Xây dựng và theo phản hồi mới nhất, Bộ Xây dựng sẽ điều chỉnh trong quy định liên quan tới đây.

Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương). Ảnh: Cấn Dũng

Liên quan đến 250 hộ dân Sơn La chưa có điện, Bộ Công Thương cũng đã làm việc với Bộ Tài chính và được thông tin rằng vướng mắc về nguồn vốn ODA đang được tháo gỡ, dự kiến sớm triển khai cấp điện cho các hộ dân vùng sâu, vùng xa.

Về kiến nghị bỏ quy định đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, ông Trần Hoài Trang cho biết, Luật Điện lực quy định rõ, khi có từ hai nhà đầu tư trở lên đăng ký, bắt buộc phải đấu thầu. Tuy nhiên, Bộ cũng ghi nhận thực tế triển khai còn chậm và đang rà soát để có hướng điều chỉnh, phối hợp chặt hơn giữa các cấp, ngành.

“Thực tế, nguyên nhân chậm không hoàn toàn do quy định đấu thầu, mà chủ yếu do khâu tổ chức, thẩm định, lựa chọn nhà đầu tư ở địa phương chưa đồng bộ”, ông Trần Hoài Trang nhấn mạnh.

Lãnh đạo Cục Điện lực cũng cho biết, với việc Chính phủ ban hành Nghị định 225 mới đây, quy định về hồ sơ, bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/2000 đã được nới, tạo thuận lợi hơn cho các dự án năng lượng quy mô lớn. Theo đó, nhiều điểm nghẽn pháp lý sẽ được gỡ trong thời gian tới, giúp các địa phương có thêm dư địa để phát triển năng lượng sạch, bền vững.

Trao đổi thêm với các địa phương, ông Đinh Thế Phúc, Thành viên Hội đồng thành viên Tập đoàn Điện lực Việt Nam, cho biết, ngành công nghiệp điện và dịch vụ điện lực là lĩnh vực phục vụ trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội, cũng như đời sống của nhân dân. Nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng, cả về sản lượng và chất lượng, do đó chúng tôi luôn cố gắng đáp ứng tốt nhất yêu cầu ngày càng cao của xã hội và người dân.

Ông Đinh Thế Phúc, Thành viên Hội đồng thành viên Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Ảnh: Cấn Dũng

“Hiện nay, chúng tôi đã chỉ đạo các công ty điện lực tỉnh phải phối hợp thật chặt chẽ với Sở Công Thương tại địa phương, bởi đây là cơ quan quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng và các hoạt động trong lĩnh vực điện lực. Qua đó, nắm bắt được đầy đủ các nhu cầu, công việc, yêu cầu của người dân. Tuy nhiên, trong quá trình phối hợp, vẫn còn một số vấn đề chưa đạt được như mong muốn. Thông qua các ý kiến, kiến nghị của các Sở Công Thương, chúng tôi đã tiếp thu và sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện tốt hơn trong thời gian tới”, ông Đinh Thế Phúc cho hay.

Ngoài ra, để có được nguồn điện ổn định và cung cấp đủ cho các địa phương phục vụ sinh hoạt và sản xuất, lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng đề xuất: Thứ nhất, hiện một số quy hoạch điện của các địa phương vẫn đang chờ điều chỉnh sau khi sáp nhập, nên tiến độ bị chậm. Do đó, các tỉnh tạm thời sử dụng quy hoạch cũ để sớm quyết định chủ đầu tư, tránh ách tắc.

Thứ hai, đề nghị các Sở Công Thương phối hợp, hỗ trợ đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng để kịp tiến độ các dự án điện.

Thứ ba, mong các địa phương tạo điều kiện, hỗ trợ tuyên truyền về tiết kiệm điện, đây là giải pháp quan trọng để đảm bảo cung ứng điện ổn định, bền vững.

Năng lượng là lĩnh vực rất quan trọng cho phát triển kinh tế- xã hội, do đó các địa phương đều bày tỏ mong muốn được Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam quan tâm chỉ đạo, triển khai các giải pháp gỡ vướng, phát triển các dự án năng lượng, nhất là năng lượng xanh và sạch.

Nhóm Phóng viên

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/dam-bao-nguon-cung-nang-luong-cho-cac-dia-phuong-khu-vuc-phia-bac-425890.html