Đảm bảo niềm tin số cho người tiêu dùng khi mua hàng qua mạng

6 giờ trướcBài gốc

Chiều 3/11, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tổ về dự thảo Luật Thương mại điện tử. Nhiều ý kiến cho rằng việc siết trách nhiệm của sàn thương mại điện tử và người nổi tiếng khi tham gia quảng bá, bán hàng online sẽ giúp tăng niềm tin số cho người tiêu dùng, tạo hành lang pháp lý vững chắc, giúp Việt Nam phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.

Mở rộng phạm vi, đảm bảo niềm tin số

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Đoàn Thị Thanh Mai cho rằng nếu chỉ định nghĩa thương mại điện tử là hoạt động “mua bán hàng hóa, dịch vụ bằng phương tiện điện tử”, luật sẽ nhanh chóng lạc hậu.

“Công nghệ thay đổi từng ngày. Nếu luật không cho phép cơ chế thử nghiệm linh hoạt, chúng ta sẽ luôn đi sau thực tiễn”, bà Mai nói.

Toàn cảnh phiên họp chiều 3/11.

Bà Mai đề nghị mở rộng phạm vi điều chỉnh sang giao dịch sản phẩm, dịch vụ và tài sản số, cho phép Chính phủ thí điểm mô hình thương mại điện tử mới để bắt kịp xu hướng công nghệ.

Đại biểu cũng nhấn mạnh yếu tố niềm tin số của người tiêu dùng, đề xuất bắt buộc định danh người bán và người mua qua hệ thống định danh điện tử quốc gia (VNeID) và xác định rõ trách nhiệm của sàn khi để xảy ra gian lận hoặc rò rỉ thông tin cá nhân.

“Chỉ khi người dân thực sự yên tâm, thương mại điện tử mới có thể phát triển lành mạnh và bền vững”, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai nói.

Ràng buộc trách nhiệm người nổi tiếng và chủ sàn

Đại biểu Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, cho rằng dự thảo cần làm rõ các loại hình sàn thương mại điện tử, gồm: sàn kinh doanh trực tiếp, sàn trung gian, sàn mạng xã hội có tính năng mua bán và các nền tảng tích hợp dịch vụ. Theo ông Hiếu, việc phân loại cụ thể sẽ giúp quy định quyền và nghĩa vụ phù hợp cho từng mô hình, tránh “áp một khuôn cho mọi loại sàn”.

Đại biểu Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội.

Về hoạt động livestream bán hàng, ông Hiếu cho rằng quy định bắt buộc xin giấy phép quảng cáo cần xem xét lại: “Nếu người bán livestream suốt hai tiếng, liệu có thể xin giấy phép quảng cáo cho toàn bộ nội dung hay không?”.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Hưng Yên) cũng cho rằng quy định về kinh doanh nền tảng thương mại điện tử còn thiếu rõ ràng, dễ gây chồng chéo thủ tục.

“Nếu coi nền tảng thương mại điện tử là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, thì quy trình đáp ứng điều kiện đó đã bao gồm thủ tục cần thiết. Việc quy định thêm thủ tục thông báo, đăng ký riêng có thể gây khó khăn và trùng lặp”, bà Thu phân tích.

Đại biểu Trần Khánh Thu cũng đề nghị ràng buộc trách nhiệm của người nổi tiếng khi quảng bá sản phẩm trực tuyến, tránh tình trạng “giới thiệu sai lệch, tiếp tay cho hàng giả, hàng kém chất lượng”.

Phát triển sàn nội địa, giữ chủ quyền số quốc gia

Nhiều đại biểu nhấn mạnh cần hỗ trợ doanh nghiệp Việt, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh cá thể, tham gia sâu hơn vào thương mại điện tử. Đại biểu đề xuất chính sách miễn, giảm phí sàn giai đoạn đầu, hỗ trợ tín dụng nhỏ qua ngân hàng số và công cụ AI, chatbot miễn phí cho người bán hàng trực tuyến.

“Nếu làm tốt, thương mại điện tử sẽ trở thành đòn bẩy phát triển kinh tế hộ gia đình, nhất là ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa”, bà Thu nói.

Dẫn chứng mô hình F2C Hi1Thuần Việt – sàn nội địa hoạt động theo hình thức “từ nhà máy đến người tiêu dùng”, giúp giảm 20 – 30% giá bán nhờ không thu phí sàn, đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng: “Đây là minh chứng cho thấy doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể làm chủ thương mại điện tử nếu có hành lang pháp lý phù hợp".

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Hưng Yên).

Các đại biểu thống nhất cần có chính sách khuyến khích sàn thương mại điện tử trong nước, xem đây là hạ tầng số quan trọng tương tự viễn thông, năng lượng, góp phần bảo đảm an ninh dữ liệu và chủ quyền số quốc gia.

Theo Bộ Công Thương, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam đạt hơn 25 tỷ USD năm 2024, tăng 20% so với 2023, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng, đứng thứ ba Đông Nam Á. Dự kiến đến 2030, quy mô thị trường có thể đạt 63 tỷ USD. Luật Thương mại điện tử (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ tạo môi trường số minh bạch, an toàn và có trách nhiệm, góp phần khẳng định chủ quyền số và năng lực tự chủ của Việt Nam trong thời kỳ kinh tế số toàn cầu.

Hoàng Hợp

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/dam-bao-niem-tin-so-cho-nguoi-tieu-dung-khi-mua-hang-qua-mang-367894.htm