Điều này một lần nữa cho thấy bất đồng sâu sắc đang cản trở thế giới đi tới một hiệp ước giải quyết toàn bộ vòng đời của ô nhiễm nhựa từ quá trình sản xuất đến xử lý chất thải.
Rác thải nhựa. Ảnh: Thai PBS
Chi tiết của đề xuất không được tiết lộ, song các nguồn tin cho biết, một số quốc gia phát triển và các quốc đảo Thái Bình Dương chỉ trích văn bản thiếu ràng buộc pháp lý và không thể giải quyết tận gốc vấn đề. Trong khi đó, những nước sản xuất dầu mỏ hàng đầu lại cho rằng các vấn đề được nêu trong dự thảo là quá rộng và muốn hiệp ước chỉ tập trung vào xử lý rác thải.
Các tổ chức bảo vệ môi trường cũng phản ứng gay gắt với đề xuất. Tổ chức Hòa bình Xanh (Greenpeace) gọi đề xuất là món quà cho ngành hóa dầu, trong khi Quỹ Thiên nhiên Thế giới cho rằng đây là “đòn giáng tàn khốc” lên những cộng đồng đang gánh chịu hậu quả trực tiếp từ ô nhiễm nhựa.
Mỗi năm, thế giới sản xuất hơn 400 triệu tấn nhựa, nhưng chỉ 9% được tái chế. Phần còn lại bị chôn lấp, đốt hoặc trôi nổi ngoài môi trường, đe dọa hệ sinh thái và sức khỏe con người. Chủ tịch Ủy ban đàm phán liên chính phủ về ô nhiễm nhựa Vayas Valdivieso nhấn mạnh: “Chúng ta cần một hiệp ước hiệu quả có thể thực thi, có khả năng giải quyết tận gốc ô nhiễm nhựa và có hiệu lực ngay khi được thông qua, không chỉ cho hiện tại mà còn cho nhiều thập kỷ sau”.
Nguy cơ từ ô nhiễm nhựa không còn là cảnh báo xa vời. Thảm họa môi trường tại Pháp năm 2023 là lời cảnh báo rõ ràng. Hàng trăm nghìn viên nhựa nhỏ, nguyên liệu thô để sản xuất chai, bút,... đã trôi dạt vào bờ biển Brittany và Loire. Những hạt nhựa này không phân hủy, dễ dàng bị sinh vật biển nuốt vào và từ đó xâm nhập chuỗi thực phẩm của con người.
Các nghiên cứu cho thấy vi nhựa đã hiện diện trong sữa mẹ, máu, não và tủy xương, chứng tỏ mức độ thâm nhập sâu rộng vào cơ thể. Chúng còn hút các chất độc, trong đó có vi khuẩn E.coli tạo thành một “hỗn hợp hóa học độc hại”. Dù các tổ chức tình nguyện nỗ lực thu gom, nhưng việc dọn dẹp gần như không hiệu quả. Hầu hết chỉ sử dụng cuốc, xẻng, máy hút cầm tay. Trong khi đó, các hạt nhựa có thể trôi dạt hàng nghìn kilomet trong vài ngày, gây tổn hại nặng nề cho môi trường biển.
Nguồn vov.vn