Dám từ chối khi sếp giao việc cuối tuần mới là chuyên nghiệp

4 giờ trướcBài gốc

Năm 2024, từ điển Cambridge chọn “manifest” là từ khóa của năm. “Manifest” được định nghĩa là thể hiện mong muốn đạt mục tiêu thông qua hành động cụ thể; hay có thể được hiểu là hiện thực hóa những ý tưởng hoặc ước mơ, tùy theo ngữ cảnh.

“Manifest”được giới trẻ, đặc biệt là Gen Z trên khắp thế giới, sử dụng để thể hiện rằng mình đang hành động nhằm đạt điều mong muốn, biến ước mơ thành hiện thực. Từ này cũng phản ánh một phần tính cách của những người trẻ tuổi là quyết liệt, nhanh chóng, bản lĩnh và không còn mơ mộng.

Như những gì thể hiện trong bài viết "Sợ đột quỵ vì kiểu làm việc 996, tôi từ chối thăng chức", tôi thấy người trẻ thế hệ mình dường như đang suy kiệt trong guồng quay tất bật chạy theo ước mơ. Công việc bận rộn khiến nhiều bạn gặp phải vấn đề sức khỏe. Thông tin từ Bệnh viện Quân y 175, Việt Nam mỗi năm có khoảng 200.000 ca đột quỵ, trong đó tỷ lệ người trẻ (dưới 40 tuổi) ngày càng cao, hiện chiếm từ 10% - 15%. Tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ đang tăng trung bình khoảng 2% mỗi năm.

Các nguyên nhân chính bao gồm lười vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn uống không khoa học và căng thẳng kéo dài. Chắc chắn rằng công việc là yếu tố lớn nhất dẫn đến stress quá sức chịu đựng.

Thế hệ chúng tôi trưởng thành trong giai đoạn mà văn hóa công sở cổ vũ cho kiểu coi công việc, công ty là trên hết, hầu như toàn bộ thời gian, năng lượng đều dành cho công việc. Thời sinh viên mơ mộng đến việc làm 8 giờ một ngày, cuối tuần được tụ tập giải trí với bạn bè và lễ Tết được hưởng 100% lương, nhiều gen Z ngơ ngác khi bị sếp và đồng nghiệp lớn tuổi nhìn như kẻ lười biếng, vô trách nhiệm chỉ vì ra về đúng giờ tan ca.

Nhiều người trẻ bị bắt làm việc cả cuối tuần và ngày nghỉ. (Ảnh minh họa: iStock)

Tại nhiều nơi, tăng ca trở thành một chuẩn mực để đánh giá nhân viên. Luật pháp quy định không bắt người lao động làm việc quá 48 giờ/tuần nhưng thực tế ở nhiều công ty, khối lượng công việc được giao buộc người lao động không thể làm hết nếu không sử dụng buổi tối hoặc cuối tuần, nếu tính giờ sẽ là làm đủ 7 ngày công một tuần, thậm chí nhiều hơn.

Với lý do “việc gấp”, “dự án cần kịp tiến độ”, “chỉ mình em làm được”, sếp giao nhiệm vụ và thúc ép cả lúc nửa đêm về sáng, vào ngày chủ nhật hay lễ Tết, kể cả khi đã nghỉ phép để giải quyết việc cá nhân... Điều đáng nói là ở nhiều doanh nghiệp, quanh năm suốt tháng, năm nay qua năm khác, công việc luôn ở trong tình trạng "khẩn cấp" như vậy, nên người lao động gần như không có ngày nghỉ.

Nhân viên tăng ca nhiều, làm việc "bán mạng" được tuyên dương trên bảng vàng và trở thành hình mẫu. Các bài diễn thuyết của lãnh đạo luôn "nhồi sọ" rằng nếu không vắt kiệt mình để làm việc khi còn trẻ thì khi về già sẽ phải hối hận. Tôi cũng từng nghĩ như thế cho đến khi nhận ra rằng nếu làm việc quá sức, có thể tôi sẽ phải hối hận ngay khi còn trẻ nếu bị đột quỵ như nhiều người khác, thậm chí còn không có cơ hội để hối hận nữa.

Người trẻ chúng tôi coi trọng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, giữa cống hiến và hưởng thụ. Chúng tôi trân quý ngày chủ nhật được nghỉ ngơi, thư giãn hơn là số tiền công cao gấp 3 lần nhờ tăng ca. Tuy nhiên không phải ai cũng dám nói "không" khi đang đưa bạn gái đi xem phim thì sếp gọi điện giao việc, vì sợ bị đánh giá là thiếu hợp tác, thiếu trách nhiệm và nhiệt huyết.

Tôi cũng từng như thế, cho đến một ngày nhận ra rằng nếu không từ chối, mình sẽ mãi mãi bị cuốn vào guồng quay công việc và không còn chút nào cho bản thân. Tôi nói rõ quan điểm sẵn sàng làm ngày làm đêm, tận hiến vào những thời điểm mấu chốt, quan trọng, nhưng không thể triền miên như vậy. Ban đầu, lãnh đạo rất khó chịu, nhưng rồi cũng chấp nhận và thực tế cho thấy, cống hiến của tôi cho công ty sau đó thậm chí còn cao hơn nhờ năng lượng được tái tạo tốt.

Đòi hỏi của lãnh đạo sẽ không bao giờ có giới hạn, vì thế nhân viên phải biết từ chối những yêu cầu vượt quá khả năng đáp ứng hay mong muốn của mình. Đó cũng là biểu hiện của bản lĩnh và sự chuyên nghiệp. Sự chuyên nghiệp trong công việc không chỉ là luôn sẵn sàng, mà còn là biết giới hạn của bản thân và thẳng thắn trao đổi.

Tôi nghĩ những vị sếp giỏi cũng sẽ phân biệt được nhân viên bản lĩnh và nhân viên lười biếng trốn việc qua cách thức và tình huống họ từ chối tăng ca. Nhân viên biết bảo vệ thời gian riêng của mình, cân bằng trong cuộc sống để đảm bảo chất lượng công việc và sức khỏe mới có thể đi đường dài với công ty.

Thành công trong cuộc sống với người trẻ ngày nay không chỉ là có thành tựu sự nghiệp mà phải có cảm giác hài lòng và tràn đầy năng lượng, cả thể chất và tinh thần đều khỏe mạnh, điều không thể có nếu bị công việc đè ép đến kiệt sức triền miên. Vậy "manifest" thế nào để hiện thực hóa ước mơ có cuộc sống cân bằng, trọn vẹn? Đó là sẵn sàng từ chối làm việc vào cuối tuần.

Thu An

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/dam-tu-choi-khi-sep-giao-viec-cuoi-tuan-moi-la-chuyen-nghiep-ar957833.html