Đàn tế trời đất - Dấu ấn linh thiêng trên núi Ấn

3 giờ trướcBài gốc

Tháp Thông Linh

Đàn tế trời đất được khởi công xây dựng lại trên nền di tích cũ vào tháng 11/2011 để tưởng niệm 220 năm ngày mất của vua Quang Trung, và đến năm 2012 thì chính thức đưa vào hoạt động. Nó nằm trên ngọn núi Ấn, thuộc thôn Hòa Sơn, xã Bình Phú, tỉnh Gia Lai ngày nay. Tương truyền, lúc chuẩn bị dấy binh ra Bắc, khu vực này chính là đàn tế mà vua Quang Trung lập ra để cáo kính với trời đất, nhận ấn kiếm và cầu cho đại nghiệp thành công. Câu sấm truyền “Tây khởi nghĩa, Bắc thu công” đến ngày nay vẫn còn vang vọng khắp núi sông, gợi nhớ về một huyền thoại với những chiến công hiển hách đánh đuổi quân Thanh xâm lược.

Xuôi dòng lịch sử

Xuôi theo quốc lộ 19, đến gần đối diện Quán Á, nơi có tấm bảng “Khu du lịch tâm linh Ấn Sơn” thì rẽ vào nhánh nhỏ bên tay trái.

Tiến vào càng sâu, không khí càng thanh u, trầm lặng. Hai bên đường lác đác vài nhà dân, ôm ấp xung quanh là dãy núi Hoành Sơn vốn được công nhận là “đại địa” trong phong thủy. Thế núi dài và tỏa rộng về phía đường quốc lộ, nơi hậu tẩm có hòn Ông Bình, cạnh bên là hòn Ông Đốc với dáng đầu hổ ngó sang. Nơi triền bắc của dãy núi là một ngôi chùa cổ lâu đời tên Lê Sơn, hợp với địa thế nơi đây tạo thành dáng “hổ cứ”.

Muốn lên chùa cần phải đi qua đoạn đường đất núi dốc đứng cheo leo. Những phượt thủ đam mê “xê dịch” thường chọn cách bộ hành để tự trèo lên tới đỉnh nhằm trải nghiệm toàn cảnh cái vẻ thâm sơn cùng cốc chưa được du lịch khai phá. Không gian chùa vốn được tu bổ lại từ trên nền cũ, đa số là những khoảng rộng hoang sơ giữa bao la đất trời, cây cỏ, chim thú.

Công trình gồm các hạng mục: đàn tế, đền Ấn và nhiều tháp, miếu phụ trợ theo trục đạo thần Nam – Bắc trên diện tích rộng 46 ha. Trước cổng lớn (nghi môn ngoại – ngăn cách khu tâm linh với ngoại giới) là một hồ bán nguyệt rộng, tạo thế “tựa sơn hướng hải”. Xung quanh hồ có rào chắn để bảo đảm an toàn cho du khách tham quan.

Đài Kính Thiên chia làm 3 cấp nền tượng trưng cho Thiên – Địa – Nhân và 4 cổng vào, trong đó cổng chính hướng Nam có một bức hoành ghi “Bảo Sơn Thiên Ấn”, nghĩa là: Ngọn núi quý có ấn của Trời. Vào cổng, đi qua một cây cầu ngắn bằng đá cong như con tôm là con đường cũng bằng đá với hàng trăm bậc cao liên tiếp dẫn lên khu chính điện đàn tế như cái thang nối liền đất – trời. Người ta gọi đó là đường hành lễ, gồm 183 bậc cấp thuộc đường Hoàng Đạo để lên đàn tế.

Muốn vào được đàn tế cần bước qua cánh cửa Bảo Sơn Thiên Ấn. Trên lầu 2 của mái cổng có đặt một chiếc chuông đồng khá lớn. Tiến sâu vào bên trong, đập ngay vào mắt là tầng dưới cùng có dạng hình vuông. 4 lối theo 4 hướng, lấy Nam làm phương chính với cổng tam quan. 3 hướng còn lại kiểu nghi môn tứ trụ thẳng, bên trong bày một bức bình phong bằng đá, khiến ta có cảm tưởng nơi này đang bố trí một cục diện phong thủy nào đó cực huyền bí.

Đi tiếp lên là tầng giữa, cũng hình vuông, tượng trưng cho đất, gọi là Phương Đàn, bao quanh có 4 lối gồm 9 bậc mỗi đường, tọa theo 4 hướng Đông – Tây – Nam – Bắc. Khi tế lễ, các lối này sẽ bố trí các án thờ nhiều vị thần như: sông, núi, biển…

Phương Đàn xây bằng đá, có lan can màu vàng bao quanh. Tầng trên cùng hình tròn, tượng trưng cho trời, gọi là Viên Đàn, được xây bằng đá ong, một lối lên từ hướng Nam có 5 bậc. Phía giữa đặt một sập đá và nhang án đá để tế trời. Xung quanh là các ô tròn nhỏ dưới đất, thỉnh thoảng vẫn có vài khách hành hương đặt nhang ở các ô nhỏ tỏa tròn này song song với việc bái lạy ở nhang đá chính như muốn thông báo cho khắp nẻo bao la đều biết về điều cầu nguyện.

Đường hành lễ với 183 bậc thuộc trục Hoàng đạo dẫn lên đàn tế

Từ trên đàn tế nhìn ra phía cổng bên tay phải, chính là nơi tọa lạc của đền Ấn. Phía trước đặt một án nhang đá. Đằng sau là 3 cụm kiến trúc: nhà tiền tế (thờ các vị tướng lĩnh, quân sĩ Tây Sơn), Phương Đình (nơi giao hòa thông thiên trời đất, đặt ấn lệnh nhà Tây Sơn), và gian trong cùng là nơi thờ bài vị ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ.

Nơi đây được xây dựng theo kiểu sân chính điện của cung vua, với phía trước là hai hàng tượng quan viên và voi, ngựa bằng đá cẩm thạch chầu sẵn. Ngoài hai cụm kiến trúc quan trọng này, trong khu tâm linh còn xây dựng rất nhiều đền, miếu, tháp bút, chòi nghỉ mát… đậm chất cổ xưa.

Điểm đến hấp dẫn trong dịp Tết cổ truyền

Mỗi dịp mùng 5 Tết, nơi này có lễ hội Đống Đa kỷ niệm chiến thắng của vua Quang Trung. Người dân từ khắp mọi miền đến đàn tế trời để dâng hương cầu nguyện mong cho một năm mới an lành, may mắn. Những vật phẩm được chuẩn bị thường là bánh trái, nhang đèn. Không ít người mộ danh mà đến, cũng có vài gia đình tới “trả lễ” sau khi “tâm tưởng sự thành”.

Đài Kính Thiên ngoài giá trị lịch sử còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện ước nguyện được cộng hưởng với thiên nhiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, thiên hạ thái bình.

Người dân tế bái tại khu vực Viên Đàn trong dịp Tết

Trên mảnh đất quê hương trải qua bao thăng trầm lịch sử, chứng kiến những biến thiên của thời đại, mỗi cảnh vật, con người đều trở thành một phần linh hồn của nó. Con người với sự mưu trí cùng tinh thần dân tộc cao cả đã tạo nên một bản anh hùng ca bi tráng, thấm đẫm chất văn, chất thơ, chất họa. Người nơi đây ngày nay vẫn vẹn nguyên tinh thần Tây Sơn hàng trăm năm trước, nhưng đã thu liễm đi cái can trường mà thay bằng sự giản dị, chân phương, tích cực trong tăng gia sản xuất, phát triển quê hương, đất nước.

Hy vọng những khát vọng năm mới sẽ thông qua đàn tế, nối thẳng tới trời đất thiêng liêng, bảo vệ cho quê hương xứ sở.

Nguyên Văn

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/dan-te-troi-dat-dau-an-linh-thieng-tren-nui-an-a30447.html