Đánh thuế 0,1% giao dịch vàng miếng: Không nên áp dụng với người dân tích lũy

5 giờ trướcBài gốc

Tại họp báo quý III của Bộ Tài chính, đại diện cơ quan này đã thông tin về việc đề xuất thu thuế thu nhập cá nhân 0,1% đối với giao dịch chuyển nhượng vàng miếng.

Động thái này được kỳ vọng sẽ góp phần tăng tính minh bạch của thị trường vàng, hạn chế tình trạng đầu cơ, làm giá, vốn đã diễn ra dai dẳng suốt thời gian qua. Tuy nhiên, mức thuế 0,1% cũng đang gây ra nhiều tranh luận.

Chỉ nên đánh thuế phần chênh lệch lợi nhuận

Theo luật sư Nguyễn Thị Thu Hoài, Giám đốc Công ty Luật TNHH Thuế và Luật Hà Nội, việc áp thuế 0,1% cho giao dịch vàng miếng chỉ nên coi là bước đi kỹ thuật tạm thời, nhằm khởi động cơ chế quản lý bằng dữ liệu.

“Thuế hiện nay đánh vào giá trị chuyển nhượng, không phản ánh đúng bản chất lợi nhuận hay đầu cơ. Người đầu tư dài hạn và người lướt sóng chịu chung một mức thuế, điều này chưa công bằng và chưa đạt hiệu quả điều tiết” - bà Hoài nói.

Theo bà Hoài, Việt Nam nên hướng đến đánh thuế trên phần chênh lệch lợi nhuận, tức phần giá trị tăng thêm giữa giá mua và giá bán, đồng thời miễn hoặc giảm thuế cho người nắm giữ dài hạn, tương tự chính sách ở nhiều nước châu Âu.

"Cách này giúp phân biệt đầu cơ với đầu tư hợp pháp, đồng thời khuyến khích người dân giao dịch qua kênh chính thức và khai báo trung thực".

Nhiều chuyên gia cho rằng cần cơ chế bảo vệ người dân tích lũy vàng hợp pháp, không phải đầu cơ. Ảnh: MINH TRÚC

Một chuyên gia kinh tế cho rằng mức thuế trên chỉ nên áp dụng với những người giao dịch có mục đích đầu cơ, còn với nhu cầu tích lũy thì không nên áp thuế. Vì vậy, cần phải phân biệt thế nào là đầu cơ và thế nào là tích lũy, nhằm tránh gây ảnh hưởng tới những người mua vàng làm của để dành cho những việc quan trọng.

"Cái khó là làm sao phân biệt được người dân nắm giữ vàng lâu năm hay nhà đầu tư lướt sóng vàng? Phương pháp thuế chỉ là một trong rất nhiều giải pháp để chống đầu cơ vàng" - chuyên gia này nêu quan điểm.

Cũng nhấn mạnh là rất khó phân biệt giữa đầu cơ và tích lũy vàng trong dân, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, lưu ý với nhiều người, vàng không phải công cụ đầu tư mà là kênh tiết kiệm truyền thống, bảo toàn giá trị trong bối cảnh biến động.

Vì vậy, cần bảo vệ người dân tích lũy vàng hợp pháp, tránh đánh đồng mọi giao dịch vàng với đầu cơ. Ông cũng đề xuất chỉ đánh thuế với giao dịch từ 1 lượng trở lên, nhằm phân loại rõ đối tượng đầu tư và tích trữ.

Còn chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh thì cho rằng nhiều gia đình chỉ nắm giữ một vài lượng, coi đó như của để dành. Nếu áp thuế đồng loạt lên mọi giao dịch, vô hình trung sẽ làm tăng chi phí cho những người không hề có ý định kinh doanh hay đầu cơ.

Chỉ đánh thuế phần chênh lệch sinh lợi, đồng thời thiết lập ngưỡng miễn thuế hợp lý và có thể miễn thuế với tổng lợi nhuận trong năm dưới một mức nhất định, hoặc với khối lượng giao dịch nhỏ. Cần xem xét miễn hoặc giảm thuế đối với trường hợp giữ vàng dài hạn, có thể từ 3 năm trở lên. Cách tiếp cận này sẽ khuyến khích tích trữ ổn định, hạn chế giao dịch lướt sóng ngắn hạn.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh

Cần quản lý thị trường vàng trên nền tảng số

Có ý kiến khác, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín Nguyễn Văn Được cho rằng thuế suất 0,1% là mức khởi đầu hợp lý nhưng chưa đủ sức nặng để ngăn đầu cơ.

Chuyên gia này đề xuất trước mắt nên đánh thuế ở mức cao hơn, có thể là 0,5%, sau đó giảm dần khi đã có các biện pháp quản lý thị trường khác hoặc khi có sàn giao dịch vàng chính thức.

Song song với đó, cần sửa Luật Thuế GTGT, đưa vàng miếng vào diện chịu thuế VAT 10% ở khâu bán ra. Khi đó, chính sách thuế sẽ có hiệu quả kép, vừa tăng thu, vừa minh bạch hóa thị trường.

Chung quan điểm, chuyên gia thuế, TS Nguyễn Ngọc Tú, nhận định nếu chỉ áp thuế 0,1% thì người đầu cơ không ngần ngại giao dịch số lượng lớn, vì vậy nên áp dụng mức thuế khoảng 1,5% để đủ sức răn đe.

“Một lượng vàng có giá 128 triệu đồng, nếu áp thuế 1,5% sẽ tương đương 1,9 triệu đồng/lượng. Giao dịch 100 lượng vàng, thuế sẽ là 190 triệu đồng. Đây là một con số đủ lớn để người đầu cơ phải cân nhắc kỹ. Từ đó, họ sẽ dịch chuyển dòng tiền sang gửi tiết kiệm hoặc đầu tư sản xuất, kinh doanh. Đây mới là mục tiêu thực chất của chính sách” - ông Tú lấy ví dụ.

Bên cạnh chính sách thuế, nhiều ý kiến cho rằng cần tăng cường quản lý và giám sát giao dịch vàng miếng. Ảnh: MINH TRÚC

Dù đồng tình với chủ trương thu thuế, nhưng nhiều ý kiến cho rằng hiệu quả của chính sách sẽ phụ thuộc vào khả năng quản lý và giám sát giao dịch. Hiện nay, phần lớn giao dịch vàng trong dân diễn ra bằng tiền mặt, không qua hệ thống ngân hàng hoặc hóa đơn điện tử, gây khó khăn cho việc xác định giá chuyển nhượng thực tế.

Do đó, ông Được đề nghị tăng cường liên thông dữ liệu giữa cơ quan thuế, ngân hàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng, buộc các đơn vị phải báo cáo điện tử tất cả giao dịch vượt ngưỡng. Nhờ đó, cơ quan chức năng có thể phát hiện sớm hành vi đầu cơ, rửa tiền hoặc thao túng giá.

Cùng với đó, vị chuyên gia này cho rằng cách hợp lý hơn là đánh thuế trực tiếp trên giá bán ra, với tỉ lệ cố định 1,5% (trong đó 1% là VAT, 0,5% là thuế thu nhập cá nhân). Bởi nếu chỉ đánh thuế dựa trên chênh lệch mua- bán thì gần như không thể thực hiện vì nhiều người mua vàng từ nhiều năm trước, không còn chứng từ.

Luật sư Nguyễn Thị Thu Hoài lưu ý thêm: Một chính sách thuế dù được thiết kế tốt đến đâu cũng khó phát huy tác dụng nếu thiếu minh bạch dữ liệu giao dịch. Khi chưa có cơ sở dữ liệu tập trung, chưa giám sát được dòng tiền thì mức thuế cao hay thấp đều không đủ sức kiểm soát. Do đó, cần quản lý thị trường vàng trên nền tảng số, nơi mọi giao dịch đều được ghi nhận và khấu trừ thuế tự động. Khi đó, người dân sẽ thấy rõ lợi ích của việc tuân thủ và giao dịch hợp pháp.

Theo bà Hoài, Việt Nam nên sớm xây dựng sàn giao dịch vàng điện tử tập trung, vừa tạo thuận lợi cho quản lý, vừa giúp Nhà nước có cơ sở thu thuế minh bạch và hạn chế giao dịch ngầm.

“Thuế không chỉ là công cụ thu ngân sách mà còn là cách để Nhà nước định hình hành vi và văn hóa đầu tư. Khi chính sách thuế đi cùng dữ liệu và niềm tin, vàng sẽ trở về đúng vị thế của nó, là tài sản đầu tư ổn định, thay vì kênh đầu cơ đầy rủi ro” - bà Hoài nhận định.

Cơ quan soạn thảo nói gì?

Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) Lưu Đức Huy, mức đề xuất ban đầu là thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần. Trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Bộ Tài chính chỉ đề xuất áp thuế với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng, không áp dụng với vàng nguyên liệu, vàng trang sức.

“Thời gian áp dụng ra sao sẽ do Quốc hội giao Chính phủ quy định cụ thể” - ông Huy cho biết.

Đề xuất này được xây dựng trên cơ sở thống nhất với NHNN, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 278/NQ-CP ngày 13-9, yêu cầu làm rõ việc thu thuế thu nhập từ giao dịch vàng.

Theo Bộ Tài chính, việc đưa hoạt động mua bán vàng vào diện chịu thuế không chỉ nhằm tăng thu ngân sách, mà còn để tăng tính minh bạch, hướng dòng tiền vào sản xuất, kinh doanh, thay vì đầu cơ tài sản.

Đơn cử, ông Nguyễn Văn A. bán 1 lượng vàng với giá 137 triệu đồng. Nếu mức thuế suất này được áp dụng, ông A sẽ phải nộp 0,1% trên 137 triệu đồng, tương ứng với 137.000 đồng tiền thuế thu nhập cá nhân.

Cơ sở để có đề xuất trên, ông Huy cho biết theo quy định, cá nhân không được phép kinh doanh vàng miếng nên dự thảo không đề xuất đánh thuế thu nhập cá nhân với hoạt động kinh doanh vàng miếng. Thay vào đó, Bộ Tài chính đề xuất đánh thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng.

MINH TRÚC

Nguồn PLO : https://plo.vn/danh-thue-01-giao-dich-vang-mieng-khong-nen-ap-dung-voi-nguoi-dan-tich-luy-post874293.html