Đất hiếm sẽ trở thành tài nguyên quan trọng để khai thác, phát triển đất nước

một giờ trướcBài gốc

Tại phiên họp, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) cho biết, đất hiếm là nền tảng của bán dẫn, xe điện, quốc phòng, thiết bị y tế và nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn. Việc xác định đất hiếm là tài nguyên đặc biệt quan trọng, cần được quản lý thống nhất ở cấp quốc gia là định hướng hoàn toàn phù hợp với yêu cầu phát triển dài hạn của đất nước.

Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng, luật cần khẳng định nguyên tắc quản lý tài nguyên đất hiếm trên nền tảng khoa học và kiểm soát rủi ro nghiêm ngặt, trong đó có yêu cầu về môi trường phải được đặt lên cao nhất. Đất hiếm không chỉ là khoáng sản chiến lược mà còn là nhóm tài nguyên có hệ số rủi ro môi trường rất lớn. Đại biểu đề nghị, cần nhấn mạnh vai trò giám sát độc lập của cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia trong toàn bộ hoạt động tuyển tách, chế biến đất hiếm từ thẩm định công nghệ, đánh giá rủi ro, kiểm tra hiện trường đến giám sát xử lý chất thải và phục hồi môi trường.

Đại biểu Quốc hội Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) phát biểu tại phiên họp.

Đối với một tài nguyên chiến lược đặc biệt như đất hiếm, yêu cầu đảm bảo quốc phòng và an ninh quốc gia phải đặt ở mức cao hơn so với các loại khoáng sản thông thường. Đất hiếm gắn với ngành công nghiệp trọng yếu, có ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng vật liệu công nghệ cao và an ninh năng lượng. Vì vậy, mọi dự án thăm dò, khai thác tại những khu vực nhạy cảm đều cần được đánh giá kỹ lưỡng về mặt an ninh.

Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An (Đồng Nai) phát biểu tại phiên họp.

Do đó, đại biểu đề xuất, bổ sung khoản 5 vào Điều 85đ: "trước khi trình hồ sơ cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản, đất hiếm tại các khu vực nhạy cảm hoặc khu vực liên quan đến quốc phòng, an ninh bắt buộc phải có ý kiến thẩm định bằng văn bản của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an về các nội dung liên quan đến đảm bảo quốc phòng, an ninh". Đây là biện pháp cần thiết để đảm bảo quản lý thống nhất tài nguyên chiến lược, đồng thời phòng ngừa rủi ro liên quan đến chủ quyền, an ninh và lợi ích quốc gia.

Cũng quan tâm về nội dung này, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng, trong bối cảnh hiện nay quản lý đất hiếm cũng như làm chủ công nghệ đất hiếm sẽ giúp khẳng định vị thế tự lực, tự cường của Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng giải trình các nội dung liên quan tại phiên họp.

Việc bổ sung Chương VII với rất nhiều chủ trương mới, đặc biệt là việc đưa đất hiếm trở thành tài nguyên chiến lược đặc biệt, có những quy định không xuất thô, xây dựng chiến lược quốc gia về quản lý đất hiếm và quản lý đất hiếm chặt hơn nhóm tài nguyên nhóm 1, đây là điều rất tiến bộ.

Đại biểu đề xuất, cần phải có những mỏ đất hiếm hoặc khu dự trữ dành riêng cho phục vụ quốc phòng và an ninh. Bên cạnh đó, cần phải bổ sung quy định về kiểm soát công nghệ và dữ liệu liên quan đến đất hiếm, đặc biệt liên quan đến quốc phòng, an ninh vì dữ liệu đất hiếm có thể thuộc danh mục bí mật nhà nước.

Quang cảnh phiên họp.

Giải trình vấn đề nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm về công tác quản lý khoáng sản đất hiếm, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng khẳng định, Việt Nam là quốc gia có trữ lượng đất hiếm đứng trong Top 3 của thế giới, phân bố ở 21 tỉnh, thành phố.

Hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã khoanh định cơ bản đầy đủ các khu vực mỏ có khoáng sản; tổ chức quản lý chặt chẽ và đang chủ trì cùng với các bộ, ngành xây dựng Chiến lược quốc gia về đất hiếm trình Chính phủ và cấp có thẩm quyền ban hành vào đầu năm 2026.

“Việc đưa vào khai thác, chế biến sâu, mang lại lợi ích cho đất nước là bước rất quan trọng. Dự thảo luật tách đất hiếm thành một chương riêng, với các chế tài giao Chính phủ ban hành các văn bản dưới luật. Chúng tôi tin rằng, đất hiếm sẽ thực sự trở thành tài nguyên quan trọng để khai thác, phát triển đất nước trong thời gian tới, trên tinh thần hình thành chuỗi giá trị khép kín, hạn chế tối đa việc xuất khẩu nguyên liệu thô”, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nêu rõ.

Nhật Minh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/dat-hiem-se-tro-thanh-tai-nguyen-quan-trong-de-khai-thac-phat-trien-dat-nuoc-i789783/