Dấu ấn văn hóa Mường trong cấu trúc đô thị hiện đại

3 giờ trướcBài gốc

Không đơn thuần là một khu đô thị, dự án được giới chuyên môn đánh giá cao nhờ cách "thiết kế từ di sản", một chiến lược kiến tạo không gian sống hiện đại nhưng thấm đẫm văn hóa bản địa.

Cổng dự Làng công nhân hiện đại - Mô hình nhà ở xã hội hướng đến an cư bền vững cho người lao động.

Mường Central tọa lạc tại xã Thịnh Minh, tỉnh Phú Thọ, vị trí chiến lược nơi cửa ngõ nối liền Hà Nội với khu vực Tây Bắc. Quy hoạch tổng thể của dự án được định hình như một bản giao hưởng không gian, trong đó văn hóa Mường đóng vai trò là "trục nhịp điệu chủ đạo". Trung tâm của khu đô thị là tổ hợp các biểu tượng văn hóa được tái hiện và hiện đại hóa, bao gồm Miếu Mường, cây Nêu, chợ Cửa Mường, cầu Sinh Lộc và dòng suối nên thơ. Các yếu tố này không chỉ đóng vai trò cảnh quan mà còn là trục dẫn tâm linh và cộng đồng, tạo nên dòng chảy xuyên suốt trong không gian sống.

Trao đổi với KTS Trần Anh Sơn, người chủ trì thiết kế cảnh quan của dự án chia sẻ: "Chúng tôi không cố gắng xây dựng một bản làng truyền thống, mà khơi gợi tinh thần Mường bằng ngôn ngữ kiến trúc hiện đại. Các chi tiết như mái nhà nghiêng, quảng trường, đường cong mô phỏng dãy núi hay cây cầu bắc qua dòng suối, đều được tính toán để vừa biểu trưng văn hóa, vừa đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ và công năng của đô thị hiện đại".

Hình ảnh cập nhật tháng 7/2025 hé lộ bước hoàn thiện không gian Chợ Mường, nơi tinh thần Mường được lưu giữ và tái hiện sống động trong nhịp sống mới.

Không gian nhà sàn Chợ Mường là một trong những điểm nhấn nổi bật của Mường Central. Nằm gần Cây Nêu và các tuyến cảnh quan chính, khu này được tổ chức thành các cụm kiến trúc thấp tầng, sử dụng hình thức mái dốc, ban công mở, vật liệu thô mộc như tre, đá địa phương… tạo cảm giác vừa ấm cúng vừa trang nhã. Từ góc nhìn thiết kế, đây không chỉ là nơi lưu trú mà còn là nơi giao thoa văn hóa giữa người bản địa và chuyên gia đến từ nhiều vùng miền khác nhau.

Bên cạnh đó, khu nhà ở xã hội cho công nhân, được quy hoạch riêng biệt theo mô hình "làng công nhân hiện đại", thể hiện rõ chiến lược phát triển toàn diện của dự án. Dựa trên phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 1/500 được UBND TP Hòa Bình ban hành tháng 6/2025, khu vực này bao gồm cả nhà ở cao tầng (tối đa 5 tầng) và thấp tầng (2 tầng liền kề), được phân tách rõ ràng nhưng vẫn đảm bảo liên kết với hệ thống tiện ích chung. Không gian xanh, sân thi đấu, khu vui chơi trẻ em và các vườn hoa nội khu được bố trí hài hòa giữa các dãy nhà, đảm bảo mỗi hộ dân đều tiếp cận được môi trường sống chất lượng mà vẫn gần gũi với tự nhiên.

Trục tâm linh cảnh quan kết nối con người với di sản văn hóa và thiên nhiên.

Cũng theo quy hoạch chi tiết, khu đô thị dành hơn 12,6% diện tích cho cây xanh, mặt nước và đường dạo. Đặc biệt, tuyến cảnh quan dọc theo suối được thiết kế như một "dải văn hóa mở", vừa đóng vai trò sinh thái, điều hòa khí hậu, vừa là nơi tổ chức các hoạt động cộng đồng, từ lễ hội dân gian đến trình diễn nghệ thuật ngoài trời.

Trong cuộc trò chuyện với báo chí, ông Lê Văn Hường, Giám đốc dự án cho biết: "Chúng tôi xác định Mường Central không đơn thuần là một khu đô thị, mà là một không gian kể chuyện. Mỗi trục đường, mỗi điểm dừng chân trong dự án đều mang theo một câu chuyện bản địa, từ tập tục rước lửa, tiếng chiêng khai Mường, đến chợ phiên, nhà sàn. Và những câu chuyện ấy sẽ được truyền tải thông qua chính không gian sống, không cần lời thuyết minh".

Mường Central - Khu đô thị hiện đại được kiến tạo từ cảm hứng văn hóa Mường, hòa quyện giữa bản sắc và tiện ích sống thời đại mới.

Ở tầm chiến lược, Mường Central còn mang ý nghĩa như một "mô hình mẫu" cho các đô thị văn hóa tương lai của vùng. Trong bối cảnh các địa phương trung du như Phú Thọ đang định hình lại chiến lược phát triển theo hướng bền vững, sinh thái và bản sắc, thì sự xuất hiện của Mường Central đóng vai trò như một "điểm kết nối" giữa đô thị hóa và cội nguồn văn hóa.

Với triết lý "văn hóa không chỉ để bảo tồn mà còn để sống tiếp", Mường Central Hòa Bình đã, đang và sẽ là một minh chứng thuyết phục rằng: quy hoạch và kiến trúc, nếu được dẫn dắt bởi tinh thần dân tộc và tư duy hiện đại, có thể cùng nhau tạo nên những công trình mang dấu ấn bản sắc, giàu tính nhân văn và trường tồn với thời gian.

Được thành lập từ năm 2006, sau gần hai thập kỷ hình thành và phát triển, Công ty CPTM Dạ Hợp, chủ đầu tư của dự án, đã khẳng định vị thế là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực đầu tư đa ngành tại tỉnh Hòa Bình (cũ). Từ bất động sản (DH12, DH6, An Cư Xanh, Zen Village), hạ tầng công nghiệp - đô thị (Khu công nghiệp Bờ Trái Sông Đà, khu phức hợp Tiên Tiến) đến hệ thống giáo dục liên cấp chuẩn quốc tế (Dạ Hợp Education), từng công trình đều phản ánh rõ triết lý: lấy giá trị thực làm nền tảng - lấy con người làm trung tâm - lấy cộng đồng làm mục tiêu phát triển.

Triết lý ấy cũng chính là cách Dạ Hợp tiếp cận các tiêu chuẩn phát triển bền vững theo mô hình ESG: hài hòa giữa trách nhiệm môi trường, cam kết xã hội và minh bạch trong quản trị. Từ quy hoạch đô thị gắn với bảo tồn văn hóa bản địa, các thiết kế tối ưu năng lượng - cây xanh - mặt nước, cho đến chính sách hỗ trợ cộng đồng công nhân và người lao động, tất cả đều thể hiện một chiến lược dài hạn đặt nền móng cho phát triển đô thị có trách nhiệm.

Mường Central, với kiến trúc giàu bản sắc và không gian sống đậm chất văn hóa Mường, chính là minh chứng tiêu biểu cho tầm nhìn đó, một tầm nhìn hướng đến đô thị nhân văn, bản địa hóa mà hiện đại, bền vững mà vẫn đầy cảm xúc. Và có lẽ, chính nơi đây sẽ là điểm khởi đầu cho một thế hệ đô thị mới: nơi kiến trúc là ngôn ngữ kể chuyện, và văn hóa là nền móng để kiến tạo tương lai.

Phương Nghi

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/dau-an-van-hoa-muong-trong-cau-truc-do-thi-hien-dai-192250806100131425.htm