Dấu chấm hết của văn hóa 'làm việc đến chết' ở Trung Quốc

một ngày trướcBài gốc

Dân văn phòng Trung Quốc ưu tiên sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Ảnh: SCMP.

Văn hóa làm việc khắc nghiệt, thường xuyên tăng ca phổ biến ở Trung Quốc suốt nhiều năm đã khiến người lao động kiệt sức. Giờ đây, họ đang đấu tranh để xóa bỏ cuộc đua "làm việc đến chết".

Các tập đoàn công nghệ hàng đầu như DJI, Lenovo, Midea và Haier gần đây đã xóa bỏ lịch trình làm việc dày đặc nhằm giảm bớt căng thẳng cho nhân viên.

Trên mạng xã hội, những hashtag phổ biến như "không làm thêm giờ" hay "chống nghiện công việc" cho thấy xu hướng xóa bỏ văn hóa làm việc đến kiệt sức, và nhiều dân mạng cảm thấy nhẹ nhõm.

"Lần đầu tiên, tôi có thể rời văn phòng đúng giờ tan ca mà không thấy tội lỗi", một người bày tỏ.

"Tắt đèn, về nhà"

"Rat race" - nghĩa đen là "đường đua chuột", ám chỉ một lối sống của xã hội hiện đại, trong đó mọi người chạy đua theo một thứ vô nghĩa - từ lâu đã trở thành thuật ngữ phổ biến chốn văn phòng. Lịch trình làm việc dày đặc là thông lệ phổ biến, chủ yếu ở các công ty công nghệ thông tin tập trung vào tốc độ và muốn cắt giảm chi phí.

Giờ đây, người lao động tại đất nước tỷ dân đang thay đổi văn hóa đó. Các nhà chức trách thúc giục các công ty từ bỏ việc bóc lột sức lực nhân viên, đề xuất các biện pháp kiểm soát làm thêm giờ.

Trong báo cáo năm 2019 do Zhaopin và Wedoctor công bố, chỉ có 23,3% người lao động cho rằng sức khỏe của họ tốt và 93,4% nhân viên tin rằng cảm xúc tiêu cực của họ bắt nguồn từ nơi làm việc.

Năm 2021, tòa án tối cao và bộ phận nhân sự của Trung Quốc tuyên bố lịch trình làm việc khắc nghiệt là bất hợp pháp, sau khi chế độ này được cho là nguyên nhân khiến nhiều nhân viên tử vong và gây ra mối lo ngại ngày càng lan rộng trong công chúng.

Văn hóa "996" (làm từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày/tuần) dần bị xóa bỏ tại Trung Quốc. Ảnh minh họa: Reuters.

Các công ty đang tuân thủ theo quy định này bằng nhiều cách khác nhau.

"Tắt đèn, về nhà" là xu hướng mới nhất được hưởng ứng tại các văn phòng khắp Trung Quốc, trong đó nhân viên được yêu cầu tan ca đúng giờ và ngừng tăng ca đến nửa đêm.

Kể từ tháng 3 năm nay, nhân viên của DJI Technology tại khu công nghệ cao Trương Giang (Thượng Hải) được yêu cầu rời khỏi nơi làm việc muộn nhất là 21h, xóa bỏ tăng ca vào đêm khuya.

Một phóng sự gần đây của Shanghai TV cho thấy các tài xế taxi đón nhân viên văn phòng tan ca vào lúc 21h nhiều hơn, so với trước đây thường là 23h.

Các công ty cũng giản lược lịch trình bằng cách giảm các buổi họp và thuyết trình trong tuần, cắt lịch làm việc cuối tuần.

Chấm dứt làm việc 70 tiếng/tuần

Việc chấm dứt tuần làm việc 70 tiếng được ca ngợi, là dấu hiệu cho thấy số giờ làm việc không còn là thước đó cho năng lực và sự cống hiện của một nhân viên.

"Thế hệ nhân viên mới đang theo đuổi sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, trong khi các công ty giỏi cũng nhận ra văn hóa làm việc lành mạnh chính là cốt lõi để phát triển", Wang Qian, tổng giám đốc LinkedIn Trung Quốc, cho biết.

Giảm giờ làm là xu hướng được người lao động trẻ tuổi hưởng ứng mạnh mẽ. Ảnh minh họa: RDNE Stock project/Pexels.

Sự thay đổi này được hỗ trợ bởi việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào nơi làm việc, giúp tăng hiệu quả đồng thời giảm khối lượng công việc của con người.

Tại trụ sở chính của DJI ở Thâm Quyến, các nhà quản lý sẽ kiểm tra sau 21h để đảm bảo tất cả nhân viên đã tan ca, trong khi văn phòng của công ty tại Thượng Hải sẽ tắt đèn vào giờ đó. DJI cho biết họ đã áp dụng giờ làm việc linh hoạt để phù hợp với nhân viên.

Tập đoàn sản xuất thiết bị gia dụng Midea đã cấm các cuộc họp sau giờ làm việc và "làm thêm giờ phô trương", đồng thời yêu cầu tóm tắt ngắn gọn thay cho các bài thuyết trình dài dòng nhàm chán tại các cuộc họp.

"Chúng tôi nói không với việc làm thêm giờ không hiệu quả và từ chối các bài thuyết trình powerpoint quá cầu kỳ", Zhao Lei, phó chủ tịch Midea, cho biết.

Zhao cho biết thêm nếu có nhu cầu làm thêm giờ hợp pháp vì lý do đặc thù công việc, chẳng hạn giao tiếp với khách hàng ở nước ngoài hoặc duy trì dịch vụ khách hàng, nhân viên có thể nộp đơn xin phép tăng ca.

Gã khổng lồ máy tính Lenovo đã áp dụng chính sách tắt đèn lúc 20h tại trụ sở chính ở Bắc Kinh. Trong khi đó, công ty sản xuất đồ gia dụng và điện tử tiêu dùng Haier yêu cầu nhân viên phải nghỉ ngơi gấp đôi vào cuối tuần, đồng thời giới hạn giờ làm thêm vào các ngày trong tuần là 3 tiếng.

Những gã khổng lồ công nghệ khác như Meituan và JD.com đang thực hiện các biện pháp để bảo vệ quyền lợi của người giao hàng, tránh xa bóc lột sức lao động.

JD.com trở thành nền tảng đầu tiên cung cấp bảo hiểm xã hội toàn diện cho người giao hàng toàn thời gian, trong khi Meituan đã áp dụng hệ thống để giảm áp lực về thời gian giao hàng do thuật toán gây ra.

Xu hướng này cũng phù hợp với các quy định của châu Âu về việc xử phạt các sản phẩm phát sinh từ các hoạt động lao động "cưỡng bức".

Các công ty Trung Quốc như ByteDance và Tencent đã giải quyết vấn đề "đường đua chuột" sau nhiều lần bị chỉ trích. Các công ty khác đang noi gương họ.

Li Huaping, cố vấn pháp lý của Liên đoàn Công đoàn Thượng Hải, nhấn mạnh tầm quan trọng của hoàn thành công việc trong giờ làm tiêu chuẩn và bảo vệ quyền của người lao động.

Theo các chuyên gia, làm việc ít giờ hơn không nhất thiết đồng nghĩa với năng suất thấp hơn.

"AI đang định hình lại cách chúng ta làm việc. Các công ty giỏi có thể sử dụng công nghệ để tăng hiệu quả, sử dụng văn hóa nơi làm việc tích cực để truyền cảm hứng cho năng lượng sáng tạo và cuối cùng đạt được chu kỳ tốt đẹp về phúc lợi của nhân viên", Wang từ LinkedIn cho biết.

Đinh Phạm

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/dau-cham-het-cua-van-hoa-lam-viec-den-chet-o-trung-quoc-post1538851.html