Đầu tư cho xây dựng thể chế là đầu tư cho phát triển

2 ngày trướcBài gốc

Đại học Kinh tế quốc dân: Cần xác định “đầu tư cho xây dựng thể chế là đầu tư cho phát triển”. Ảnh: Hoàng Anh

Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8% trong năm 2025 và hai con số trong nhiều năm tới, hướng đến trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao và thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Bài học kinh nghiệm quốc tế cho thấy, mục tiêu này đòi hỏi có một kế hoạch phát triển dài hạn, tập trung ưu tiên các ngành công nghiệp then chốt thông qua chính sách hỗ trợ phù hợp, bên cạnh sự linh hoạt trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế và giữ vững ổn định vĩ mô.

Tuy nhiên, những nỗ lực chuyển đổi mô hình tăng trưởng của Việt Nam đang gặp nhiều nút thắt, đặc biệt là về thể chế. Trong bản kiến nghị quý II/2025 gửi Chính phủ và các bộ, ngành, Đại học Kinh tế quốc dân chỉ ra bốn điểm nghẽn lớn về thể chế.

Thứ nhất, tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ của bộ máy hành chính vốn đang cồng kềnh, nhiều tầng nấc và nhiều đầu mối. Chủ trương phân cấp, phân quyền đã được đưa ra nhưng chưa thể hiện nhiều trong thực tiễn và chưa đem lại nhiều hiệu quả.

Thứ hai, năng lực, hiệu lực và hiệu quả hoạt động của một số cơ quan nhà nước từ trung ương xuống địa phương vẫn còn hạn chế, sự phối hợp giữa các cấp, các ngành và các địa phương đôi lúc thiếu chặt chẽ.

Thứ ba là tính thiếu đồng bộ, thể hiện qua khối lượng văn bản quy phạm pháp luật lớn, đa dạng về hình thức nhưng lại chồng chéo, mâu thuẫn, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Thậm chí, cán bộ quản lý nhà nước cũng gặp lúng túng, khó khăn trong thực thi pháp luật.

Cuối cùng, vấn đề hết sức nghiêm trọng, cần phải nghiêm túc xử lý là tình trạng tham nhũng.

Chất lượng thể chế thúc đẩy tăng trưởng

Giải quyết các điểm nghẽn về thể chế nhằm tạo đà cho tăng trưởng kinh tế trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Đại học Kinh tế quốc dân đề xuất sáu giải pháp.

Thứ nhất, quán triệt chủ trương của Đảng và Nhà nước về hoàn thiện và đồng bộ hóa thể chế phát triển. Đây là đột phá đầu tiên trong ba thể chế chiến lược, với trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, xác định “đầu tư cho xây dựng thể chế là đầu tư cho phát triển”.

Cán bộ cần muốn làm, làm được và được làm

Đại học Kinh tế quốc dân

Thứ hai, phân định rõ hai nhóm chức năng cho tổ chức bộ máy và mô hình thể chế. Trong đó, những vấn đề chính trị sẽ do Đảng đưa ra còn những vấn đề kỹ trị sẽ giao cho nhà nước pháp quyền.

Theo Đại học Kinh tế quốc dân, Singapore, một trong bốn “con hổ châu Á”, đã vươn lên mạnh mẽ nhờ Đảng Hành động nhân dân nắm quyền chính trị và giao toàn bộ quyết định kỹ trị cho bộ máy nhà nước phát quyền.

Bài học kinh nghiệm đó cho thấy, một nhà nước pháp quyền lấy pháp luật làm trung tâm với “tam quyền phân lập” được trao quyền để bổ sung, thúc đẩy lẫn nhau trong các vấn đề kỹ trị sẽ tạo ra không gian pháp lý rõ ràng. Qua đó, thu hút được đầu tư và tạo nền tảng cho sự “vươn mình”.

Thứ ba, đổi mới mạnh mẽ hơn nữa tư duy xây dựng thể chế, pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật. Theo Đại học Kinh tế quốc dân, cần xác định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong quy trình xây dựng pháp luật và đánh giá toàn diện kết quả thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng.

Đặc biệt, cần chú trọng lấy ý kiến của các đối tượng chịu tác động trực tiếp của pháp luật, song song với tăng cường kiểm tra, giám sát, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong xây dựng thể chế.

Công tác lập pháp cũng cần hiện đại hóa với việc tăng cường kỹ thuật và công nghệ thông tin.

Thứ tư, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức các cấp, với ba điều kiện tiên quyết phải có là năng lực, động lực và môi trường. Nói cách khác, cán bộ cần phải được đảm bảo muốn làm, làm được và được làm.

Thứ năm, đẩy mạnh tinh gọn bộ máy các cấp, thông qua tập trung rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong các tổ chức của hệ thống chính trị gắn với tinh giản biên chế, tái cơ cấu và nâng cao chất lượng đội ngũ.

Đại học Kinh tế quốc dân cần kiên quyết giảm, không thành lập mới các tổ chức trung gian, giải thể các tổ chức kém hiệu quả.

Cuối cùng, tăng cường tiếng nói và trách nhiệm giải trình của hệ thống. Việc thiếu tiếng nói phản biện là thách thức lớn, ngay cả ở các cường quốc phát triển.

Phạm Sơn

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/dau-tu-cho-xay-dung-the-che-la-dau-tu-cho-phat-trien-d41535.html