Đầu tư mạo hiểm Mỹ đang quay lại thời hoàng kim nhờ cơn sốt AI?

4 giờ trướcBài gốc

Theo Financial Times, chỉ trong quý đầu năm 2024, các công ty khởi nghiệp đã huy động được hơn 30 tỉ USD, đánh dấu tốc độ rót vốn nhanh nhất kể từ thời kỳ đỉnh cao năm 2021. Và con số này có thể tiếp tục tăng lên 50 tỉ USD khi hàng loạt thương vụ lớn đang được xúc tiến.

Các khoản đầu tư khổng lồ đang hướng vào những tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực AI và công nghệ quốc phòng như OpenAI, Safe Superintelligence và Anduril. Cơn sốt AI khiến các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) đổ xô rót tiền vào một số ít công ty công nghệ tư nhân có tiềm năng phát triển đột phá, trong khi các startup nhỏ hơn ngày càng khó tiếp cận nguồn vốn.

Sự bùng nổ AI thu hút dòng vốn lớn vào các công ty công nghệ hàng đầu, tạo ra làn sóng đầu tư mạnh nhất trong ba năm qua - Ảnh: FT

Làn sóng rót vốn mạnh

Dữ liệu từ PitchBook cho thấy dòng vốn đầu tư vào các công ty khởi nghiệp Mỹ đã tăng vọt trong quý 4/2024, đạt gần 80 tỉ USD. Đây là mức cao nhất trong 3 năm qua, nhưng đáng chú ý là chỉ một số ít công ty nhận được phần lớn số tiền này. Sáu thương vụ lớn, bao gồm các vòng gọi vốn của OpenAI, xAI, Databricks, đã chiếm tới 40% tổng số vốn.

"Đây là một nhóm các công ty rất ưu tú đang thống trị thị trường đầu tư mạo hiểm", Kyle Stanford, giám đốc nghiên cứu tại PitchBook, nhận định.

Dựa trên các thương vụ đang được hoàn tất, quý 1/2025 có thể tiếp tục ghi nhận một cột mốc đầu tư mới, đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường sau hai năm trầm lắng.

Hai tuần qua chứng kiến hàng loạt thương vụ gọi vốn đình đám. Stripe - một công ty công nghệ tài chính, đã huy động được 91,5 tỉ USD, trong khi Ramp một nền tảng tự động hóa tài chính - đạt mức định giá 13 tỉ USD. Trong lĩnh vực AI, Anthropic và Shield AI cũng nhanh chóng thu hút vốn với định giá lần lượt là 61,5 tỉ USD và 5,3 tỉ USD.

Tuy nhiên, "bom tấn" lớn nhất vẫn là thương vụ của OpenAI. Công ty này đang đàm phán với SoftBank để huy động 40 tỉ USD với mức định giá 260 tỉ USD - trở thành vòng gọi vốn lớn nhất lịch sử, vượt xa khoản đầu tư 10 tỉ USD của Databricks vào cuối năm ngoái.

Trong khi đó, Công ty quốc phòng Anduril - do Palmer Luckey sáng lập - đang lên kế hoạch huy động ít nhất 2 tỉ USD với mức định giá hơn 30 tỉ USD, gấp đôi so với vòng gọi vốn mùa hè năm ngoái.

"Sự phấn khích về AI đang đẩy dòng vốn vào các công ty dẫn đầu thị trường, những cái tên đã chứng minh khả năng tăng trưởng mạnh mẽ", Hemant Taneja, CEO của General Catalyst - một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất Thung lũng Silicon, cho biết.

Cơn sốt AI

Cơn sốt AI không chỉ giúp các công ty lớn huy động hàng tỉ USD, mà còn thúc đẩy những startup chưa có doanh thu - thậm chí chưa có sản phẩm - thu hút vốn. Safe Superintelligence (SSI), công ty do Ilya Sutskever - đồng sáng lập OpenAI - thành lập, đã huy động được 1 tỉ USD với định giá 5 tỉ USD vào đầu năm nay. Hiện SSI đang đàm phán vòng gọi vốn mới với định giá lên tới 30 tỉ USD.

Sự tập trung vào các thương vụ quy mô lớn đang làm thay đổi nguyên tắc đầu tư mạo hiểm truyền thống, vốn nhắm đến các công ty khởi nghiệp nhỏ với tiềm năng bứt phá dài hạn. Ngày nay, nhiều quỹ đầu tư chấp nhận đổ tiền vào các công ty có định giá hàng tỉ USD ngay từ giai đoạn đầu, với kỳ vọng sẽ nhân giá trị lên gấp nhiều lần trong tương lai.

“Chúng tôi luôn tin rằng lợi nhuận khổng lồ đến từ những khoản đầu tư hạt giống. Nhưng giờ đây, các quỹ đầu tư đang đổ vốn vào những công ty đã có giá trị hàng tỉ USD, với hy vọng họ có thể tăng gấp 10 hoặc 50 lần”, Stanford từ PitchBook cho biết.

Một xu hướng đáng chú ý là sự trỗi dậy của các tổ chức đầu tư vào cả startup và công ty đã phát triển, thay vì chỉ tập trung vào giai đoạn đầu. Các quỹ như Thrive Capital, General Catalyst và Lightspeed Venture Partners hiện đang tham gia nhiều vòng gọi vốn lớn liên tiếp, cho thấy chiến lược đầu tư ngày càng linh hoạt.

Sebastian Mallaby, tác giả cuốn The Power Law, cho rằng những quỹ đầu tư này đang sử dụng chiến lược mới: “Không quan trọng bạn trả bao nhiêu, miễn là bạn có tên tuổi trong danh mục đầu tư. Họ đang lao vào với sự hưng phấn tột độ”. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng, trong khi khả năng thất bại của những công ty này thấp, thì khả năng tăng giá trị gấp 10 hoặc 100 lần cũng không cao như những startup truyền thống.

Stanford cũng nhận xét: “Những gì chúng ta đang thấy hiện nay là một phong cách đầu tư hoàn toàn khác”.

Bài học từ 2021 - Bong bóng hay đột phá?

Thị trường đầu tư mạo hiểm vào năm 2021 từng chứng kiến hơn 850 thương vụ trị giá trên 100 triệu USD, nhưng nhiều công ty đã phải đối mặt với mức định giá không bền vững khi thị trường lao dốc. Hiện tại, dù tổng lượng vốn đang quay lại mức năm 2021, nhưng số công ty nhận được đầu tư lại ít hơn đáng kể.

"Nếu bạn là OpenAI hay Anduril - một thương hiệu lớn, có tốc độ tăng trưởng ấn tượng - tiền sẽ đổ vào bạn. Nhưng nếu bạn là một công ty khởi nghiệp bình thường, thì gần như không có cơ hội gọi vốn”, chuyên gia Stanford nhấn mạnh.

Dự báo, quý 1/2025 có thể tiếp tục chứng kiến con số 80 tỉ USD đầu tư vào startup, nhưng phần lớn số tiền này có thể chỉ tập trung vào một số ít công ty hàng đầu. Điều này cho thấy một thị trường ngày càng mất cân bằng, nơi mà chỉ những "ông lớn" mới có cơ hội tiếp cận nguồn vốn khổng lồ.

Sự bùng nổ AI đang thay đổi cục diện thị trường đầu tư mạo hiểm tại Mỹ. Khi dòng vốn tiếp tục tập trung vào các công ty công nghệ lớn, các startup nhỏ hơn sẽ đối mặt với nhiều khó khăn trong việc huy động vốn. Xu hướng này có thể báo hiệu một giai đoạn tăng trưởng đột phá hoặc lặp lại hiện tượng bong bóng đầu tư như năm 2021. Dù thế nào, AI vẫn đang dẫn dắt làn sóng đầu tư mạnh mẽ nhất trong 3 năm qua và định hình lại cách các quỹ rót vốn vào lĩnh vực công nghệ.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/dau-tu-mao-hiem-my-dang-quay-lai-thoi-hoang-kim-nho-con-sot-ai-230236.html