Chia sẻ với nhà đầu tư và các thành viên thị trường trong khuôn khổ Diễn đàn Cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam năm 2025 (VWAS 2025) do Báo Tài chính - Đầu tư và Cộng đồng Cố vấn tài chính Việt Nam (VWA) tổ chức, đại diện cơ quan quản lý đã thông tin thêm các kế hoạch sắp tới nhằm đa dạng hóa hàng hóa trên thị trường chứng khoán.
Đánh giá về tổng quan thị trường hiện tại, ông Bùi Hoàng Hải, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, số lượng công ty niêm yết, cổ phiếu đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện tại không hề ít.
Thị trường đang có hơn 1.600 doanh nghiệp niêm yết trên 2 sàn lớn và giao dịch trên UPCoM mà nhà đầu tư hoàn toàn có thể giao dịch. Bên cạnh đó, còn có hơn 500 mã trái phiếu chính phủ và hơn 1.000 mã trái phiếu doanh nghiệp. Nên xét về số lượng, lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán không ít, nhưng cấu trúc sản phẩm hàng hóa chưa đa dạng.
“Thị trường chứng khoán Việt Nam chỉ mới trải qua 25 năm, nhưng hiện nay, chúng ta đã bắt kịp nhiều quốc gia trong khu vực về mức độ vốn hóa thị trường và thanh khoản. Nhưng về cấu trúc sản phẩm, có thể nói thị trường Việt Nam vẫn chưa đa dạng so với những nước khác”, ông Bùi Hoàng Hải đánh giá.
Ông Bùi Hoàng Hải, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Ảnh: Chí Cường
Để đáp ứng nhu cầu về hàng hóa, ông Bùi Hoàng Hải cho biết thêm, phía Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có kế hoạch đa dạng hóa sản phẩm, thể hiện ở những đề án, chiến lược đã và đang thực hiện.
Liên quan đến các sản phẩm truyền thống là cổ phiếu, mới đây, Nghị định 245/2025/NĐ-CP đã được Chính phủ ban hành. Một trong những điểm quan trọng nhất của Nghị định là tích hợp quá trình IPO và quá trình niêm yết. Trước đây, hai quá trình này riêng biệt dẫn đến trường hợp khi nhà đầu tư mua một cổ phần IPO, nhưng phải đợi thêm thời gian khá dài để làm được hồ sơ niêm yết. Điều này khiến rất nhiều quỹ không đầu tư được khi nhiều quỹ nước ngoài có quy định không đầu tư vào cổ phiếu không niêm yết, hoặc cũng mất tính hấp dẫn với các nhà đầu tư khác vì không giao dịch được trong một thời gian dài.
Do vậy, với Nghị định 245/2025/NĐ-CP, việc tích hợp hai quá trình IPO và niêm yết sẽ rút ngắn được khoảng thời gian từ lúc đầu tư đến lúc cổ phiếu có thanh khoản.
Hiện nay, cơ quan quản lý cũng nhận thấy có rất nhiều tổ chức đang thể hiện mong muốn IPO và thời gian tới sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp IPO. Bên cạnh cơ chế chính sách thông thoáng hơn, việc doanh nghiệp IPO cũng phụ thuộc vào các điều kiện thị trường, sức hút nhà đầu tư… Một ví dụ điển hình là đợt IPO vừa qua của TCBS đã thu hút lượng đăng ký gấp đến 2,5 lần lượng chào bán ở mức giá cao, phần nào cho thấy động lực lớn trên thị trường trong hoạt động IPO thời gian tới.
Tiếp đến với sản phẩm trái phiếu, hiện nay, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đang tiếp tục sửa đổi một số quy định, ban hành một số quy định pháp lý mới, đặc biệt là sẽ cho ra đời các loại trái phiếu, ví dụ trái phiếu công trình, trái phiếu các doanh nghiệp dự án PPP, trái phiếu Green Bond, hoặc ESG Bond… Những sản phẩm này đều đang trong quá trình nghiên cứu, trong thời gian sớm nhất cơ quan quản lý có thể ban hành khung pháp lý cho sản phẩm trái phiếu công trình, trái phiếu doanh nghiệp dự án PPP và trái phiếu xanh, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết.
Ngoài ra, ở các sản phẩm khác liên quan đến quỹ đầu tư, Đề án Tái cấu trúc nhà đầu tư và phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán mới được phê duyệt cũng chỉ rõ sẽ phát hành rất nhiều loại chỉ số mới. Hiện nay, VNX cùng với HNX và HoSE cũng đang chuẩn bị ban hành quy chế chỉ số mới, trong đó đề cao tính linh hoạt, cho phép các công ty quản lý quỹ hoặc là các thành viên thị trường có thể đề xuất các chỉ số để chúng ta phát triển quỹ. Đặc biệt, VNX vừa qua cũng đã ký MOU với FTSE Russell để việc xây dựng và phát triển các chỉ số mới. Việc đa dạng hơn các chỉ số thị trường sẽ tạo ra cơ sở ổn định hơn cho các quỹ giao dịch dựa theo các chỉ số mới này.
Trong đề án phát triển thị trường hiện nay, việc sửa đổi Thông tư 98 cũng đã được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước soạn thảo và đã trình lên Bộ Tài chính, dự kiến sắp tới sẽ đưa ra lấy ý kiến các thành viên thị trường, các nhà đầu tư, trong đó giới thiệu nhiều loại hình quỹ mới đặc biệt là các quỹ ETF, quỹ đầu tư vào trái phiếu hạ tầng, các quỹ thị trường tiền tệ… Ông Bùi Hoàng Hải khẳng định, các đề án tái cấu trúc này sẽ thúc đẩy rất lớn cho việc đa dạng hóa các sản phẩm quỹ.
Còn với thị trường phái sinh, yêu cầu buộc phải phát triển hơn do thị trường phái sinh hiện đang có ít sản phẩm. Một trong những điều kiện mà để thị trường Việt Nam có thể được nâng hạng lên thị trường bậc cao của FTSE hay của MSCI là phải duy trì một thị trường ngoại hối trong nước năng động. Do đó, những sản phẩm về phái sinh tỷ giá, phái sinh lãi suất là những sản phẩm nằm trong chiến lược phát triển để đạt được mục tiêu Chính phủ đề ra.
Khi phát triển được hết tất cả những sản phẩm trên, cấu trúc sản phẩm trên thị trường sẽ đa dạng, đầy đủ, hoàn thiện hơn. Tuy nhiên cùng với đó, rủi ro đối với các nhà đầu tư cũng sẽ lớn hơn trước độ phức tạp của các sản phẩm, ông Bùi Hoàng Hải lưu ý.
“Do vậy chúng tôi cho rằng, công tác đào tạo nhà đầu tư, các lớp tư vấn tài chính và những biện pháp tuyên truyền đào tạo cho nhà đầu tư trong thời gian tới là rất cần thiết để tạo nền tảng cho việc đa dạng hóa các sản phẩm trên thị trường”, ông Hải cho biết thêm.
Nguyên Minh