ĐBQH: Bắt buộc dự án hưởng ưu đãi lớn chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực bậc cao

3 giờ trướcBài gốc

Sáng 27/11, thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) góp ý vào điều 13 về ổn định ưu đãi đầu tư.

Tuy đồng ý với nguyên tắc bảo đảm tính ổn định chính sách nhưng đại biểu cho rằng không thể duy trì ưu đãi với những dự án gây ô nhiễm hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn về môi trường.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) phát biểu tại hội trường. Ảnh: Media Quốc hội.

Đại biểu đề nghị bổ sung điều khoản cho phép thu hồi ưu đãi dự án phát thải vượt chuẩn trong 6 tháng liên tục.

Về các quy định ưu đãi đầu tư và hỗ trợ đầu tư, đại biểu Hà Sỹ Đồng coi đây là "xương sống" của chính sách thu hút đầu tư. Tuy nhiên, ông cảnh báo nếu ưu đãi lớn mà không kèm điều kiện chuyển giao công nghệ thì "chúng ta mãi làm công xưởng".

Dự thảo quy định ưu đãi đặc biệt đối với dự án có vốn từ 3 đến 6.000 tỷ đồng là bước tiến nhưng chưa ràng buộc cam kết chuyển giao công nghệ.

Đại biểu đề nghị bổ sung điều kiện tối thiểu: Dự án hưởng ưu đãi đặc biệt phải chuyển giao công nghệ đạt cấp độ hai trở lên và đào tạo ít nhất 200 lao động bậc cao cho Việt Nam mỗi năm.

Nếu không hoàn thành cam kết, cần thu hồi ưu đãi và có thể xử lý phạt bội hoàn gấp đôi số tiền ưu đãi đã được hưởng.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP.HCM) cho rằng nội dung ưu đãi và hỗ trợ đầu tư là nhóm quy định có ý nghĩa then chốt. Ảnh: Media Quốc hội.

Cùng vấn đề quan tâm, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TPHCM) nêu rõ Điều 14 đã xác lập hai công cụ chính sách quan trọng: ưu đãi đầu tư và hỗ trợ đầu tư, tạo khung pháp lý cho các hình thức khuyến khích doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng điều khoản này cần được hoàn thiện theo ba hướng.

Thứ nhất, phân biệt rõ bản chất giữa ưu đãi và hỗ trợ. Ưu đãi đầu tư là cơ chế "giảm gánh nặng" chủ yếu thông qua thuế, đất đai. Hỗ trợ đầu tư là cơ chế "tăng năng lực" như đào tạo nhân lực, hạ tầng, nghiên cứu phát triển.

Dự thảo hiện nay chưa phân định rạch ròi hai công cụ này, dễ dẫn đến tình trạng các địa phương áp dụng ưu đãi trùng lặp hoặc hỗ trợ thiếu cơ sở do đó đại biểu đề nghị tách rõ phạm vi áp dụng, tiêu chí và điều kiện của từng công cụ để bảo đảm đồng bộ chính sách.

Thứ hai, cần có giới hạn trần ưu đãi. Nhiều năm qua, Việt Nam chứng kiến tình trạng "đua nhau" ưu đãi để thu hút nhà đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, dệt may, lắp ráp đơn giản. Điều này làm xói mòn nguồn thu ngân sách nhưng không tạo giá trị gia tăng tương xứng.

Ngoài ra, cần bổ sung, làm rõ nguyên tắc gắn ưu đãi - hỗ trợ với hiệu quả thực. Ưu đãi và hỗ trợ đầu tư phải gắn với cam kết và kết quả thực hiện của nhà đầu tư; trường hợp không đạt yêu cầu, cơ quan nhà nước có quyền điều chỉnh, thu hồi hoặc yêu cầu bồi hoàn.

Về ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt (điều 17), theo đại biểu đây là đỉnh cao của chính sách ưu đãi dành cho những dự án có khả năng tạo ra bước nhảy vọt về công nghệ, chuỗi giá trị và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Tuy nhiên đại biểu cho rằng tiêu chí hiện nêu trong dự thảo còn quá khái quát, dễ dẫn đến tình trạng mỗi địa phương hiểu theo một cách.

Do đó, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân đề nghị quy định bốn tiêu chí cốt lõi ngay trong luật bao gồm quy mô vốn và độ phức tạp của công nghệ; tác động lan tỏa đối với chuỗi cung ứng trong nước; mức đóng góp ngân sách, việc làm chất lượng cao; cam kết chuyển giao công nghệ hoặc R&D tại Việt Nam.

Đồng thời, cần bắt buộc đánh giá chi phí – lợi ích trước khi cấp ưu đãi. Việt Nam đã có bài học khi một số dự án được ưu đãi lớn nhưng hiệu quả kinh tế – xã hội thấp.

Trang Trần

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/dbqh-bat-buoc-du-an-huong-uu-dai-lon-chuyen-giao-cong-nghe-dao-tao-nhan-luc-bac-cao-192251127102707822.htm