Chiều 16/5, tổ 19 gồm các Đoàn ĐBQH Phú Thọ, Đồng Nai, Quảng Bình cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nội quy kỳ họp Quốc hội ban hành kèm theo Nghị quyết số 71/2022/QH15 của Quốc hội.
ĐBQH Lê Hoàng Hải (Đồng Nai) phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển
Tại phiên thảo luận, ĐBQH Lê Hoàng Hải (Đồng Nai) bày tỏ sự nhất trí cao với nội dung thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội.
Góp ý cụ thể, về trách nhiệm của đại biểu Quốc hội (Khoản 2 Điều 1 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 3 của Nội quy kỳ họp Quốc hội), đại biểu cho biết, dự thảo Nghị quyết đã bổ sung trách nhiệm của đại biểu Quốc hội trong việc “tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo để thực hiện hiệu quả hoạt động của đại biểu, các hoạt động trong kỳ họp Quốc hội, thường xuyên tương tác với cử tri và kịp thời thông tin đến cử tri và Nhân dân về hoạt động của đại biểu và Quốc hội tại kỳ họp”.
Bày tỏ rất tán thành quy định trên, nhất là trong bối cảnh, yêu cầu chuyển đổi số, tăng cường chuyển đổi phương thức hoạt động từ môi trường vật lý sang môi trường số, tuy nhiên, đại biểu Lê Hoàng Hải cũng lưu ý, trách nhiệm này mới chỉ gắn với đại biểu Quốc hội là chưa đầy đủ.
Việc quy định tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin chỉ đặt ra đối với đại biểu Quốc hội tại dự thảo Nội quy kỳ họp Quốc hội còn chưa bao quát các cơ quan của Quốc hội, trong khi đây mới là những chủ thể phải tăng cường chuyển đổi số, chuyển đổi mô hình hoạt động trong điều kiện thời gian diễn ra kỳ họp rất ngắn: ví dụ như các Ủy ban có thể họp trực tuyến; trực tuyến kết hợp họp tập trung trực tiếp; hoặc thực hiện biểu quyết, lấy ý kiến thành viên Ủy ban qua App…
Do đó, đại biểu đề nghị vấn đề này cần được nghiên cứu quy định bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và bao quát hơn.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị bỏ cụm từ “trí tuệ nhân tạo” vì đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin thì đã bao gồm ứng dụng các công nghệ số chiến lược như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, chuỗi khối, thực tế ảo… và nhiều nội dung khác nữa. Việc nêu mỗi “trí tuệ nhân tạo” là chưa đầy đủ và bao quát.
Đại biểu Lê Hoàng Hải cũng cho rằng, có thể chuyển toàn bộ nội dung trên lên Điều 2 quy định về vai trò của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chủ trì kỳ họp Quốc hội; trong đó bổ sung quy định vai trò của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện hiệu quả hoạt động của đại biểu, các hoạt động trong kỳ họp Quốc hội; thúc đẩy đại biểu Quốc hội thường xuyên tương tác với cử tri và kịp thời thông tin đến cử tri và Nhân dân về hoạt động của đại biểu và Quốc hội tại kỳ họp trên môi trường điện tử.
Cùng với đó, nên chuyển khoản 3 Điều 1 về quy định Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn việc tổ chức kỳ họp không thường lệ về Điều 2 để bảo đảm thống nhất vai trò của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong chủ trì kỳ họp Quốc hội, trong đó có cả việc hướng dẫn tổ chức kỳ họp không thường lệ.
Liên quan đến trách nhiệm của chủ tọa, người được phân công điều hành phiên họp tại kỳ họp Quốc hội (Điều 15 của Nội quy kỳ họp Quốc hội hiện hành), dự thảo Nghị quyết thay thế cụm từ “Chủ tịch Quốc hội hoặc Phó Chủ tịch Quốc hội được phân công điều hành phiên họp” bằng cụm từ “Đoàn Chủ tịch”.
Đại biểu lưu ý, Nội quy kỳ họp Quốc hội là hướng dẫn Luật Tổ chức Quốc hội về hoạt động của Quốc hội tại kỳ họp Quốc hội, trong khi đó, Luật Tổ chức Quốc hội không có chức danh hay tổ chức nào là “Đoàn Chủ tịch”.
Việc Nội quy kỳ họp bổ sung một chủ thể khác với Luật là chưa bảo đảm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và chưa đúng tinh thần của Điều 72 Hiến pháp năm 2013 là “Chủ tịch Quốc hội chủ tọa các phiên họp của Quốc hội”; “Các Phó Chủ tịch Quốc hội giúp Chủ tịch Quốc hội làm nhiệm vụ theo sự phân công của Chủ tịch Quốc hội” như Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã phân tích.
ĐBQH Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) phát biểu. Ảnh: Hạnh Nhung
ĐBQH Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) đánh giá, Nội quy kỳ họp Quốc hội mang ý nghĩa rất quan trong, quyết định việc các đại biểu Quốc hội có bảo đảm hoạt động thực chất hay không thực chất.
Lần này sửa đổi Nội quy kỳ họp tập trung vào hai vấn đề; thứ nhất tập trung vào các nội dung bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất các Luật mà Quốc hội vừa thông qua; thứ hai, sửa đổi để bảo đảm tiếp tục khắc phục những hạn chế bất cập trong thời gian qua, cũng như bảo đảm nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của Quốc hội.
Liên quan ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động của Quốc hội, đại biểu hoàn toàn tán thành, việc bổ sung nội dung này vào Nội quy kỳ họp là rất cần thiết.
Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường cũng đề nghị giữ nguyên khái niệm về Chủ tọa, người điều hành phiên họp, hoặc Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội phân công điều hành phiên họp.
Liên quan đến thảo luận về phiên họp toàn thể, trong đó có đề cập đến thời gian phát biểu của các đại biểu Quốc hội, đại biểu đề xuất, giữ nguyên 7 phút như Nội quy hiện hành nhưng bổ sung thêm quy định trong trường hợp cần thiết có thể rút thời gian xuống còn 5 phút tùy theo tình hình thực tế.
Hạnh Nhung