Tránh nguy cơ “bẫy thu nhập trung bình”
ĐB Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) cho rằng, để đạt mục tiêu Việt Nam trở thành nước phát triển vào năm 2045 (thậm chí sớm hơn nếu chúng ta biết cách vượt qua các giới hạn của chính mình), chúng ta phải vượt qua nhiều nguy cơ và thách thức, trong đó có nguy cơ “bẫy thu nhập trung bình”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự phiên họp sáng 30-10. Ảnh: QUANG PHÚC
ĐB cho rằng, muốn tránh nguy cơ này, nền kinh tế phải tăng trưởng cao trong trung và dài hạn, đồng thời phải có khả năng tự chủ, chống chịu và cạnh tranh quốc tế cao. Trong khi đó, qua các báo cáo, chúng ta đang có những dấu hiệu tiệm cận “bẫy thu nhập trung bình”.
Đó là sự lệ thuộc kép với FDI trong thị trường xuất khẩu và nhập khẩu; năng suất lao động, tỷ lệ nội địa hóa và giá trị gia tăng thấp so với khu vực; tài chính, ngân hàng, thị trường vốn, thị trường bất động sản còn nhiều rủi ro tiềm ẩn; thiếu nhân lực chất lượng cao, dân số đang già hóa, mức sinh giảm; môi trường đang tiếp tục xấu đi; khoảng cách giàu - nghèo ngày càng sâu rộng. Đặc biệt, thu nhập của người lao động, kể cả cán bộ, công viên chức còn thấp.
Các đại biểu Quốc hội dự phiên họp sáng 30-10. Ảnh: QUANG PHÚC
Theo ĐB Trương Trọng Nghĩa, giải pháp để không rơi vào "bẫy thu nhập trung bình" nhất thiết phải chuyển đổi phương thức và mô hình tăng trưởng, cụ thể là kinh tế trí tuệ, kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn, nếu không, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội gia nhập các quốc gia phát triển trong kỷ nguyên mới của nhân loại.
Mạnh dạn bổ nhiệm ngay những người có đức có tài
Một thách thức khác rất lớn và phải có giải pháp vượt qua là yếu tố con người, là nguồn nhân lực, nhân tố quyết định thành bại của mọi đường lối, chủ trương và pháp luật. ĐB Trương Trọng Nghĩa đề nghị có quyết định đột phá về thu nhập và đãi ngộ của đội ngũ này, theo nguyên tắc “lương của cán bộ, công viên chức phải ngang với mức sống trung bình của xã hội, để họ tập trung vào công vụ và không phải làm thêm để lo cho cuộc sống”, không thể để họ thuộc tầng lớp nghèo của xã hội.
Cùng với thu nhập nâng lên, cần thiết lập KPI hợp lý, áp dụng tưởng thưởng xứng đáng và chế tài nghiêm ngặt cho việc thực hiện KPI, đồng thời với những đãi ngộ hợp lý khác.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC
ĐB Trương Trọng Nghĩa cho rằng, để phát triển trong kỷ nguyên hiện tại, đào tạo và thu hút nhân tài là một nhu cầu bắt buộc và cấp bách. Trong việc bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo các ngành, các cấp, ĐB đề nghị áp dụng ngay những tiêu chuẩn, tiêu chí, cách thức khoa học và hợp lý để đánh giá và tuyển chọn bằng những thước đo khách quan, công tâm, vì lợi ích cao nhất của đất nước.
Quy hoạch cán bộ lãnh đạo phải là một quá trình thử thách và kiểm chứng, có lên, có xuống, có vào, có ra; cần trọng dụng và mạnh dạn bổ nhiệm ngay những người đã chứng minh được trình độ và năng lực thực chất, có nhiệt tâm cống hiến và đạo đức công vụ cao.
Cần tái cấu trúc hệ thống pháp luật
Ở khía cạnh khác, trong bài phát biểu của mình, ĐB Mai Thị Phương Hoa (Ninh Bình) nhấn mạnh đến vấn đề tái cấu trúc hệ thống pháp luật trong giai đoạn hiện nay.
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Ninh Bình). Ảnh: QUANG PHÚC
Theo ĐB, phải thẳng thắn thừa nhận rằng có những thời điểm nhất định, có những văn bản quy phạm pháp luật được xây dựng và phát triển theo hướng tự phát, không thực sự tuân thủ những nguyên lý cơ bản của hệ thống pháp luật, dẫn đến mâu thuẫn, chồng chéo, tạo ra điểm nghẽn, cản trở sự phát triển.
Trước yêu cầu phát triển bứt phá của đất nước trong giai đoạn từ nay tới năm 2045, thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, ĐB cho rằng cần tái cấu trúc hệ thống pháp luật.
Các đại biểu Quốc hội dự phiên họp sáng 30-10. Ảnh: QUANG PHÚC
ĐB Mai Thị Phương Hoa cho biết, Bộ Tư pháp đang chủ trì xây dựng Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”. Đây là một việc làm rất quan trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Nếu tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đã “thẳng hàng, ngay lối” thì hệ thống pháp luật cũng phải được tái cấu trúc để các văn bản pháp luật “thẳng hàng” và vững chãi, ổn định hơn; như vậy thể chế sẽ không còn là điểm nghẽn mà sẽ là động lực cho kiến tạo phát triển.
Kết thúc bài phát biểu, ĐB Mai Hoa trích dẫn nội dung bài báo trên Báo Sài Gòn Giải Phóng mà ĐB rất tâm đắc, đó là: “Thể chế chính là nền móng của quốc gia. Muốn đi nhanh, phải có thể chế khuyến khích sáng tạo. Muốn đi xa, phải có thể chế bảo đảm công bằng, nhân văn. Muốn đi vững, thể chế ấy phải được xây dựng trên niềm tin của nhân dân”.
LÂM NGUYÊN