Quy định rõ hơn về quy trình giao nhiệm vụ giám sát cho Tổ đại biểu HĐND
Một trong những nội dung dự thảo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (HĐND) (sửa đổi) lấy ý kiến ĐBQH là thẩm quyền và hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND. Cơ quan chủ trì soạn thảo trình 2 phương án. Phương án 1: Tổ đại biểu HĐND giám sát việc thi hành pháp luật ở địa phương khi được HĐND hoặc Thường trực HĐND cùng cấp giao. Phương án 2: Không quy định thẩm quyền của Tổ đại biểu HĐND.
Góp ý về nội dung này, đại biểu Vũ Hồng Luyến (Đoàn Hưng Yên) bày tỏ nhất trí với phương án 1, vì theo đại biểu, hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND là cầu nối trực tiếp giữa HĐND với cử tri tại đơn vị bầu cử. Thông qua tiếp xúc cử tri, nắm bắt thông tin từ cơ sở, Tổ đại biểu HĐND có điều kiện thuận lợi để thực hiện giám sát thực tế. Nếu không quy định thẩm quyền giám sát cho Tổ đại biểu HĐND, thì sẽ mất đi một kênh giám sát rất quan trọng, hiệu quả và gần dân nhất, đặc biệt khi chúng ta đang thực hiện chính quyền hai cấp.
Đại biểu Vũ Hồng Luyến (Đoàn Hưng Yên) bày tỏ nhất trí với phương án 1. (Ảnh: Quốc hội)
"Tôi đề nghị cơ quan soạn thảo quy định rõ hơn về Quy trình giao nhiệm vụ giám sát cho Tổ đại biểu HĐND, cung cấp kinh phí, tài liệu phục vụ giám sát, trách nhiệm báo cáo kết quả giám sát. Việc này nhằm chính thức hóa hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND, bảo đảm chất lượng, tập trung vào giám sát chuyên đề tại cơ sở và giải quyết các kiến nghị, bức xúc chính đáng của cử tri tại đơn vị bầu cử", đại biểu Vũ Hồng Luyến đề nghị.
Nêu ý kiến, đại biểu Siu Hương (Đoàn Gia Lai) cho rằng, thực tiễn cho thấy, Tổ đại biểu HĐND là những người gần dân, nắm chắc tình hình thực tế. Qua nhiều cuộc giám sát chuyên đề, giám sát từ thực tiễn phát sinh ngoài kế hoạch, họ đã phát hiện, kịp thời kiến nghị xử lý những bất cập trong quản lý đất đai, đầu tư công, chính sách dân tộc và an sinh xã hội…
Nhờ hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND, các nội dung kiến nghị được truyền tải nhanh hơn, giúp các cơ quan có thẩm quyền ở địa phương giải quyết kịp thời, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi pháp luật, tạo niềm tin trong nhân dân. Do vậy, đại biểu đoàn Gia Lai đồng ý theo phương án 1, nhất là trong bối cảnh đang đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xây dựng chính quyền gần dân, sát dân.
ĐBQH thảo luận ở hội trường sáng 24/10 về dự thảo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND (sửa đổi) - (Ảnh: Quốc hội)
Ngoài ra, đại biểu Siu Hương đề nghị, dự thảo luật quy định rõ hơn về trách nhiệm của Thường trực HĐND trong việc giao nhiệm vụ, theo dõi kết quả giám sát của Tổ đại biểu HĐND, bảo đảm hoạt động này không mang tính hình thức. Các cơ quan của HĐND và UBND tăng cường hỗ trợ về điều kiện, thông tin và phối hợp với Tổ đại biểu HĐND để họ có cơ sở đánh giá, kiến nghị xác đáng.
Theo báo cáo giải trình của cơ quan soạn thảo, hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND có địa phương thực hiện hiệu quả, có địa phương chưa hiệu quả, vì vậy, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) đề không nên quy định hoạt động giám sát của tổ đại biểu HĐND trong luật. Nếu Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND có kế hoạch giám sát lĩnh vực nào sẽ báo cáo với Thường trực HĐND hoặc tham gia giám sát vì thành viên của tổ cũng là thành viên của các ban của HĐND.
Cần có cơ chế ràng buộc trách nhiệm thực hiện kiến nghị sau giám sát
Góp ý về Điều 7: Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát, đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Đoàn Thừa Thiên Huế) cho rằng, còn thiếu chế tài xử lý trách nhiệm của người đứng đầu. Vì vậy, đề nghị bổ sung vào Khoản 3 nội dung: Người đứng đầu cơ quan, tổ chức chịu sự giám sát phải chịu trách nhiệm cá nhân nếu báo cáo không đúng thời hạn, nội dung hoặc không thực hiện giám sát. Đồng thời, bổ sung vào Khoản 4 nội dung: Trong trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát phải có báo cáo giải trình bằng văn bản gửi chủ thể giám sát và cấp có thẩm quyền để xem xét trách nhiệm.
Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Đoàn Thừa Thiên Huế) góp ý cho dự thảo luật sáng 24/10. (Ảnh: Quốc hội)
Đại biểu đoàn Thừa Thiên Huế nhận định, dự thảo luật chưa có cơ chế ràng buộc trách nhiệm thực hiện kiến nghị sau giám sát, dẫn đến tình trạng "giám sát xong là xong". Đề nghị bổ sung quy định chương hoặc điều riêng về theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kết luận, kiến nghị giám sát; trong đó quy định cơ quan chịu giám sát phải gửi báo cáo phản hồi trong thời hạn từ 30-60 ngày kể từ khi nhận được kết luận giám sát. Chủ thể giám sát có quyền công khai kết quả, kiến nghị cấp thẩm quyền xem xét trách nhiệm nếu không thực hiện
Cùng quan điểm, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Vĩnh Long) cho rằng, hiện nay các nghị quyết, kết luận hoặc kiến nghị giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và HĐND tuy có giá trị chính trị cao nhưng chưa có cơ chế pháp lý buộc thực hiện. Luật hiện hành chưa quy định rõ trách nhiệm, chế tài, thời hạn và cơ quan theo dõi việc thực hiện kiến nghị giám sát. Nhiều trường hợp cơ quan chịu giám sát chậm báo cáo hoặc chỉ "trả lời hình thức", không có kết quả cụ thể, dẫn đến tình trạng "giám sát xong là xong".
Theo đó, đại biểu đoàn Vĩnh Long kiến nghị bổ sung điều khoản riêng quy định: Cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu giám sát phải báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày nhận được văn bản. Cơ quan giám sát có quyền yêu cầu báo cáo bổ sung hoặc tiến hành giám sát lại nếu kết quả không đạt yêu cầu. Trường hợp không thực hiện hoặc cố tình trì hoãn, chủ thể giám sát được quyền kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét trách nhiệm của người đứng đầu.
Bổ sung cơ chế "truy cứu trách nhiệm hành chính hoặc kỷ luật" đối với người đứng đầu cơ quan không chấp hành kiến nghị giám sát - có thể dẫn chiếu sang Luật Cán bộ, công chức và Luật Tổ chức Chính phủ/HĐND-UBND.
Giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội định kỳ tổng hợp, công bố công khai danh mục cơ quan, địa phương chậm hoặc chưa thực hiện kiến nghị giám sát, tạo áp lực công khai và minh bạch.
Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình tiếp thu ý kiến của ĐBQH. (Ảnh: Quốc hội)
Báo cáo tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình cho biết trong buổi sáng có 19 phát biểu và 1 tranh luận đều rất thẳng thắn, trách nhiệm "Chúng tôi sẽ cập nhật, bổ sung ý kiến của đại biểu Quốc hội trên cơ sở ý kiến của ĐBQH, chúng tôi nghiên cứu kỹ lưỡng và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu tối đa ý kiến của ĐBQH để chỉnh lý dự thảo luật một lần nữa".
Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương đề nghị Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát khẩn trương chủ trì, phối hợp với các cơ quan tiếp thu, giải trình, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình Quốc hội thông qua; hoàn chỉnh dự thảo luật để gửi Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp rà soát kỹ thuật văn bản, với tinh thần bảo đảm chất lượng, không có ý kiến nào không được tiếp thu, giải trình, tạo sự đồng thuận cao, đúng theo kế hoạch và chương trình của kỳ họp.
Nguyễn Vân/VOV.VN