ĐBQH kiến nghị xem xét lại sự tồn tại của cơ sở giáo dục đại học vùng

2 giờ trướcBài gốc

Cơ sở giáo dục đại học không thể sáp nhập cơ học

Sáng 20/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) và Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân, đoàn TP.HCM (Ảnh: Quốc hội)

Theo đại biểu Nguyễn Quang Huân, đoàn TP.HCM, thực tế cho thấy, việc sáp nhập cơ học các trường đại học vào các đại học vùng, đại học quốc gia đã dẫn đến những hệ quả tiêu cực. Nhiều cơ sở trước đây rất mạnh, nhưng sau khi sáp nhập đã suy yếu nội lực, không còn tự chủ về tài chính. Do mất đi tính thu hút, các trường này thậm chí phải hạ thấp tiêu chuẩn đầu vào.

Việc tập trung nguồn lực cho cấp “tập đoàn” (đại học quốc gia, đại học vùng) mà không tập trung cho “tế bào” (các đơn vị cơ sở) sẽ khiến cả hệ thống không thể phát triển mạnh mẽ. Nếu mục tiêu là đưa các trường đại học Việt Nam vào nhóm tốt nhất thế giới, giải pháp là phát triển mạnh nội lực của từng cơ sở, chứ không phải sáp nhập cơ học.

Do đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân đề nghị cần xem xét có nên tồn tại Đại học vùng hay không. Đại học quốc gia và đại học vùng hiện nay có cơ cấu gần như nhau. Nếu mục tiêu là làm mạnh các cơ sở, việc coi đại học vùng là cơ sở không bám sát tinh thần này.

“Việc xem xét lại sự tồn tại của đại học vùng là cần thiết, có thể giới hạn ở hai Đại học Quốc gia để xây dựng thương hiệu Việt Nam”, đại biểu đoàn TP.HCM nhấn mạnh.

Kiến nghị xem xét lại sự tồn tại của đại học vùng

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Thi, đoàn Bắc Ninh cho rằng, về tổ chức bộ máy các đại học vùng hiện nay đang trở thành cấp trung gian hành chính, không được giao ngân sách vùng, không có thẩm quyền điều phối đầu tư nhân sự hay khoa học công nghệ. Như vậy, thay vì tinh gọn bộ máy đại học vùng lại làm tăng tầng nấc quản lý giữa bộ và các trường xuất hiện đầu mối phụ kéo dài thủ tục phân tán trách nhiệm.

Đại biểu Nguyễn Văn Thi, đoàn Bắc Ninh (Ảnh: Quốc hội)

“Điều này đi ngược với tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị là xóa bỏ cấp trung gian bảo đảm quản trị tinh gọn, thống nhất hiệu quả. Đại học vùng chưa tổ chức được việc sử dụng chung nguồn lực. Các chương trình liên thông đào tạo chung thì không được vận hành. Việc tăng đầu mối đã làm tăng thêm biên chế, sử dụng chung giảng viên thì mới dừng ở mức là điều chuyển giữa các trường”, đại biểu đoàn Bắc Ninh nêu rõ.

Về vấn đề tự chủ, đại biểu cho biết, thực tế các trường đại học thành viên của đại học vùng có tư cách pháp nhân, có đủ năng lực và quy mô hoạt động độc lập song vẫn còn bị ràng buộc bởi cơ chế hai tầng. Đó là phải trình qua vùng rồi mới tiến đến bộ trong các thủ tục đầu tư mở ngành hợp tác quốc tế, dẫn đến mất cơ hội và giảm tính linh hoạt.

Về vấn đề nhận diện thương hiệu, thương hiệu vùng chưa được nhận diện rõ ràng. Nhiều ngành xã hội ghi nhận tên trường thành viên hơn tên đại học vùng, làm hạn chế năng lực cạnh tranh ảnh hưởng đến xếp hạng và hợp tác quốc tế.

Từ thực trạng này, đại biểu Nguyễn Văn Thi đề nghị cần tiếp tục có đánh giá kỹ lưỡng về vị trí, vai trò và hiệu quả hoạt động của mô hình đại học vùng trong thời gian qua, để nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, hoàn thiện dự thảo Luật Giáo dục đại học lần này. Từ đó, tạo hành lang pháp lý và phát huy vai trò mở đường, sửa đường kiến tạo, phát triển xây dựng khi xây dựng luật nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục đại học.

“Tôi đề nghị cần xem xét thật kỹ lưỡng, xem có tiếp tục duy trì mô hình đại học vùng không bởi những tồn tại bất cập như đã nêu ở trên. Đáng nói là những tồn tại bất cập này không phải là mới mà đã duy trì kéo dài nhiều năm nay”, đại biểu đoàn Bắc Ninh nhấn mạnh.

Để chuyển đổi các đại học vùng hiện hữu phù hợp, đại biểu đề xuất tổ chức lại để tạo động lực cho các trường đại học thành viên phát triển mạnh hơn, trong đó đối với các trường đại học thành viên đã có bề dày truyền thống, có thương hiệu, có thể cho tổ chức lại trở thành trường thuộc bộ, để đảm bảo quyền tự chủ đầy đủ toàn diện theo đúng tinh thần Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị.

Nhóm PV/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/dbqh-kien-nghi-xem-xet-lai-su-ton-tai-cua-co-so-giao-duc-dai-hoc-vung-post1247375.vov