Đại biểu Ma Thị Thúy tham gia phát biểu ý kiến thảo luận.
Đại biểu Ma Thị Thúy nhấn mạnh dự án này là niềm mong ước của nhân dân cả nước, tăng cường kết nối vùng miền, tạo động lực chuyển dịch kinh tế, phân bổ dân cư và đáp ứng nhu cầu vận tải trên hành lang trục Bắc Nam và đi lại của người dân được thuận tiện hơn.
Đại biểu nêu, theo báo cáo của Chính phủ, dự án sẽ đi qua 20 tỉnh, diện tích đất triển khai dự án này hơn 10.827 ha; tác động đến cuộc sống của hơn 120 nghìn người dân. Vấn đề đặt ra là cần có phương án thu hồi đất, bồi thường tái định cư người dân một cách thỏa đáng, phù hợp, vì thời gian qua việc bồi thường hỗ trợ tái định cư gặp nhiều khó khăn, mặc dù đã cho phép tách gói bồi thường, hỗ trợ tái định cư riêng. Nhưng trong quá trình triển khai dự án đều gặp vướng. Do đó, rất cần xây dựng phương án đảm bảo sinh kế của người dân, vấn đề việc làm của người dân sau thu hồi đất, quá trình triển khai dự án và sau dự án hoàn thành.
“Với tổng mức đầu tư hơn 1.700.000 tỉ đồng và thời gian thực hiện dự án trong 10 năm, vậy có phát sinh không? Mức độ phát sinh như thế nào? Khả năng bố trí vốn như thế nào chưa được thể hiện rõ tại Tờ trình của Chính phủ”- đại biểu bày tỏ băn khoăn.
Đại biểu đề nghị Chính phủ cần đánh giá đầy đủ hơn về khả năng vốn, bố trí vốn cho từng giai đoạn. Việc hấp thu nguồn vốn, cân đối nguồn vốn, đặc biệt là phải tính toán kỹ dự phòng các phương án về phân bổ vốn cũng như đối với các địa phương có dự án đi qua thì việc bố trí vốn tương ứng để đảm bảo cho kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh ở địa phương. Đồng thời, xác định rõ hơn về hình thức đầu tư, phương án thanh toán nợ công, và các khoản vay. Chính phủ cũng cần làm rõ mốc thời gian thực hiện và hoàn thành để có cơ sở các đại biểu Quốc hội cho ý kiến và tham gia góp ý hoàn thiện Nghị quyết.
Về nguồn nhân lực, đại biểu Ma Thị Thúy cho rằng, Chính phủ cần sớm nghiên cứu điều kiện thực tiễn của Việt Nam để xem xét lực chọn công nghệ phù hợp. Theo đó, cần sớm có đề án hoặc kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực để tiếp cận công nghệ vận hành, sử dụng các thiết bị.
Theo đại biểu, đây là bước quan trọng cần có sự chủ động và chuẩn bị kỹ càng, càng sớm càng tốt. Tránh tình trạng phụ thuộc và lệ thuộc vào tất cả bên ngoài khi vận hành dự án. Mặt khác, việc nghiên cứu ngành công nghiệp phụ trợ, sản xuât linh kiện, máy móc đảm bảo trong quá trình vận hành cũng cần được đánh giá và nghiên cứu triển khai.
Đại biểu nhấn mạnh, đây là dự án quan trọng cấp quốc gia được trình theo quy định của Luật Đầu tư công, dự án có quy mô lớn, trải dài 3 miền của Tổ quốc, đề nghị Chính phủ quan tâm công tác thông tin, tham vấn lấy ý kiến của người dân tạo sự đồng tình hưởng ứng của người dân trong tổ chức triển khai dự án này. Để dự án được phát huy hiệu quả cao nhất đáp ứng với sự mong đợi của nhân dân cả nước.
Ngọc Hưng