Tham gia góp ý về “Văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực” (Điều 57 của Luật hiện hành), ĐBQH Phạm Thị Xuân, công chức Huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa cho rằng, Khoản 2 Điều 57 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định: Văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực toàn bộ hoặc một phần do có văn bản quy phạm pháp luật khác thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung thì văn bản quy định chi tiết, quy định biện pháp cụ thể để tổ chức, hướng dẫn thi hành văn bản đó tiếp tục có hiệu lực trong trường hợp không trái với văn bản quy phạm pháp luật thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung, trừ trường hợp được công bố hết hiệu lực toàn bộ hoặc một phần. Văn bản công bố phải được đăng tải trên cổng báo điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật.”. Đây là quy định rất mới với tư duy, cách làm đột phá, thay đổi toàn bộ cách ban hành văn bản quy định chi tiết trước đây.
Theo đó, văn bản quy định chi tiết cũ vẫn có hiệu lực nếu Luật, nghị quyết, pháp lệnh mới được ban hành không có nội dung trái với nội dung đã được quy định chi tiết. Điều này góp phần giảm tải cho công tác ban hành văn bản quy định chi tiết, hạn chế việc chậm ban hành vì đã có sẵn văn bản quy định chi tiết; đồng thời, tạo thuận lợi cho việc theo dõi, tuân thủ pháp luật của người dân, doanh nghiệp. Cơ quan nhà nước chỉ phải ban hành quy định chi tiết đối với nội dung mới; các nội dung được kế thừa từ luật, nghị quyết, pháp lệnh cũ thì tiếp tục thực hiện theo văn bản quy định chi tiết hiện hành.
Tuy nhiên, nếu sửa như khoản 16 Điều 1 của dự thảo Luật thì dẫn tới toàn bộ văn bản quy định chi tiết sẽ hết hiệu lực như giai đoạn vừa qua và việc chậm ban hành văn bản quy định chi tiết cũng lại vướng những tồn tại, hạn chế được nêu trong các báo cáo của Chính phủ. Người dân, doanh nghiệp lại chờ văn bản quy định chi tiết mới được ban hành...
Do đó, đại biểu đề nghị chưa sửa đổi quy định tại khoản 2 Điều 57 để quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đi vào cuộc sống và nếu thực sự vướng mắc thì khi đó Chính phủ đề xuất Quốc hội sửa đổi.
Trường hợp, Chính phủ vẫn đề xuất sửa đổi khoản 2 Điều 57 thì đề nghị báo cáo rõ với Quốc hội những khó khăn, vướng mắc của việc tuân thủ quy định tại khoản 2 Điều 57 của Luật hiện hành đối với việc xây dựng các văn bản quy định chi tiết của các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 để làm căn cứ cho đại biểu Quốc hội xem xét, quyết định.
Góp ý về tài liệu kèm theo hồ sơ dự án Luật, nghị quyết, đại biểu Phạm Thị Xuân cho rằng, Luật hiện hành đã bỏ quy định hồ sơ dự án Luật phải có văn bản quy định chi tiết kèm theo. Tuy nhiên, hiện nay, Luật của Quốc hội được ban hành theo tinh thần chỉ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, còn những vấn đề thực tiễn thường xuyên biến động thì giao Chính phủ, Bộ, ngành quy định để bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thực tiễn. Như vậy, sẽ có nhiều nội dung giao cho Chính phủ và các cơ quan ban hành văn bản dưới luật, nếu không có dự thảo văn bản quy định chi tiết, văn bản hướng dẫn kèm theo thì đại biểu Quốc hội rất khó hình dung được quy định của luật sẽ được thực thi, triển khai như thế nào.
Ngoài ra, việc soạn thảo song song văn bản quy định chi tiết như trước đây có ưu điểm là nếu nội dung nào khó quy định chi tiết thì sẽ có cơ hội chỉnh lý ngay tại dự thảo Luật trước khi Quốc hội thông qua. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định hồ sơ trình Quốc hội cho ý kiến và hồ sơ trình Quốc hội thông qua phải bao gồm dự thảo văn bản quy định chi tiết.
Việc theo dõi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều là rất khó so với Luật sửa đổi toàn diện. Tại kỳ họp này, có rất nhiều luật được sửa đổi, bổ sung; một số luật đã có bản hợp nhất kèm theo hồ sơ nên đại biểu thuận tiện hơn nhiều trong theo dõi, đóng góp ý kiến. Tuy nhiên, vẫn còn một số luật không có văn bản hợp nhất. Do đó, đề nghị bổ sung quy định về hồ sơ tài liệu gửi Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với các luật, nghị quyết sửa đổi, bổ sung thì cần có bản hợp nhất của dự thảo Luật, nghị quyết sửa đổi, bổ sung và Luật, nghị quyết hiện hành.
Quốc Hương