Những năm qua, Đề án số 01-ĐA/TU, ngày 6/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Nông dân (HND) các cấp trong xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, tham gia hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm góp phần xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025 (gọi tắt là Đề án số 01-ĐA/TU) đã thực sự trở thành động lực lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống sản xuất của người nông dân. Sau hơn 3 năm triển khai, những đổi thay tích cực đã hiện rõ từ nếp nghĩ đến cách làm, từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ đến chuỗi liên kết bền vững. Tư duy "kinh tế nông nghiệp" dần được định hình, mở ra hướng đi mới cho một nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và gắn với xây dựng NTM.
Hợp tác xã nông nghiệp Yên Trị (huyện Yên Thủy) đảm bảo an toàn thực phẩm từ khâu thu hái, phân loại, làm sạch đến chế biến và bảo quản sản phẩm.
Tư duy thay đổi - cách làm đổi mới
Một trong những chuyển biến rõ nét nhất mà Đề án số 01-ĐA/TU mang lại là thay đổi trong tư duy sản xuất của người nông dân. Từ chỗ sản xuất đơn lẻ, manh mún, nay nhiều nông dân đã tiếp cận mô hình sản xuất hàng hóa, có tính toán thị trường, truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu.
Đến giữa năm 2024, toàn tỉnh có 677 mô hình sản xuất nông nghiệp hoạt động hiệu quả. Trong đó có 79 hợp tác xã (HTX), 202 tổ hợp tác và hàng trăm tổ hội, chi hội nghề nghiệp - cao gấp 2 đến 4 lần so với chỉ tiêu ban đầu của đề án. Nhiều mô hình đã hình thành chuỗi liên kết ổn định với doanh nghiệp, siêu thị và sàn thương mại điện tử. Toàn tỉnh hiện có 158 sản phẩm OCOP, trong đó phần lớn đã có mã QR truy xuất, từng bước mở rộng thị trường trong và ngoài nước.
Tại huyện Tân Lạc, mô hình liên kết tiêu thụ bưởi đỏ Tân Lạc giữa các HTX, tổ hợp tác và doanh nghiệp được đánh giá là điển hình. Nhờ áp dụng quy trình sản xuất an toàn, ghi chép đầy đủ nhật ký, đăng ký mã số vùng trồng và được hỗ trợ xúc tiến thương mại, sản phẩm bưởi đỏ Tân Lạc đã vào được hệ thống siêu thị tại Hà Nội và một số tỉnh phía Nam, thậm chí còn được xuất khẩu.
Ông Dương Đức Tính, thành viên HTX sản xuất, chế biến và tiêu thụ bưởi đỏ Tân Lạc cho biết: Đến nay, HTX có tổng diện tích trồng bưởi 50 ha. Toàn bộ cây trồng được chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Trong quá trình xây dựng và giữ gìn thương hiệu của loại quả đặc sản này, HTX luôn nhận được sự quan tâm, đồng hành, hỗ trợ của các cấp, ngành, địa phương, trong đó không thể không kể đến các cấp HND. Bên cạnh cơ hội được tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi, được cung ứng vật tư nông nghiệp, HND còn có thể tư vấn, cung cấp thông tin thị trường, xu hướng tiêu dùng, giúp HTX điều chỉnh sản xuất theo nhu cầu thị trường, tránh rủi ro tồn đọng sản phẩm.
Hỗ trợ thiết thực, phát huy vai trò Hội Nông dân
Để tạo đà cho những chuyển biến trên, từ năm 2021 đến nay, tỉnh Hòa Bình đã huy động nguồn lực lớn với tổng vốn hơn 8.700 tỷ đồng. Trong đó, nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia, nguồn Quỹ Hỗ trợ nông dân, nguồn từ các chương trình phối hợp là 921,559 tỷ đồng (đạt 562% so với chỉ tiêu Đề án); ngân sách địa phương 134,642 tỷ đồng (đạt 105% so với chỉ tiêu đề án); trên 6.700 tỷ đồng là vốn tín dụng ưu đãi. Quỹ Hỗ trợ nông dân tăng gần gấp đôi, đạt trên 45 tỷ đồng, hỗ trợ hàng nghìn lượt hội viên nông dân mở rộng mô hình sản xuất.
HND các cấp đóng vai trò nòng cốt trong triển khai Đề án số 01-ĐA/TU. Hơn 3 năm qua, Hội đã tổ chức hơn 1.000 lớp tập huấn kỹ thuật, chuyển giao khoa học công nghệ, tổ chức 77 cuộc xúc tiến thương mại, hàng chục hội chợ và phiên chợ nông sản. Từ chỗ thụ động chờ thị trường, người nông dân giờ đây đã có điều kiện trực tiếp mang sản phẩm đi quảng bá, mở rộng mạng lưới tiêu thụ. Đặc biệt, các cấp Hội hỗ trợ xây dựng 15 cửa hàng nông sản, thực phẩm an toàn tại các huyện, thành phố. Các cửa hàng này đã trở thành điểm quảng bá và tiêu thụ các sản phẩm OCOP, nông sản an toàn được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ cho nông dân trong và ngoài tỉnh.
Song song với đó, các mô hình "hàng cây nông dân", "đường hoa nông dân", "vườn mẫu", "khu dân cư kiểu mẫu" cũng được nhân rộng ở nhiều địa phương, góp phần cải thiện môi trường, cảnh quan nông thôn và nâng cao tiêu chí NTM. Đến nay, các cấp HND duy trì và xây dựng mới 730 mô hình bảo vệ môi trường nông thôn; xây dựng được trên 330 "hàng cây nông dân” có gắn biển của Hội.
Đồng chí Bùi Đức Biên, Phó Chủ tịch HND tỉnh nhấn mạnh: "Chúng tôi xác định muốn đi đường dài phải thay đổi từ tư duy. Khi nông dân coi việc sản xuất là làm kinh tế, coi sản phẩm là tài sản thì họ sẽ chủ động hơn trong việc liên kết, đảm bảo chất lượng, truy xuất nguồn gốc. Hội chỉ là người đồng hành, kiến tạo môi trường và hỗ trợ đúng lúc. Nông dân đã phát huy tốt hơn vai trò là chủ thể, tham gia hợp tác, liên kết, chuyển đổi cơ cấu sản xuất, phát triển kinh tế, khôi phục và phát triển ngành nghề nông thôn, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng NTM, nâng cao thu nhập và đời sống vật chất, tinh thần của cư dân nông thôn”.
Để Đề án số 01-ĐA/TU tiếp tục là nền tảng
Đề án số 01-ĐA/TU được ban hành kịp thời đã cụ thể hóa một số nội dung trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Hòa Bình lần thứ XVII, có ý nghĩa quan trọng và sát với tình hình thực tế tại địa phương. Nêu cao vai trò, trách nhiệm của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương trong việc tham gia, phối hợp, thực hiện các chương trình, dự án huy động các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, gắn với các Chương trình mục tiêu quốc gia. Qua đó hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, đầu tư mở rộng quy mô sản xuất theo chuỗi liên kết, hình thành các vùng sản xuất, từng bước xây dựng thương hiệu cho sản phẩm.
HND các cấp trong tỉnh đoàn kết, phát triển vững mạnh về mọi mặt; tư duy sản xuất, kinh doanh của nông dân không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng, phát huy lợi thế vùng, miền, địa phương, thích ứng với biến đổi khí hậu. Hệ thống tổ chức sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp ngày càng được hoàn thiện; tỷ lệ nông sản qua chế biến tăng dần, thị trường tiêu thụ được mở rộng, xuất khẩu tăng nhanh cả về sản lượng, giá trị và tỷ trọng sản phẩm chất lượng cao; đưa nông nghiệp tiếp tục phát triển cả về quy mô và trình độ sản xuất, duy trì tăng trưởng ở mức khá, khẳng định vị thế là trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực của tỉnh.
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, song Đề án số 01-ĐA/TU đối diện với một số thách thức như: Tình trạng sản xuất nhỏ lẻ còn phổ biến; năng lực quản trị của nhiều HTX hạn chế; chuyển đổi số mới dừng ở mức cơ bản, chủ yếu sử dụng nhật ký giấy, chưa đồng bộ hóa hệ thống phần mềm quản lý. Không ít nông dân lớn tuổi còn e ngại kỹ thuật số, chưa quen với thương mại điện tử. Ngoài ra, nhu cầu đào tạo cán bộ Hội, nhất là ở cấp xã về kỹ năng kết nối thị trường, phân tích nhu cầu tiêu dùng, xây dựng thương hiệu và quản trị chuỗi giá trị cần được quan tâm...
Theo đánh giá của đồng chí Bùi Đức Hinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh: Đề án số 01-ĐA/TU đã đặt nền móng rất căn bản cho sự chuyển dịch từ sản xuất sang kinh tế nông nghiệp. Sau hơn 3 năm triển khai, Đề án không chỉ tạo ra thay đổi trên ruộng vườn, mà quan trọng hơn đã khơi dậy tinh thần chủ động, tư duy làm kinh tế và khát vọng vươn lên của người nông dân. Đây chính là nền tảng để Hòa Bình tiếp tục phát triển nông nghiệp hiện đại, xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và nâng cao đời sống nông dân trong những năm tiếp theo.
Giai đoạn tới, cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể các cấp trong tỉnh cần tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự phối hợp chỉ đạo thống nhất của chính quyền, các sở, ban, ngành, đoàn thể các cấp trong việc hỗ trợ nông dân, lắng nghe ý kiến, kiến nghị, tâm tư, nguyện vọng và động viên nông dân hăng hái thi đua sản xuất. Tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa của Đề án số 01-ĐA/TU gắn với các phong trào thi đua yêu nước do Trung ương và tỉnh phát động. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 46-NQ/TW, ngày 20/12/2023 của Bộ Chính trị về đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của HND Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới. Tỉnh tiếp tục ưu tiên nâng cao năng lực HTX, thúc đẩy số hóa và hỗ trợ nông dân tiếp cận thị trường một cách thực chất hơn. Tỉnh Hòa Bình cũng xác định tiếp tục hoàn thiện chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản, mở rộng vùng nguyên liệu gắn với sản phẩm đặc trưng, tăng cường liên kết công - tư và phát triển NTM bền vững...
Thu Hằng
* Nhóm ý kiến:
Tập trung sâu vào chất lượng nông sản gắn với chuỗi giá trị
Nguyễn Phùng Chinh
Chủ tịch Hội Nông dân huyện Lương Sơn
Đề án số 01-ĐA/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực sự là kim chỉ nam, tiếp thêm sức mạnh cho các cấp Hội Nông dân trong hành trình đồng hành cùng bà con, mang lại những chuyển biến rõ rệt về năng lực tổ chức Hội và hiệu quả hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Để Đề án tiếp tục phát huy hiệu quả mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới, chúng tôi xác định cần tập trung sâu vào nâng cao chất lượng nông sản gắn với chuỗi giá trị và thị trường tiêu thụ bền vững. Điều này đòi hỏi phải đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật, đặc biệt là các quy trình sản xuất an toàn, bền vững đến từng hộ, từng hợp tác xã. Việc phát huy tối đa hiệu quả nguồn Quỹ hỗ trợ nông dân và các nguồn vốn chính sách, đi kèm với hướng dẫn sử dụng vốn bài bản sẽ giúp nông dân có đủ lực để đầu tư và phát triển sản xuất quy mô, hiện đại hơn.
Nâng cao kỹ năng quản lý và hiểu về thị trường cho nông dân
Vũ Thị Lệ Thủy
Giám đốc HTX 3T nông sản Cao Phong, thị trấn Cao Phong (Cao Phong)
Khó khăn lớn nhất của nhiều hợp tác xã, tổ hợp tác hiện nay là thiếu người có kỹ năng quản lý và hiểu về thị trường. Cán bộ hợp tác xã chủ yếu là kiêm nhiệm, ít người được đào tạo bài bản. Ngoài ra, chuyển đổi số mới dừng ở việc ghi chép nhật ký điện tử, còn bán hàng hay kết nối trên sàn thương mại điện tử thì nông dân còn khá lúng túng. Do đó, một trong những mong muốn lớn nhất với nhiều hợp tác xã, nhóm sản xuất là được các cấp Hội Nông dân đồng hành, kết nối, tạo điều kiện để họ được đào tạo sâu hơn về kỹ năng thương mại và có cán bộ chuyên môn hỗ trợ hợp tác xã sát thực tế. Qua đó góp phần đưa nông nghiệp tỉnh Hòa Bình tiếp tục phát triển cả về quy mô và trình độ sản xuất.
Nghĩa cử của thầy cô tiếp thêm sức mạnh cho con em trước kỳ thi
Bùi Thị Liên
Thị trấn Vụ Bản, huyện Lạc Sơn
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông là cột mốc quan trọng không chỉ đối với học sinh lớp 12, mà còn là sự quan tâm của mỗi gia đình. Là phụ huynh có con học lớp 12, tôi rất xúc động khi biết các thầy, cô giáo trong nhà trường tự nguyện tổ chức các lớp ôn luyện miễn phí cho học sinh vào các buổi tối và cuối tuần. Không màng vất vả, không đòi hỏi thù lao, các thầy cô kiên trì đồng hành cùng học trò từ từng bài toán khó, từng đoạn văn nghị luận, từng dạng đề thi sát với cấu trúc của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đây không chỉ là sự hỗ trợ về học thuật, mà còn là nguồn động viên rất lớn về mặt tinh thần cho các em.
Hành động ấy, đối với chúng tôi - những người làm cha mẹ thấy rằng vô cùng ý nghĩa và thiết thực. Trong thời buổi kinh tế còn nhiều khó khăn, việc con em được ôn tập một cách bài bản, khoa học, lại hoàn toàn miễn phí là điều quý giá, giảm bớt gánh nặng tài chính cho nhiều gia đình. Nhưng hơn cả, chúng tôi cảm nhận được tấm lòng, sự tận tụy và tâm huyết mà các thầy cô dành trọn cho học trò thân yêu của mình.