Khu Công nghiệp Đông Phố Mới được thành lập tại Quyết định số 717/QĐ-UBND ngày 30/3/2009 của UBND tỉnh, thời gian hoạt động của khu công nghiệp là 50 năm. Hiện khu có 42 dự án, trong đó có 41 dự án đang hoạt động ổn định, 1 dự án đang xây dựng. Tổng diện tích đất đã cho các nhà đầu tư thuê là 53,1 ha, tỷ lệ lấp đầy khu công nghiệp là 89,7%.
Theo báo cáo của Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh, hiện tổng vốn đầu tư các dự án trong khu công nghiệp này là 1.108,8 tỷ đồng. Các ngành nghề sản xuất - kinh doanh chính hoạt động trong khu công nghiệp bao gồm: 2 dự án may mặc (1 dự án đang xây dựng); 28 dự án kho chứa hàng hóa; 12 dự án với những ngành nghề như: xưởng chế biến gỗ, bê tông, chế biến nông sản, dược liệu, gas, lâm sản, sản xuất bia, lắp ráp bình nước nóng, cơ khí, chế biến đá, sản xuất phân bón.
Năm 2024, doanh thu của Khu Công nghiệp Đông Phố Mới đạt 157,9 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước (qua cơ quan thuế và hải quan) hơn 170 tỷ đồng, chiếm 19,7 % so với tổng nộp ngân sách nhà nước của các khu công nghiệp. Giá trị sản xuất công nghiệp đạt 259 tỷ đồng, chiếm 1,35% giá trị sản xuất công nghiệp của các khu công nghiệp. Các doanh nghiệp trong khu công nghiệp này hiện đang tạo việc làm cho 808 lao động, với mức lương bình quân từ 6,4 triệu đồng/người/tháng.
Trước thông tin tỉnh chủ trương di chuyển các doanh nghiệp trong khu công nghiệp để phụ xây dựng nhà ga mới và quy hoạch đô thị theo mô hình TOD, các doanh nghiệp đều bày tỏ đồng tình với chủ trương chung, tuy nhiên vẫn còn một số băn khoăn nhất định.
Nhà máy May thêu xuất khẩu thuộc Tổng Công ty Babeeni Việt Nam vừa được khánh thành giữa năm 2022, với tổng vốn đầu tư khoảng 115 tỷ đồng. Mỗi năm nhà máy sản xuất và xuất khẩu trên 3 triệu sản phẩm, tạo việc làm cho 400 lao động. Ông Trịnh Nguyên Phương, Giám đốc Công ty TNHH Babeeni Chi nhánh khu vực Lào Cai (Tổng Công ty Babeeni Việt Nam) bày tỏ lo lắng bởi khu nhà xưởng, nhà ở công nhân vừa được đầu tư chưa hoạt động được bao lâu nay lại phải di chuyển.
Ông Phương chia sẻ với những doanh nghiệp sản xuất và sử dụng nhiều lao động như Babeeni trong thời gian di chuyển và xây dựng cơ sở vật chất mới phải dừng sản xuất sẽ thiệt hại không nhỏ. Ông Phương bày tỏ nguyện vọng sau này tỉnh sẽ quy hoạch khu TOD tại đây, tạo điều kiện cho doanh nghiệp được chuyển đổi mô hình sản xuất hoặc nếu phải di chuyển thì được tỉnh vận dụng các cơ chế, chính sách đặc thù trong giải phóng mặt bằng để doanh nghiệp giảm bớt khó khăn.
Công ty TNHH Sơn Lan Lào Cai với ngành nghề kinh doanh chính là dịch vụ thương mại, cung cấp hàng hóa nhu yếu phẩm hiện đang thuê 2 kho chứa hàng hóa với tổng diện tích gần 1 ha. Doanh nghiệp đầu tư kinh doanh từ năm 2015, hiện thời gian thuê vẫn còn khá dài. Ông Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc công ty mong muốn được tỉnh tạo điều kiện để doanh nghiệp được di chuyển đến địa điểm mới có kết nối giao thông thuận tiện phù hợp với hoạt động của doanh nghiệp.
Tại cuộc làm việc mới đây giữa Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh với các doanh nghiệp hoạt động trong Khu Công nghiệp Đông Phố Mới, hầu hết doanh nghiệp đều bày tỏ mong muốn được di chuyển đến vị trí mới gần cửa khẩu bởi đặc thù của doanh nghiệp đang hoạt động tại đây là sản xuất, kinh doanh các mặt hàng liên quan đến xuất - nhập khẩu. Các doanh nghiệp cũng cho biết khi thành lập khu công nghiệp, các doanh nghiệp đều ký hợp đồng thuê đất 50 năm nên đã đầu tư kinh phí rất lớn xây dựng cơ sở vật chất, vì vậy mong muốn tỉnh có cơ chế hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng phù hợp.
Theo Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh, ước tính chi phí giải phóng mặt bằng các dự án trong khu công nghiệp khoảng 775 tỷ đồng (bằng 70% tổng mức đầu tư các dự án trong khu công nghiệp). Chi phí trên chưa bao gồm các công trình hạ tầng kỹ thuật do nhà nước đầu tư như đường giao thông, điện chiếu sáng, hệ thống xử lý nước thải, cây xanh, cổng, hàng rào, hệ thống thoát nước, nhà điều hành...
Cùng với đó, chi phí hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh cho các doanh nghiệp được tính theo điểm b khoản 3 Điều 20 Nghị định số 88/2024/NĐ-CP ngày 15/7/2024 Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất dự kiến khoảng 50 tỷ đồng (30% một năm thu nhập sau thuế, theo mức bình quân của 3 năm liền kề).
Về phương án dự kiến di chuyển, đối với các doanh nghiệp hoạt động kho bãi chứa hàng hóa xuất - nhập khẩu, Ban Quản lý Khu kinh tế đề nghị di chuyển các dự án trên đến khu Kim Thành - Bản Vược. Đối với các doanh nghiệp hoạt động sản xuất hàng hóa dự kiến di chuyển về cụm công nghiệp Thống Nhất 2. Đối với 2 dự án may mặc đề nghị UBND tỉnh xem xét bố trí về Khu công nghiệp Bắc Duyên Hải.
Ông Vương Trinh Quốc, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh cho biết: Hiện, ban đang phối hợp với Sở Xây dựng khảo sát các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh để xây dựng phương án di chuyển phù hợp sao cho thuận lợi nhất cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, để đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư và các ưu đãi hiện có của các doanh nghiệp khi di chuyển đến vị trí mới.
Mạnh Dũng