Các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ Hà Nội chiều 5-11. Ảnh: Như Ý
"Thực hành tiết kiệm muốn bền vững phải gắn với lợi ích"
Theo dự thảo Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi), đại biểu Trương Xuân Cừ (Đoàn Hà Nội) cho rằng, một trong những bất cập của Luật hiện hành là phạm vi điều chỉnh còn hẹp, chủ yếu tập trung vào khu vực Nhà nước. Trong khi đó, thực hành tiết kiệm cần được mở rộng ra toàn xã hội, từ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức chính trị - xã hội đến từng người dân.
Phân tích thực tiễn, đại biểu Trương Xuân Cừ cho rằng, cơ chế giám sát, thanh tra và xử lý vi phạm trong lĩnh vực tiết kiệm, chống lãng phí chưa hiệu quả. Nhiều cuộc giám sát của Quốc hội rất công phu, nhưng việc triển khai sau kết luận vẫn chưa mạnh mẽ, chưa thực chất. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cụ thể, tăng chế tài với người đứng đầu khi để xảy ra lãng phí, đồng thời, có cơ chế khen thưởng xứng đáng cho các đơn vị, cá nhân thực hiện tốt.
Đại biểu Lê Quân (Đoàn Hà Nội) phát biểu. Ảnh: Như Ý
Trong khi đó, đại biểu Lê Quân (Đoàn Hà Nội) cho rằng, cần có cơ chế thưởng, khuyến khích vật chất đối với tập thể, cá nhân thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hiệu quả. Đại biểu nhấn mạnh, thực hành tiết kiệm không chỉ là hạn chế chi tiêu mà là sử dụng hiệu quả, mang lại lợi ích cụ thể cho tổ chức, cá nhân.
Theo đại biểu, hiện nay, pháp luật mới chú trọng đến khâu thanh tra, kiểm tra, xử lý kỷ luật, trong khi chưa có cơ chế thưởng, khuyến khích cho các tập thể, cá nhân có sáng kiến tiết kiệm, sử dụng hiệu quả nguồn lực. Vì vậy, cần bổ sung quy định về chế độ khen thưởng, tăng thu nhập hoặc thưởng vật chất cho các sáng kiến, giải pháp giúp tiết kiệm ngân sách, chống lãng phí hiệu quả.
“Thực hành tiết kiệm muốn bền vững phải gắn với lợi ích. Giống như mô hình khoán 10 trước đây, nếu không có lợi ích cụ thể thì khó khơi dậy tinh thần chủ động của mỗi người”, đại biểu Lê Quân phân tích.
Đại biểu Lê Quân cũng cho rằng, khu vực sự nghiệp công lập là nơi cần áp dụng mạnh mẽ cơ chế thưởng, bởi đây còn nhiều tiềm năng tiết kiệm nguồn lực, nhất là trong quản lý tài sản, sử dụng nhân lực và tái cấu trúc tổ chức.
Giúp người nộp thuế cảm thấy “tự hào khi được đóng góp cho ngân sách”
Thảo luận về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đại biểu Lê Nhật Thành (Đoàn Hà Nội) đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định miễn thuế cho phần “tiền làm thêm giờ”, “tiền ca đêm”, do đây là các khoản thu nhập có tính chất động viên người lao động.
Đại biểu Lê Nhật Thành (Đoàn Hà Nội) phát biểu. Ảnh: Trọng Phú
Theo đại biểu, việc tính thuế đối với các khoản này sẽ làm giảm tính khuyến khích của chính sách thưởng, vượt năng suất lao động..., đồng thời, gây thiệt thòi cho người lao động, nhất là lao động làm ca đêm, làm thêm giờ, lao động phổ thông. Bên cạnh đó, đối với thu nhập chịu thuế từ thừa kế, quà tặng, cần làm rõ tiêu chí xác định tài sản không đăng ký để bảo đảm tính minh bạch và tránh áp dụng tùy tiện.
Cùng về nội dung trên, đại biểu Lê Quân góp ý, thuế thu nhập cá nhân phải được thiết kế bảo đảm công bằng và tạo động lực làm việc, cống hiến, giúp người nộp thuế cảm thấy “tự hào khi được đóng góp cho ngân sách”. Đại biểu cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh hiện chỉ mang tính tạm chấp nhận, song chưa có cơ chế điều chỉnh linh hoạt theo tiền lương cơ sở hoặc lương tối thiểu.
Đại biểu Lê Quân đề nghị bổ sung quy định giao Chính phủ điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động thu nhập, giá cả và đời sống của người dân. Đồng thời, cơ quan soạn thảo cần làm rõ quy định miễn thuế thu nhập đối với các trường hợp chuyển nhượng, tặng cho bất động sản trong quan hệ gia đình (vợ chồng, ông bà - cháu nuôi, anh chị em ruột...), tránh cách hiểu khác nhau gây vướng mắc trong thực tiễn.
Đặc biệt, cần miễn thuế đối với thu nhập làm thêm giờ, làm ca đêm trong phạm vi thu nhập thấp, giúp người lao động giảm gánh nặng kê khai và khuyến khích họ cải thiện đời sống.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) phát biểu. Ảnh: Trọng Phú
Thảo luận nội dung này, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, cần điều chỉnh linh hoạt hơn chính sách thuế, bảo đảm phù hợp với biến động thu nhập, giá cả và công bằng giữa các nhóm đối tượng nộp thuế. Theo đại biểu, việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân là cần thiết, bởi thời gian qua, các yếu tố về giá cả, thu nhập và chi tiêu của người dân đã biến động mạnh.
Đại biểu nhất trí với quy định giao Chính phủ quyết định mức giảm trừ gia cảnh dựa trên biến động giá và thu nhập, thay vì quy định cứng trong Luật. Tuy nhiên, cần nêu rõ nguyên tắc điều chỉnh gồm: Mức giảm trừ phải phù hợp với mức cao nhất của biến động giá hoặc thu nhập, để người dân không bị đánh thuế trên phần thu nhập đáng ra dùng cho chi tiêu thiết yếu.
Về biểu thuế lũy tiến, đại biểu cho rằng, việc rút từ 7 bậc xuống 5 bậc như trong dự thảo là chưa hợp lý. Đồng thời, đề xuất giữ nguyên 7 bậc thuế với mỗi bậc cách nhau 5%, bởi cách này “phân bổ hợp lý hơn, không triệt tiêu động lực phấn đấu của người lao động có thu nhập tăng dần”.
Phó Chủ tịch HĐND thành phố, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai phát biểu. Ảnh: Như Ý
Đề cập chính sách thuế vàng, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, mức thuế 0,1% đối với giao dịch mua bán vàng tuy không cao nhưng cần xem xét thận trọng, bởi vàng là tài sản tích trữ hợp pháp của người dân. Khi thị trường vàng biến động mạnh, dòng tiền đổ vào đầu cơ có thể làm tăng giá trong nước, gây chênh lệch với thế giới, ảnh hưởng đến tỷ giá và hoạt động sản xuất, xuất khẩu.
Do đó, đại biểu đề nghị quy định Chính phủ được quyền áp dụng thuế vàng tạm thời trong trường hợp thị trường biến động bất thường, nhằm ổn định thị trường, chứ không phải là chính sách thường xuyên.
Đình Hiệp