Để TP.HCM không 'chậm chân' trong cuộc đua tài sản mã hóa

2 giờ trướcBài gốc

TP.HCM cần triển khai chính sách “trải thảm đỏ” để đảo ngược dòng chảy chất xám, cạnh tranh trực tiếp với Singapore hay Dubai

Tiềm năng khổng lồ, nhưng…

Tuy nhiên, đằng sau tiềm năng ấy là một nghịch lý lớn: Khát vọng có thật, năng lực có thật nhưng chính sách lại chưa tạo được hành lang phù hợp để khơi thông. Dù Chính phủ đã có bước đi quan trọng với Nghị quyết 05/2025/NQ-CP thí điểm thị trường tài sản mã hóa, song chính nghị quyết này lại đang tạo ra ba điểm nghẽn có thể “triệt tiêu” đổi mới sáng tạo.

Thứ nhất là rào cản vốn: Yêu cầu vốn pháp định tối thiểu 10.000 tỷ đồng để vận hành sàn giao dịch. Đây là một “bức tường bê tông” loại bỏ hoàn toàn các startup - những hạt nhân sáng tạo của hệ sinh thái Web3. Mô hình toàn cầu trong lĩnh vực này đều khởi đầu từ các startup nhanh nhẹn và linh hoạt, chứ không phải các định chế tài chính khổng lồ. Việc áp đặt một ngưỡng vốn quá cao cho một lĩnh vực đang trong giai đoạn hình thành thể hiện sự hiểu lầm căn bản về bản chất của công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thứ hai là khoảng trống pháp lý: Do định nghĩa tài sản mã hóa quá hẹp. Khi Nghị quyết chỉ công nhận các token được bảo chứng bằng tài sản thực (RWA tokens), hàng loạt mô hình kinh doanh cốt lõi của nền kinh tế số chưa được công nhận. Token tiện ích - vốn là huyết mạch của các nền tảng phần mềm bị gián tiếp cấm; NFT và GameFi - thế mạnh của Việt Nam lại rơi vào vùng xám pháp lý; còn DeFi, staking hay lending - những nền tảng tài chính cốt lõi của Web3 hoàn toàn không được đề cập. Việc chỉ công nhận “token có tài sản bảo chứng” chẳng khác nào yêu cầu ngành phần mềm chỉ được bán sản phẩm dưới dạng đĩa CD - một tư duy lạc hậu so với bản chất dịch vụ và phần mềm của nền kinh tế số.

Thứ ba là cấu trúc thị trường phi logic: Khi quy định các token phát hành tại Việt Nam chỉ được bán cho nhà đầu tư nước ngoài, trong khi lại hình sự hóa giao dịch của người Việt trên các sàn quốc tế. Điều này không chỉ tước đi cơ hội tiếp cận thị trường nội địa với hơn 20 triệu người dùng, mà còn đẩy các hoạt động trong nước vào “vùng xám”, khiến việc giám sát dòng tiền và chống rửa tiền trở nên khó kiểm soát hơn - đi ngược lại chính mục tiêu của chính sách.

Tác động của những điểm nghẽn này là ngay lập tức và sâu sắc. Các doanh nghiệp blockchain của Thành phố buộc phải di cư ra nước ngoài để tồn tại. Những tên tuổi hàng đầu như Sky Mavis (Axie Infinity) phải đăng ký pháp nhân tại Singapore hay Dubai, đồng nghĩa với việc Việt Nam mất đi nguồn thu thuế, dòng vốn đầu tư và cả khả năng hình thành hệ sinh thái phụ trợ trong nước. Hệ quả thứ hai là phản ứng phòng thủ: các công ty như Coin98 Wallet hay KyberSwap đã buộc phải ngừng cung cấp dịch vụ cho người dùng Việt Nam để tránh rủi ro pháp lý. Trong khi đó, các studio game blockchain vốn là thế mạnh của Việt Nam lại không thể hoạt động hợp pháp, không thể huy động vốn trong nước, và luôn đối mặt với nguy cơ pháp lý tiềm tàng. Một ngành công nghiệp có năng lực cạnh tranh toàn cầu lại đang bị bóp nghẹt ngay trên chính quê hương của mình.

Việt Nam đang nổi lên như một trong những quốc gia có tỷ lệ chấp nhận và sở hữu tài sản số cao nhất thế giới

TP.HCM và những bước đi tiên phong

Trong bối cảnh đó, TP.HCM hoàn toàn có thể đi đầu để tháo gỡ. Với nền tảng công nghệ mạnh, tinh thần cởi mở và vai trò tiên phong trong đổi mới sáng tạo, thành phố cần thiết lập một mô hình sandbox đa tầng, do Trung tâm Khởi nghiệp Sáng tạo TP.HCM (SIHUB) điều phối. Cơ chế này cho phép thử nghiệm có kiểm soát, linh hoạt theo từng giai đoạn phát triển: Cấp 1 (Bệ phóng) dành cho startup giai đoạn đầu, với yêu cầu vốn thấp và giới hạn quy mô giao dịch, giúp họ kiểm chứng ý tưởng. Cấp 2 (Tăng trưởng) dành cho các công ty có sản phẩm thật, yêu cầu vốn vừa phải, hỗ trợ mở rộng người dùng. Cấp 3 (Mở rộng) dành cho các dự án trưởng thành, chuẩn bị cho giai đoạn cấp phép đầy đủ với yêu cầu vốn cao hơn nhưng vẫn hợp lý hơn mức 10.000 tỷ.

Song song đó, TP.HCM cần triển khai chính sách “trải thảm đỏ” để đảo ngược dòng chảy chất xám, cạnh tranh trực tiếp với Singapore hay Dubai. Các công cụ có thể bao gồm miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3-5 năm đầu cho startup blockchain trong sandbox, triển khai thị thực nhân tài Web3 kéo dài 3-5 năm cho chuyên gia công nghệ, và thành lập quỹ đầu tư đồng hành do thành phố bảo trợ để cùng đầu tư với khu vực tư nhân vào các dự án tiềm năng.

Cuối cùng, Thành phố cần chủ động tạo thị trường, chứ không chỉ quản lý. Có thể bắt đầu bằng các dự án mã hóa tài sản thực tại khu đô thị mới Thủ Thiêm - nơi nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tham gia thông qua token hóa bất động sản. Đồng thời, hình thành Trung tâm GameFi & NFT trong khuôn khổ sandbox để cung cấp hướng dẫn pháp lý rõ ràng cho các studio game blockchain, giúp họ hoạt động minh bạch và phát triển đúng hướng.

(*) Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam

TS. Trần Quý (*)

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/de-tp-hcm-khong-cham-chan-trong-cuoc-dua-tai-san-ma-hoa-329338.html