Để Việt Nam dẫn đầu khu vực về lưu trữ năng lượng

6 giờ trướcBài gốc

Việt Nam đang đặt tham vọng hình thành một trong những thị trường pin lưu trữ năng lượng lớn nhất khu vực.

Theo Quy hoạch Điện VIII, mục tiêu lưu trữ đặt ra là từ 10.000 đến 16.300 megawatt vào năm 2030 và gần 96.000 megawatt vào năm 2050. Tổng công suất lắp đặt toàn hệ thống có thể đạt 183.000 đến 236.000 megawatt, tăng 30 đến 50% so với con số trước đây.

Hệ thống điện mặt trời áp mái tại một nhà máy trong khu công nghiệp Hòa Phú (Bắc Giang).

Nhiều động lực mới đang thúc đẩy thị trường. Luật Điện lực 2025 chính thức công nhận pin lưu trữ là một phần của hạ tầng điện quốc gia. Quyết định 988 ban hành khung giá phát điện cho các dự án điện mặt trời có lưu trữ, quy định tỷ lệ lưu trữ tối thiểu bằng 10% công suất nhà máy và thời gian xả ít nhất hai giờ.

Biểu giá điện hai thành phần dành cho khách hàng lớn dự kiến áp dụng từ năm 2026 hứa hẹn tạo thêm động lực cho nhu cầu lưu trữ sau công tơ.

Mặc dù vậy, thị trường vẫn đang ở giai đoạn sơ khai. Phần lớn dự án chỉ dừng ở quy mô thí điểm do chi phí đầu tư cao, khung giá chưa rõ ràng và thiếu cơ chế doanh thu ổn định. Việc tích hợp hệ thống mới vào hạ tầng cũ cũng làm gia tăng chi phí.

Một số thử nghiệm tại các khu công nghiệp và cơ sở thương mại cho thấy lợi ích rõ rệt của pin lưu trữ trong việc dịch chuyển phụ tải, tối ưu hóa điện mặt trời và giảm phụ thuộc lưới điện. Tuy nhiên, nếu thiếu khung chính sách và tài chính đầy đủ, những dự án này khó mở rộng quy mô.

Kinh nghiệm từ Ấn Độ và Trung Quốc cho thấy, tài chính và quy định đóng vai trò quyết định. Ấn Độ đã giảm chi phí lưu trữ từ mức 12 cent xuống 3 - 5 cent mỗi kilowatt giờ nhờ vốn ưu đãi và cơ chế đấu thầu cạnh tranh.

Trung Quốc với quy định minh bạch đã mở rộng thị trường nhanh chóng và thu hút dòng vốn tư nhân lớn. Trong khi đó, chi phí toàn cầu hiện đã giảm còn khoảng 77 USD mỗi kilowatt giờ, củng cố thêm sức hấp dẫn đầu tư.

Việt Nam được đánh giá có lợi thế đi sau khi khung chính sách vẫn đang định hình, từ đó có cơ hội tạo ra cơ chế thân thiện hơn với nhà đầu tư ngay từ đầu.

Thảo luận bàn tròn về các mô hình tài chính cho hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) do Liên minh Năng lượng toàn cầu vì con người và hành tinh (GEAPP) tổ chức, các chuyên gia trong và ngoài nước cho rằng, để hiện thực hóa mục tiêu, cần sớm hoàn thiện biểu giá điện theo thời gian sử dụng, quy định rõ ràng về sạc và vận hành BESS, đồng thời xác lập các tiêu chuẩn tích hợp lưới và cấp phép.

Vai trò của người dùng công nghiệp cũng được nhấn mạnh. Việc gom nhu cầu từ nhiều nhà máy trong cùng khu công nghiệp có thể giúp tối ưu chi phí, tăng hiệu quả vận hành và giảm phụ thuộc lưới.

Việc kết hợp pin lưu trữ với năng lượng tái tạo như điện gió và điện mặt trời sẽ góp phần nâng cao khả năng khai thác nguồn năng lượng xanh, đồng thời hỗ trợ các ngành giảm chi phí.

Về tài chính, vốn ưu đãi, chính sách thuế và các mô hình hợp tác công tư được xem là chìa khóa. Các dự án giai đoạn đầu cần nguồn vốn mồi để giảm rủi ro, trong khi hiệu quả tài chính lâu dài phụ thuộc lớn vào chi phí vốn, cấu trúc biểu giá và xu hướng giá điện.

Thảo luận về các mô hình tài chính cho hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS).

Các chuyên gia nhận định, Việt Nam hội đủ ba yếu tố là tham vọng, nhu cầu thị trường và sự hỗ trợ quốc tế. Với chi phí công nghệ giảm và khung pháp lý đang dần hoàn thiện, đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam vươn lên vị trí dẫn đầu khu vực về lưu trữ năng lượng.

“Việt Nam đang mở rộng năng lượng tái tạo, và lưu trữ năng lượng chính là yếu tố mang lại sự linh hoạt mà lưới điện cần. Các mối quan hệ đối tác từ thiện đóng vai trò then chốt. Bằng cách kết hợp nguồn vốn ưu đãi với vốn công và tư, chúng ta có thể đẩy nhanh các dự án thí điểm và tạo động lực hướng tới triển khai lưu trữ quy mô lớn”, bà Minh Nguyễn, Giám đốc quốc gia của GEAPP tại Việt Nam chia sẻ.

Tùng Anh

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/de-viet-nam-dan-dau-khu-vuc-ve-luu-tru-nang-luong-d42050.html