Những cam kết cụ thể từ khu vực Tư
Theo đó, các dự án được đề xuất gồm Trung tâm Hàng hải quốc tế tại TP Hồ Chí Minh mới; Phát triển vận tải thủy với trọng tâm nâng cấp mở rộng luồng kênh Hà Nam (là trục kết nối then chốt khu vực Đình Vũ - Lạch Huyện thuộc TP Hải Phỏng); dự án điện gió ngoài khơi REE Tây Nam Bộ; Dự án khu logistics số 1 Cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng) và dự án Khu công nghiệp Ninh Diêm (Khánh Hòa).
Cụ thể, với dự án Trung tâm Hàng hải quốc tế tại TP Hồ Chí Minh (mới) khu vực Công (nhà nước), ông Phạm Quốc Long - Phó Tổng giám đốc (TGĐ) Gemadept cho rằng cần xây dựng quy hoạch tổng thể, liền lạch Cảng Cái Mép - Khu thương mại tự do; phân khu chức năng; Có chính sách dành cho nhà đầu tư tầm cỡ quốc gia, đảm bảo năng lực tài chính và ngân sách; Kiến tạo môi trường năng động với thủ tục hành chính tinh giản, được số hóa. Khu vực Tư sẽ đồng hành nghiên cứu và cam kết tư vấn trong giai đoạn quy hoạch; Đồng thời cam kết đầu tư, đảm bảo tiến độ, trách nhiệm xã hội.
Với dự án Phát triển vận tải thủy với trọng tâm nâng cấp mở rộng luồng kênh Hà Nam, ông Long đề xuất nguồn lực nhà nước thực hiện vốn đầu tư công (6.480,9 tỷ đồng cho các dự án cải tạo, nâng cấp luồng hàng hải nhóm 1), tập trung các tuyến luồng trọng điểm: Hải Phòng (Kênh Hà Nam), Cái Mép; Rà soát nâng tĩnh không cầu trên các tuyến trọng điểm. Ngoài ra nhà nước cần khuyến khích huy động, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp quốc gia, tầm cỡ trong nước và cải cách thủ tục hành chính về việc giải ngân, đấu thầu các dự án cho lĩnh vực thủy nội địa.
ông Phạm Quốc Long trình bày đề xuất 2 dự án hạ tầng cảng biển
Đổi lại, “khu vực Tư” sẽ cam kết cắt giảm chi phí logistics. Cụ thể giảm giá cước vận tải 10%, nâng cao chất lượng dịch vụ; Cam kết đầu tư đóng mới phương tiện thủy, sà lan, tàu biển với giá trị trung bình 1 triệu USD/sà lan và 25 triệu USD/tàu biển.
Với dự án điện gió ngoài khơi, ông Nguyễn Ngọc Thái Bình - Phó Tổng giám đốc REE Group đề xuất mạnh dạn cho tư nhân đầu tư các dự án ngoài khơi. Trong đó, REE sẽ đầu tư tổng công suất lắp đặt khoảng 10.000 MW đến năm 2040. Giai đoạn trước mắt, 2025-2030 sẽ vận hành ngay 2.000 MW điện gió ngoài khơi. Dự kiến tổng mức đầu tư toàn bộ dự án là 892.104 tỷ đồng.
Để hiện thực hóa dự án, REE đề xuất Chính phủ xem xét ban hành các cơ chế, chính sách mới và ưu tiên áp dụng các chính sách hiện có một cách linh hoạt, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho dự án. Cần có một khung pháp lý riêng biệt, rõ ràng và ổn định cho các dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn, phù hợp với định hướng chiến lược của ngành năng lượng.
Với dự án Khu logistics số 1 Cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng) và Khu công nghiệp Ninh Diêm (Khánh Hòa), ông Phạm Hồng Điệp - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Shinec đề xuất vốn ngân sách nhà nước khoảng từ 20-25% dành cho công tác phục vụ giải phóng mặt bằng, đền bù, hỗ trợ tái định cư.
Vốn doanh nghiệp tư nhân sẽ khoảng 40-75% bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn vay tín dụng. Ngoài ra còn huy động vốn đầu tư nước ngoài (từ doanh nghiệp FDI và đối tác chiến lược) dự kiến 20-25% (sẽ cân đối với vốn doanh nghiệp tư nhân) và 10% từ vốn hỗ trợ ưu đãi, tài chính xanh từ các nguồn vốn tín dụng xanh, ODA, quỹ khí hậu và phát triển bền vững.
Nguyên tắc phối hợp được ông Điệp đề xuất là “doanh nghiệp tham gia ngay từ giai đoạn quy hoạch, phản ánh nhu cầu thực tiễn. Nhà nước hỗ trợ khi doanh thu thấp bất thường, doanh nghiệp chia sẻ lợi ích khi vượt dự báo. Thông tin dự án được công khai, có cơ chế đối thoại thường xuyên giữa Nhà nước - doanh nghiệp - cộng đồng”.
Cần thay đổi chính sách phù hợp với từng lĩnh vực
Tại cuộc họp, hầu hết ý kiến của các doanh nghiệp đều cho rằng, để việc phối hợp công - tư hiệu quả, doanh nghiệp nên và cần được tham gia ngay từ khâu quy hoạch. Đồng thời cần phải thay đổi nhiều chính sách đến nay đã lỗi thời do sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ.
Ví dụ, ông Đặng Vũ Thành - TGĐ Công ty kho vận miền Nam cho rằng, quy định về chế độ lai dắt hoa tiêu đối với tàu từ năm 2012 đã không còn ý nghĩa với giai đoạn hiện nay vì hiện công nghệ cho phép đóng tàu 300 teu đã không cần hoa tiêu lai dắt.
Ông Đặng Vũ Thành đề xuất cần thay đổi chính sách phù hợp với giai đoạn công nghệ hiện nay
Ông Trần Thanh Hải – Trưởng bộ phận Năng lượng và Cơ sở hạ tầng (VinaCapital) chia sẻ, dù không trực tiếp đầu tư nhưng ông có nhiều cơ hội tiếp xúc với các nhà đầu tư trong cùng lĩnh vực. Do đó, ông đề nghị Chính phủ nên xem bất động sản khu công nghiệp là tài nguyên quốc gia. Vì khu công nghiệp lập ra là để tạo ra sản xuất, tạo ra việc làm, chứ không phải là lợi ích từ kinh doanh đất đai khu công nghiệp. “Thông thường nhà đầu tư nước ngoài sẽ so sánh chính sách với các nước trong cùng khu vực. Ví dụ, nhà đầu tư sẽ so sánh chi phí sở hữu đất ở Việt Nam với Singapore, Philippines, Thái Lan ra sao… và họ sẽ phân tích thiệt hơn khi đầu tư dựa trên chi phí sở hữu đất này nên nếu đưa giá đất khu công nghiệp lên cao sẽ khiến Việt Nam thiệt hơn về cạnh tranh so với các quốc gia trong khu vực” - ông Hải nói.
Ông Đỗ Trí Tuấn - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Đại Dũng đề xuất trong các dư án cần tập trung vào yêu cầu nội địa hóa vì hiện các nhà thầu Việt đều đáp ứng được các dự án lớn. Cụ thể như Đại Dũng đã sản xuất được thiết bị cẩu xuất khẩu sang Mỹ nên hoàn toàn có khả năng thực hiện cho các dự án trong nước. Đồng thời Đại Dũng cũng đã tham gia sản xuất thương hiệu cẩu riêng cho Tổng công ty Tân Cảng, đã tham gia vào dự án điện gió Đài Loan, đóng được trụ thân điện gió, có đủ máy móc sẵn sàng cho các dự án lớn của đất nước…
Nhật Thu