Đề xuất 6 nhóm giải pháp xây dựng hoạt động giám sát chủ động, hiệu quả

17 giờ trướcBài gốc

Phát biểu tổng quan về Chuyên đề thứ nhất, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, chuyên đề này được tổ chức nhằm nhìn lại một cách toàn diện vai trò, tác động và hiệu quả của hoạt động giám sát trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, từ đó đề xuất các giải pháp đổi mới mạnh mẽ, thiết thực để nâng cao chất lượng giám sát của Quốc hội trong thời gian tới.

Trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường; áp lực chuyển đổi mô hình tăng trưởng, bảo đảm an sinh xã hội và phát triển nhanh và bền vững ngày càng lớn, hoạt động giám sát của Quốc hội tiếp tục được xác định là một trong ba chức năng hiến định trọng yếu, bên cạnh lập pháp và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Giám sát không chỉ là công cụ kiểm tra, kiểm soát, mà còn là cơ chế bảo đảm kỷ cương, minh bạch và hiệu quả trong tổ chức thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật, góp phần định hướng phát triển và củng cố niềm tin của nhân dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên Chuyên đề thứ nhất với chủ đề: "Hoạt động giám sát của Quốc hội góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước"

Từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến nay, Quốc hội đã không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, kịp thời quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) và các cơ quan của Quốc hội đã đồng hành chặt chẽ với Chính phủ, ban hành nhiều quyết sách mạnh mẽ, linh hoạt ứng phó với bối cảnh mới, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Trong bối cảnh thế giới diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, hoạt động giám sát của Quốc hội tiếp tục được chú trọng đổi mới, đi vào thực chất, sát với đời sống kinh tế - xã hội và phát huy vai trò là “kênh cảnh báo sớm” đối với các vấn đề lớn của đất nước. Quốc hội đã tổ chức thành công nhiều chuyên đề giám sát quy mô lớn, có tác động lan tỏa mạnh mẽ, như: giám sát tối cao việc thực hiện chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành; về thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2015 - 2023; về triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025; cũng như việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19 và các nghị quyết về các dự án quan trọng quốc gia.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi phát biểu về tổng quan Chuyên đề thứ nhất.

Thông qua các hoạt động giám sát chuyên đề, nhiều kiến nghị đã được cơ quan hữu quan nghiêm túc tiếp thu, qua đó sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện chính sách, pháp luật trên nhiều lĩnh vực, góp phần tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Bên cạnh đó, các diễn đàn, tọa đàm kinh tế - xã hội được tổ chức định kỳ hàng năm đã thực sự trở thành kênh tham vấn chính sách quan trọng, quy tụ trí tuệ, kinh nghiệm và tâm huyết của các vị đại biểu Quốc hội, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, cử tri trong và ngoài nước, tạo nền tảng lý luận và thực tiễn cho các quyết sách của Quốc hội.

Trên cơ sở thực tiễn và kết quả giám sát, Quốc hội khóa XV đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng, có tính chiến lược và lâu dài, như: Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; các Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, đầu tư công hàng năm và 5 năm; Nghị quyết về cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 -2030, tầm nhìn đến năm 2050; các nghị quyết quyết định chủ trương đầu tư các dự án quan trọng quốc gia; cùng các nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo động lực phát triển cho một số địa phương…

Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Nguyễn Thúy Anh trình bày tham luận “Hoạt động giám sát việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng trong lĩnh vực kinh tế giai đoạn từ 2021 đến nay”.

“Những kết quả đạt được đã khẳng định rõ vai trò giám sát tối cao của Quốc hội trong phát triển kinh tế - xã hội. Hoạt động giám sát ngày càng đi vào thực chất, bám sát thực tiễn, đóng góp thiết thực cho công tác lập pháp và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Qua đó, Quốc hội không chỉ thể hiện rõ vai trò kiến tạo, dẫn dắt mà còn củng cố niềm tin của cử tri và nhân dân cả nước. Đây cũng là minh chứng sinh động cho tinh thần trách nhiệm, sự chủ động thích ứng và đổi mới của Quốc hội trong giai đoạn phát triển mới - giai đoạn phát triển có chọn lọc, ổn định vĩ mô, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, và khơi dậy mạnh mẽ nội lực quốc gia”, đồng chí Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Ủy viên là đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách của Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Đức Hiếu trình bày tham luận “Kiến nghị hoàn thiện Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân từ bài học kinh nghiệm giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội”.

Theo Ban Tổ chức, trong khuôn khổ Chuyên đề thứ nhất, Ban Tổ chức đã tuyển chọn hơn 20 tham luận từ các cơ quan của Quốc hội, bộ, ngành, địa phương và các chuyên gia, phản ánh đa chiều từ góc độ giám sát, đối tượng bị giám sát và người thụ hưởng chính sách.

Các tham luận làm rõ vai trò then chốt của giám sát trong phát hiện điểm nghẽn, thúc đẩy thực thi chính sách và hoàn thiện thể chế, tập trung vào các lĩnh vực thiết yếu như phục hồi kinh tế, đầu tư công, tín dụng, ngân sách, nhà ở xã hội, năng lượng, giáo dục, khoa học và công nghệ. Nhiều ý kiến nhấn mạnh giám sát không chỉ kiểm tra, kiểm soát mà còn đóng vai trò kiến tạo, góp phần tháo gỡ vướng mắc pháp lý, tăng cường trách nhiệm giải trình và hiệu quả thực thi chính sách. Trong bối cảnh tinh gọn tổ chức, tư duy giám sát cần đổi mới theo hướng “kiến tạo và phát triển”. Bên cạnh kết quả, các tham luận cũng chỉ ra hạn chế về phương pháp, cơ chế phối hợp, tính ràng buộc sau giám sát và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả trong thời gian tới.

Phát biểu tại diễn đàn, các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học đã có nhiều ý kiến, tham luận sâu sắc làm rõ hơn chủ đề của phiên Chuyên đề thứ nhất; đồng thời, đề xuất 6 nhóm giải pháp hướng tới xây dựng hoạt động giám sát chủ động, hiệu lực, hiệu quả, thực sự đóng vai trò dẫn dắt và kiến tạo cho sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững của đất nước trong thời gian tới.

Theo đó, các đại biểu đề xuất cần tiếp tục đổi mới tư duy lựa chọn nội dung giám sát, tập trung vào những vấn đề lớn, trọng điểm, bức xúc từ thực tiễn có tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế, xã hội, đời sống của nhân dân và hiệu quả của bộ máy sau sáp nhập, tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Nâng cao chất lượng tổ chức và phương pháp giám sát bảo đảm đi vào chiều sâu, gắn kết chặt chẽ giữa khảo sát thực tế, làm việc trực tiếp với đối tượng giám sát, phân tích dữ liệu khách quan, đồng thời đề cao trách nhiệm giải trình của người đứng đầu trong bối cảnh bộ máy tinh gọn hơn.

Hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành trong hoạt động giám sát tạo sự gắn kết giữa các ủy ban, các cơ quan của Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước, MTTQ Việt Nam và các tổ chức liên quan. Tăng cường huy động trí tuệ các chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức nghiên cứu độc lập để tham gia vào quá trình xây dựng đề cương, phân tích, phản biện và tổng hợp kết quả giám sát.

Đẩy mạnh ứng dụng CNTT, cơ sở dữ liệu số trong giám sát, xây dựng hệ thống thông tin thống nhất, liên thông giữa các cơ quan, nâng cao năng lực xử lý, phân tích số liệu hỗ trợ ra quyết định kịp thời, chính xác và minh bạch. Tiếp tục nâng cao chất lượng chất vấn, giải trình, giám sát văn bản quy phạm pháp luật, xây dựng cơ chế theo dõi, đôn đốc và chế tài thực hiện kiến nghị sau giám sát, đảm bảo tính ràng buộc, hiệu lực, trách nhiệm thực thi.

Nhật Minh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/de-xuat-6-nhom-giai-phap-xay-dung-hoat-dong-giam-sat-chu-dong-hieu-qua-i777174/