Bộ Xây dựng đã hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Hồ sơ dự thảo đã được gửi Bộ Tư pháp để thẩm định.
Được vay vốn với lãi suất 0% trong thời hạn 30 năm
Điểm đáng chú ý, Bộ Xây dựng đề xuất loạt cơ chế liên quan đến chính sách tài chính, ưu đãi thuế, các quy định riêng cho phương thức đối tác công tư.
Cụ thể, về hỗ trợ tài chính trong trường hợp đầu tư theo hình thức đầu tư kinh doanh, Nhà nước cho vay tối đa không quá 80% tổng mức đầu tư dự án được phê duyệt (không bao gồm chi phí dự phòng), với lãi suất tối thiểu bằng 0%, thời hạn vay tối đa 30 năm kể từ ngày giải ngân khoản vay đầu tiên.
Nhà đầu tư phải hoàn trả toàn bộ khoản vay trong vòng 30 năm kể từ ngày giải ngân đầu tiên.
Đề xuất nhiều cơ chế hỗ trợ về tài chính cho nhà đầu tư khi làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Ảnh: TL
Trường hợp đầu tư theo phương thức đối tác công tư, tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia không quá 80% tổng mức đầu tư dự án được phê duyệt.
Các ngân hàng thương mại trong nước được miễn áp dụng quy định về tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với khoản vay của nhà đầu tư. Khoản vay này cũng không tính vào tổng dư nợ cấp tín dụng của ngân hàng đối với nhà đầu tư theo quy định.
Nhà đầu tư được miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải đường sắt tạo tài sản cố định và các hàng hóa, linh phụ kiện, vật tư, phụ tùng nhập khẩu phục vụ đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp, bảo trì, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt và các vật tư, thiết bị khác phục vụ trực tiếp cho dự án. Điều kiện là các mặt hàng này trong nước chưa sản xuất được, hoặc sản xuất được nhưng không đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật của dự án.
Dự thảo cũng nêu rõ các quy định riêng cho phương thức đối tác công tư. Theo đó, trong 3 năm đầu sau thời điểm vận hành, kinh doanh, cho phép áp dụng mức chia sẻ 100% phần chênh lệch giảm giữa doanh thu thực tế và doanh thu trong phương án tài chính khi doanh thu thực tế thấp hơn.
Chính phủ ưu tiên bố trí từ nguồn tăng thu hàng năm, dự toán chi còn lại của ngân sách Trung ương, hoặc nguồn vốn từ kế hoạch đầu tư hàng năm để chi trả phần chênh lệch giảm doanh thu. Việc chia sẻ phần giảm doanh thu các năm còn lại sau 3 năm đầu tiên thực hiện theo quy định pháp luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư.
Thời gian hoàn vốn cho dự án không quá 70 năm.
Nhà đầu tư bị đình chỉ, chấm dứt hoạt động không được bồi hoàn
Về phương án thu xếp vốn, giải ngân, theo dự thảo, ngay sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư có trách nhiệm xây dựng tiến độ thực hiện dự án, kế hoạch huy động và giải ngân vốn; gửi cơ quan cấp giấy đăng ký đầu tư xem xét, chấp thuận trước khi khởi công.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư có trách nhiệm thực hiện giải ngân với tỷ lệ vốn nhà đầu tư huy động theo quy định của giấy đăng ký đầu tư, nhưng bảo đảm các kỳ giải ngân không thấp hơn 20% so với kỳ giải ngân cho đến khi hết phần vốn góp nhà đầu tư.
Trường hợp nhà đầu tư không đáp ứng tiến độ huy động vốn theo cam kết, hoặc sử dụng vốn vay Nhà nước sai mục đích, không khắc phục kịp thời theo yêu cầu, cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư có quyền đơn phương thu hồi; đồng thời, nhà đầu tư phải bồi thường mọi thiệt hại, tổn thất, phí tổn.
Nhà đầu tư bị đình chỉ hoặc chấm dứt hoạt động đầu tư kinh doanh và không được bồi hoàn trong trường hợp gây phương hại hoặc có nguy cơ gây phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia, khai thác không bảo đảm chất lượng dẫn đến xảy ra sự cố nghiêm trọng, không thực hiện bảo đảm theo quy định.
Nhà đầu tư phải có bảo đảm thực hiện dự án đối với khoản vay ngân sách Nhà nước. Trường hợp sau khi kết thúc xây dựng dự án, tài sản bảo đảm là tài sản hình thành từ dự án. Nhà đầu tư không được cầm cố, thế chấp các tài sản thuộc dự án để huy động vốn thực hiện các dự án khác.
Trong quá trình thực hiện dự án, nhà đầu tư không được điều chỉnh mục tiêu đầu tư, quy mô chủ yếu của dự án về khổ đường, tốc độ thiết kế, tải trọng.
Cũng theo dự thảo, trường hợp dự án áp dụng theo hình thức đầu tư kinh doanh hoặc đầu tư theo phương thức đối tác công tư, nhà đầu tư phải ưu tiên sử dụng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà trong nước có thể sản xuất, cung cấp; yêu cầu đối tác nước ngoài chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực cho đối tác Việt Nam để làm chủ công tác quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì; từng bước làm chủ công nghệ.
Tâm An