Đề xuất giải pháp hạn chế việc lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp

3 giờ trướcBài gốc

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn Tây Ninh) phát biểu thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn Tây Ninh) đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ hơn quy định về cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong hai trường hợp, cụ thể: Theo yêu cầu của cá nhân trong các thủ tục xuất nhập cảnh, kết hôn có yếu tố nước ngoài, xuất khẩu lao động, xin việc làm; theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền như cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cơ quan thực hiện thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề, bổ nhiệm chức danh trong trường hợp cần thiết.

Theo đại biểu, dự thảo Luật cơ bản giữ theo quy định hiện hành tại khoản 1 Điều 41, trong đó Phiếu lý lịch tư pháp số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ để người đó biết nội dung lý lịch tư pháp của mình; việc sử dụng phiếu phải được sự đồng ý của người được cấp, theo pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Phiếu số 2 thể hiện cả án tích đã xóa và án tích chưa xóa, chủ yếu phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử hoặc theo yêu cầu cá nhân. Tuy nhiên, thực tế những năm gần đây cho thấy tình trạng lạm dụng Phiếu số 2 ngày càng gia tăng, chủ yếu do các cơ quan, tổ chức yêu cầu để bổ sung hồ sơ thị thực, nhập cảnh, kết hôn có yếu tố nước ngoài, xuất khẩu lao động, xin việc làm.

Thực trạng này ảnh hưởng đến quyền được bảo vệ bí mật cá nhân theo Hiến pháp, chính sách nhân đạo của pháp luật hình sự, làm cản trở quá trình tái hòa nhập cộng đồng của người bị kết án, nhất là người đã được xóa án tích”, đại biểu nêu.

Đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường chiều 17-11. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu cũng nêu thực tế thực tế các doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nước ngoài, vẫn yêu cầu người lao động tự đi xin Phiếu số 2 để nộp hồ sơ, thay vì chính cơ quan, tổ chức gửi văn bản yêu cầu. Ngoài ra, không phải mọi yêu cầu của cơ quan, tổ chức đều được cơ quan có thẩm quyền đáp ứng; còn phải xem xét mục đích sử dụng Phiếu số 2 có phù hợp hay không.

Theo đại biểu, việc không phúc đáp hoặc không có phản hồi cũng là vướng mắc hiện nay. Trong đó, cơ chế, chế tài đối với hành vi yêu cầu trái quy định cũng chưa rõ ràng, đặc biệt với các tổ chức nước ngoài; khó xác định Phiếu số 2 trong hồ sơ là do bị yêu cầu hay cá nhân tự nguyện cung cấp.

Trong khi đó, đại biểu Đồng Ngọc Ba (Đoàn Gia Lai) phân tích, có hai nguyên nhân dẫn đến tình trạng lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp.

Thứ nhất, trong nhiều văn bản pháp luật quy định cá nhân cần cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, chứng minh tình trạng án tích mà không dựa trên căn cứ rõ ràng thống nhất.

Thứ hai, nhiều văn bản nội bộ của các tổ chức, doanh nghiệp yêu cầu cá nhân phải cung cấp thông tin về tình trạng án tích khi tham gia các giao dịch như tuyển dụng... dẫn đến sự lạm dụng.

Đại biểu Đồng Ngọc Ba (Đoàn Gia Lai) phát biểu thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đồng thuận với quy định cấp Phiếu lý lịch tư pháp bằng bản điện tử, đồng thời đề nghị quy định việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 theo hướng đặc thù, tách riêng, không coi đây là thủ tục hành chính thông thường và không là thành phần hồ sơ trong giải quyết thủ tục hành chính khác.

Còn đại biểu Đồng Ngọc Ba đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, phân tích kỹ và bổ sung quy định tiêu chí, căn cứ cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2 cũng như quy định rõ việc cấm các hành vi lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp.

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) phát biểu thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

Để hạn chế triệt để tình trạng lạm dụng Phiếu số 2, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) đề xuất hai hướng.

Thứ nhất, bỏ hẳn Phiếu lý lịch tư pháp số 2, vì người được xóa án tích được coi như chưa bị kết án; việc xác nhận tình trạng án tích chỉ cần dừng ở mức có hoặc không. Khi cần thêm thông tin, cơ quan chức năng sẽ làm việc trực tiếp với cơ quan quản lý dữ liệu.

Thứ hai, nếu giữ Phiếu số 2 như dự thảo, cơ quan soạn thảo cần chuyển quy định cấm yêu cầu Phiếu số 2 sang Điều về hành vi bị nghiêm cấm; đồng thời sửa quy định về ủy quyền để phù hợp Luật Hôn nhân và gia đình, theo đó, cha mẹ là đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên mà không cần văn bản ủy quyền. Đại biểu cũng đề nghị làm rõ mục đích và phạm vi sử dụng giữa Phiếu số 1 và Phiếu số 2, tránh lúng túng cho người dân và cơ quan sử dụng.

Tại phiên thảo luận, Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội và khẳng định cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu tối đa để hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp bảo đảm chất lượng và tính khả thi trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ mười.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo phát biểu tiếp thu. Ảnh: quochoi.vn

Về mục đích quản lý thông tin lý lịch tư pháp, Bộ trưởng cho biết, dự thảo sẽ được chỉnh lý theo hướng phục vụ công dân khi thực hiện thủ tục hành chính, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý cán bộ, công chức, viên chức, giảm tình trạng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp tràn lan.

Về phiếu lý lịch tư pháp và phiếu điện tử, Bộ trưởng nêu rõ, thông tin lý lịch tư pháp sẽ được tích hợp trên VNeID và có giá trị như phiếu giấy; công dân không cần làm thủ tục xin cấp phiếu. Dữ liệu được bảo mật và xác thực theo tiêu chuẩn thống nhất.

Đình Hiệp

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/de-xuat-giai-phap-han-che-viec-lam-dung-phieu-ly-lich-tu-phap-723645.html