Theo Bộ Tài chính, cơ chế trích lập hiện nay chưa bảo đảm đủ nguồn lực để xử lý nợ xấu trong bối cảnh rủi ro phát sinh ngày càng phức tạp, đặc biệt khi thiên tai hoặc dịch bệnh xảy ra trên diện rộng.
Thực tế, báo cáo của NHCSXH cho thấy đến ngày 30/6/2025, quỹ dự phòng rủi ro tín dụng của ngân hàng đạt 2.303 tỷ đồng, chỉ chiếm 0,53% tổng dư nợ. Tuy nhiên, ảnh hưởng từ cơn bão Yagi vừa qua đã khiến dư nợ rủi ro tăng gần 2.400 tỷ đồng, cao hơn mức quỹ dự phòng hiện có, cho thấy nhu cầu cấp thiết phải điều chỉnh tỷ lệ trích lập để bảo đảm an toàn vốn.
Với các khoản vay dành cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách, NHCSXH sẽ phải thực hiện trích lập và duy trì dự phòng rủi ro tín dụng chung bằng 0,75% tổng dư nợ.
Việc trích lập sẽ được thực hiện định kỳ một lần vào ngày 31/12 hàng năm, căn cứ trên kết quả phân loại nợ của ngân hàng. Trường hợp số dư dự phòng rủi ro tín dụng vượt quá mức tối đa phải trích theo quy định, NHCSXH sẽ hoàn nhập phần chênh lệch vào thu nhập; ngược lại, tùy theo kết quả tài chính, ngân hàng có thể quyết định mức trích bổ sung, nhưng tổng số dự phòng không được vượt quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Ảnh minh họa
Đối với các khoản vay được thực hiện theo văn bản ủy thác, NHCSXH sẽ sử dụng nguồn thu từ hoạt động nhận ủy thác để trích lập dự phòng.
Trong trường hợp văn bản ủy thác không có quy định cụ thể, ngân hàng vẫn phải áp dụng cơ chế trích lập tương tự như với các khoản vay chính sách. Đồng thời, ngân hàng có trách nhiệm quản lý tách biệt dự phòng rủi ro tín dụng đối với từng nhóm khoản vay, bao gồm cho vay chính sách và cho vay theo ủy thác.
Dự thảo Nghị định cũng đưa ra yêu cầu về phân loại nợ và xác định mức dự phòng rủi ro cần trích lập. Theo đó, NHCSXH phải chủ động thực hiện việc phân loại nợ, tính toán và theo dõi dự phòng theo đúng quy định pháp luật.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành hướng dẫn chi tiết về phương pháp phân loại nợ và cách xác định số dự phòng rủi ro cần trích lập trong thời hạn tối đa một năm kể từ khi Nghị định có hiệu lực.
Với các khoản vay theo văn bản ủy thác, ngân hàng sẽ căn cứ vào quy định tại văn bản để phân loại nợ và xác định dự phòng. Nếu văn bản không có hướng dẫn cụ thể, NHCSXH sẽ áp dụng cơ chế chung như với các khoản vay chính sách.
Đề xuất điều chỉnh tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro lần này được xem là giải pháp nhằm tăng cường năng lực tài chính, bảo đảm an toàn vốn, đồng thời giúp NHCSXH chủ động ứng phó với các rủi ro tín dụng trong bối cảnh thiên tai, dịch bệnh ngày càng khó lường.
Văn Sơn